H πτώση της τιμής του πετρελαίου αναμένεται να αυξήσει τα κέρδη των πετρελαϊκών εταιρειών! Εάν όμως η μείωση της τιμής από τα τρέχοντα επίπεδα συνεχιστεί, τότε δεν αποκλείεται να υπάρξει αναδιάρθρωση του κλάδου με νέες εξαγορές.

Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από τη «λοξή» ματιά που ρίχνει στα κέρδη των πετρελαϊκών επιχειρήσεων η έγκριτη εφημερίδα «Financial Times». Η εφημερίδα επισημαίνει ότι τα κέρδη των εταιρειών του κλάδου παρουσιάζονται υψηλά, προκαλώντας ακόμη και τη μήνιν των υποψήφιων Προέδρων των ΗΠΑ. Ο ρεπουμπλικανός κ. Τζον Μακέιν χαρακτήρισε την κερδοφορία «αισχρή».

Δικαιολογημένα, εάν σταθούμε στην πρώτη ανάγνωση των κερδοφοριών με βάση τα ποσοστά αύξησης, που κατατάσσουν τον ενεργειακό κλάδο στην υψηλότερη θέση την ίδια στιγμή που ο χρηματοοικονομικός έχει «γονατίσει» από την πιστωτική κρίση.

Ενδεικτικά, τα κέρδη των ενεργειακών εταιρειών του δείκτη S&P 500 το δεύτερο τρίμηνο παρουσίασαν μέση ετήσια αύξηση 15%, διαψεύδοντας πάντως τις προβλέψεις των αναλυτών που έδιναν +28%. Οι εκτιμήσεις των ειδικών για το τρίτο και το τέταρτο τρίμηνο έκαναν λόγο για νέα, υψηλότερη αύξηση έναντι του δευτέρου.

Πώς προκύπτει η στασιμότητα

Όμως, εάν τα κέρδη των πετρελαϊκών υπολογιστούν με βάση την απόδοση απασχολούμενου κεφαλαίου, τότε παρουσιάζονται στάσιμα. Αυτό προκύπτει από πρόσφατη έκθεση της εταιρείας ερευνών IHS Herold και της επιχείρησης χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Harisson Lovegrove, βάσει της οποίας η μέση απόδοση κεφαλαίου πέρυσι ήταν μόλις μία ποσοστιαία μονάδα υψηλότερη από εκείνη του 2004.

Όμως, η μέση τιμή του βαρελιού αυξήθηκε κατά 30 δολάρια από το 2004 έως το 2007 και η άνοδος συνεχίστηκε προς το ιστορικό ρεκόρ των 147 δολαρίων στα μέσα Ιουλίου.

Ποιος είναι ο λόγος που παρά τις υψηλές τιμές η απόδοση κεφαλαίων των εταιρειών δεν παρουσίασε ανάλογη άνοδο; Οι αναλυτές την αποδίδουν στο γεγονός ότι οι πετρελαϊκές έχουν προγραμματίσει μεγάλα προγράμματα επενδύσεων.

Ουσιαστικά πληρώνουν την επενδυτική φειδώ τους κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990. Τότε, οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου είχαν αποθαρρύνει πολλές εταιρείες να προχωρήσουν σε νέα επενδυτικά προγράμματα για παραγωγή και εξόρυξη. Όμως τώρα, με την ενίσχυση της ζήτησης από την Κίνα, βιάζονται να προχωρήσουν σε επενδύσεις που θα τους επιτρέψουν να αυξήσουν τα επίπεδα παραγωγής τους ώστε να ανταποκριθούν στην εντεινόμενη ζήτηση.

Από την άλλη, πάντως, η μείωση της τιμής του «μαύρου χρυσού» θα ευνοήσει τις αποδόσεις κεφαλαίων των πετρελαϊκών, καθώς το κόστος των επενδύσεων θα περιοριστεί, ενώ νέος εξοπλισμός θα τεθεί σε λειτουργία στον χώρο της άντλησης και θα πραγματοποιηθούν νέες προσλήψεις στον κλάδο.

Οι «σύμμαχοι»

Οι εταιρείες έχουν «σύμμαχό» τους τις παραγωγούς χώρες, οι οποίες, όπως υποστήριξαν και εκπρόσωποί τους στην τελευταία συνεδρίαση του ΟPΕC, λόγω των υψηλών τιμών πετρελαίου φοβούνται ότι θα περιοριστούν οι εξαγωγές τους και -ως συνέπεια- θα αντιμετωπίσουν προβλήματα στις επενδύσεις τους. Βέβαια, οι αναλυτές που συνέταξαν την έκθεση προχώρησαν και ένα βήμα πιο... κάτω.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, εάν συνεχιστεί η πτώση της τιμής του «μαύρου χρυσού» και υπάρξουν πιέσεις στην κερδοφορία, τότε θα καταστεί επιτακτική η ανάγκη νέου γύρου αναδιαρθρώσεων. Έτσι, κρίνεται πιθανό να αυξηθούν οι δαπάνες για την ανάπτυξη των εταιρειών, η οποία θα αναζητηθεί και μέσω εξαγορών και συγκέντρωσης του κλάδου.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΡΕΚΟΡ ΕΤΗΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟPΕC


