Δύο σενάρια για το ύψος των επιτοκίων περιέχει το μηνιαίο δελτίο της Εθνικής για τη ζώνη του ευρώ (Euro Area Monthly). Σύμφωνα με αυτό που αναφέρεται ως πιθανότερο, η ανατίμηση του ευρώ θα πιέσει τους ρυθμούς ανάπτυξης της ευρωζώνης, κάτι που σημαίνει ότι η ΕΚΤ θα οδηγηθεί καταρχάς σε μείωση επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης και στη συνέχεια κατά 25 μονάδες βάσης, μέχρι το τέλος του έτους.

Σύμφωνα με το εναλλακτικό σενάριο, η ισοτιμία του ευρώ με το δολάριο θα κινηθεί πιο ήπια, γεγονός που θα περιορίσει τη μείωση των επιτοκίων για το 2003 στο 0,5%.

Συγκεκριμένα, αναφέρεται, κατά τους τελευταίους δύο μήνες το ευρώ ανατιμήθηκε κατά 10,5% έναντι του δολαρίου –εξέλιξη η οποία οδήγησε αναπόφευκτα σε προβληματισμούς όσον αφορά τις συνέπειες της ανατίμησης αυτής στην ανάκαμψη της Ευρωζώνης.

Αρχικά, αναλύονται οι παράγοντες που συνετέλεσαν στην έντονα ανοδική πορεία του ευρώ, ενώ δίνεται έμφαση στις ροές κεφαλαίου στην Ευρωζώνη και στις ΗΠΑ.

Αναλυτικότερα, η βελτίωση όσον αφορά την ελκυστικότητα επενδυτών ευρωπαϊκών αγορές σε σχέση με την αμερικανική αγορά φαίνεται να δικαιολογεί την ανατίμηση του ευρώ κατά το τρέχον έτος.

Συγκεκριμένα, οι υψηλότερες αποδόσεις των ευρωπαϊκών έναντι των αμερικανικών ομολόγων, καθώς και τα υψηλότερα επιτόκια βραχυπρόθεσμων τοποθετήσεων στην ευρωπαϊκή αγορά χρήματος συγκριτικά με εκείνη των ΗΠΑ λειτούργησαν θετικά για το ευρώ.

Λόγω των επιδράσεων αυτών και σε συνδυασμό με τη γενικότερη τάση των ισοτιμιών να παραμένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα μακριά από το μακροχρόνιο επίπεδό τους, το ευρώ αναμένεται να παραμείνει ισχυρό για αρκετούς μήνες.

Επιχειρώντας να εκτιμηθούν οι επιδράσεις από την ανατίμηση του ευρώ στην οικονομία της Ευρωζώνης, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη η ένταση ανάκαμψης της αμερικανικής οικονομίας, αναφέρει η Εθνική.

Το κεντρικό σενάριο της Εθνικής Τράπεζας προβλέπει ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,5% το 2003 και 3,5% το 2004. Στην περίπτωση αυτή, ο πληθωρισμός εκτιμάται να μειωθεί σε 1,5% στο τέλος του έτους και περαιτέρω στο 1,2% στο τέλος του 2004, λόγω των συνθηκών χαμηλής ζήτησης και της χαμηλότερης τιμής του πετρελαίου εκφρασμένης σε ευρώ.

Όσον αφορά την ανάπτυξη, η ανατίμηση του ευρώ εκτιμάται ότι θα μειώσει τις εξαγωγές και τις πάγιες επενδύσεις, ενώ η μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, λόγω της πτώσης του πληθωρισμού, αναμένεται ότι θα αυξήσει την εγχώρια ζήτηση.

Σταθμίζοντας τις δύο αυτές αντίρροπες επιδράσεις, η Εθνική Τράπεζα αναθεώρησε τις προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωζώνη το 2003 σε 0,8% (από 1% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη) και εκτιμά ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης για το 2004 θα διαμορφωθούν στο 2%.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΚΤ αναμένεται να μειώσει περαιτέρω το επιτόκιο παρέμβασης, ώστε να αντισταθμίσει την περιοριστική επίδραση από την ανατίμηση του ευρώ στις νομισματικές συνθήκες της Ευρωζώνης.

Συγκεκριμένα, η Εθνική Τράπεζα προβλέπει μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση του συμβουλίου της, στις 5 Ιουνίου. Επιπλέον, οι μακροοικονομικές συνθήκες, όπως αποτυπώνονται στις προβλέψεις της τράπεζας, δικαιολογούν μια περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης μέχρι το τέλος του έτους, οδηγώντας το επιτόκιο παρέμβασης της ΕΚΤ στο 1,75%.

Εναλλακτικά, η Εθνική Τράπεζα παρουσιάζει ένα λιγότερο πιθανό σενάριο, σύμφωνα με το οποίο η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ προς το δολάριο μειώνεται στο μακροχρόνιο επίπεδό της (περίπου $1,10) μέχρι το τέλος του έτους και διατηρείται σε αυτό το επίπεδο κατά τη διάρκεια του 2004.

Σε αυτή την περίπτωση, ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρωζώνη εκτιμάται στο 0,9% για το 2003 και στο 2,4% για το 2004. Από την άλλη πλευρά, ο πληθωρισμός εκτιμάται οριακά υψηλότερος σε σύγκριση με το κεντρικό σενάριο, προσεγγίζοντας το 1,5% στο τέλος του 2004 και συνεπώς παραμένοντας κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ (2%).

Συνεπώς, η Εθνική Τράπεζα καταλήγει ότι η ΕΚΤ θα μειώσει το επιτόκιο παρέμβασης μόνο μέχρι το 2% στο τέλος του 2003.