Μέσα σε μία πενταετία ο ΟPΕC θα έχει τόσα έσοδα από το πετρέλαιο όσα και την τελευταία 20ετία. Φέτος θεωρείται δεδομένο το νέο ιστορικό ρεκόρ ετήσιων εσόδων για το καρτέλ. Τα υπερκέρδη των χωρών του Περσικού Κόλπου προκαλούν τη μεγαλύτερη ανακατανομή πλούτου στον πλανήτη, με τις αναδυόμενες ασιατικές οικονομίες και κατόπιν την Ευρώπη να είναι οι πλέον κερδισμένες από τις αγορές των πλούσιων... «πετρελαιάδων».

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, τα μέλη του οργανισμού εισέπραξαν 645 δισ. δολ. το πρώτο εξάμηνο του έτους, ενώ τα έσοδα του καρτέλ για ολόκληρο το 2007 ανήλθαν σε 671 δισ. δολάρια. Περισσότερο κερδισμένες είναι η Σαουδική Αραβία (έσοδα 194 δισ. δολ. για όλο το 2007 - και 192 δισ. δολ. μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2008), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (63 δισ. - 61 δισ. δολ. αντίστοιχα) και το Ιράν (57 - 54 δισ. δολ.).

Στην πραγματικότητα δεν χρειάζονται παρά απλές γνώσεις αριθμητικής για να κατανοήσει κάποιος ότι το νέο ιστορικό ρεκόρ εσόδων για τον ΟPΕC πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο, όταν -συγκυριακά- και η τιμή πετρελαίου έφτασε στο ιστορικό ρεκόρ της, στα 147 δολάρια το βαρέλι.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προβλέπει ότι ο μέσος όρος της τιμής του θα διαμορφωθεί στα 115 δολάρια, ενώ το 2009 θα ανέλθει στα 120,8 δολάρια. Να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ προβλέπει νέα άνοδο της μέσης τιμής, η οποία μέχρι σήμερα είναι 113,13 δολάρια το βαρέλι.

Το κύμα εισροής πετροδολαρίων αποτυπώνεται στην αύξηση των εξαγωγών του καρτέλ κατά 40% από τα αντίστοιχα περυσινά επίπεδα. Έτσι, θεωρείται ότι φέτος οι εισαγωγείς πετρελαίου θα πληρώσουν σχεδόν 1,5 τρισ. δολάρια για την αγορά του, ποσοστό που προσεγγίζει το 2,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, η HSBC προβλέπει ότι την περίοδο 2006 - 2010 οι χώρες του Περσικού Κόλπου θα αντλήσουν περισσότερα έσοδα από αυτά της τελευταίας 20ετίας.

Με τα δεδομένα αυτά, οι χώρες του Κόλπου έχουν εξελιχτεί σε κρισιμότατο παράγοντα για την πορεία των υπόλοιπων οικονομιών του πλανήτη. Είναι ενδεικτικό ότι οι επενδύσεις των κρατικών επενδυτικών ταμείων χωρών του Περσικού Κόλπου έχουν προσφέρει σημαντική στήριξη στις προβληματικές τράπεζες της Δύσης, την ίδια στιγμή που σοβεί η χρηματοοικονομική κρίση.

Από την άλλη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Deutsche Bank, οι εμπορικές δαπάνες κατευθύνονται κατά κύριο λόγο προς τις αναδυόμενες αγορές της Ασίας (μέσα σε μία δεκαετία το μερίδιο της Κίνας αυξήθηκε από 4% σε 11%) και στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα οι εμπορικές δαπάνες προς τις ΗΠΑ μειώνονται (από 12% σε 7,5% για το ίδιο διάστημα).

Και αυτά είναι μόνο το αποτέλεσμα του... αποκαλυφθέντος πλούτου του ΟPΕC. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των αναλυτών με βάση το υφιστάμενο επίπεδο τιμών πετρελαίου, το καρτέλ έχει αποθέματα η αξία των οποίων ανέρχεται σε 162 τρισ. δολάρια και ξεπερνά εκείνη της διεθνούς αγοράς ομολόγων (67 τρισ. δολάρια) και μετοχών (52,3 τρισ. δολάρια). Γεγονός το οποίο καταδεικνύει ότι το πετρέλαιο είναι το ισχυρότερο μέσο πλουτισμού σε μια περίοδο όπου ο κόσμος βιώνει τη «φούσκα» του χρηματοοικονομικού κλάδου.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 548 της εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ" (19 - 23 Σεπτεμβρίου 2008).