Ανακάλυψη-ορόσημο από επιστήμονες για εξωγήινη ζωή

Σε μια πιθανή ανακάλυψη-ορόσημο, επιστήμονες χρησιμοποιώντας το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb έχουν εντοπίσει αυτό που χαρακτηρίζουν ως τις ισχυρότερες ενδείξεις μέχρι στιγμής για πιθανή ζωή πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, ανιχνεύοντας στη ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη τα χημικά "δακτυλικά αποτυπώματα" αερίων που στη Γη παράγονται μόνο από βιολογικές διεργασίες.

Τα δύο αέρια — διμεθυλοσουλφίδιο (DMS) και διμεθυλοδισουλφίδιο (DMDS) — που παρατηρήθηκαν από το Webb στον πλανήτη με το όνομα K2-18 b, παράγονται στη Γη από ζωντανούς οργανισμούς, κυρίως μικροβιακή ζωή, όπως φυτοπλαγκτόν — άλγη — στους ωκεανούς.

Αυτό υποδηλώνει ότι ο πλανήτης μπορεί να είναι γεμάτος μικροβιακή ζωή, σύμφωνα με τους ερευνητές. Ωστόσο, τόνισαν ότι δεν ανακοινώνουν την ανακάλυψη ζωντανών οργανισμών, αλλά μάλλον μιας πιθανής βιοϋπογραφής — ενός δείκτη βιολογικής δραστηριότητας — και ότι τα ευρήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν με επιφυλακτικότητα, απαιτώντας περαιτέρω παρατηρήσεις.

Παρόλα αυτά, εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους. «Αυτές είναι οι πρώτες ενδείξεις ενός εξωγήινου κόσμου που ενδεχομένως κατοικείται», δήλωσε ο αστροφυσικός Ν. Μαντουσούνταν από το Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Astrophysical Journal Letters.

«Αυτή είναι μια μετασχηματιστική στιγμή στην αναζήτηση για ζωή πέρα από το ηλιακό σύστημα, όπου αποδείξαμε ότι είναι δυνατό να ανιχνευθούν βιοϋπογραφές σε δυνητικά κατοικήσιμους πλανήτες με τα τρέχοντα μέσα. Έχουμε εισέλθει στην εποχή της παρατηρησιακής αστροβιολογίας», πρόσθεσε.

Ο Μαντουσούνταν σημείωσε ότι διεξάγονται διάφορες προσπάθειες για την ανίχνευση ζωής και εντός του ηλιακού μας συστήματος, με ισχυρισμούς για περιβάλλοντα που θα μπορούσαν να είναι φιλικά προς τη ζωή σε μέρη όπως ο Άρης, η Αφροδίτη και διάφορα παγωμένα φεγγάρια.

Ο πλανήτης K2-18 b έχει μάζα 8,6 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης και διάμετρο περίπου 2,6 φορές μεγαλύτερη.

Περιφέρεται γύρω από ένα κόκκινο νάνο αστέρι — μικρότερο και λιγότερο φωτεινό από τον Ήλιο — εντός της «κατοικήσιμης ζώνης», δηλαδή σε απόσταση στην οποία μπορεί να υπάρχει υγρό νερό στην επιφάνεια ενός πλανήτη. Το αστέρι αυτό βρίσκεται περίπου 124 έτη φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Λέοντα. Ένα έτος φωτός είναι η απόσταση που διανύει το φως σε ένα έτος, δηλαδή περίπου 9,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Ένας ακόμα πλανήτης έχει εντοπιστεί να περιφέρεται γύρω από αυτό το άστρο.

Ένας «υδροκεανικός Κόσμος»

Περίπου 5.800 εξωπλανήτες — δηλαδή πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος — έχουν ανακαλυφθεί από τη δεκαετία του 1990. Οι επιστήμονες έχουν υποθέσει την ύπαρξη εξωπλανητών τύπου υδροκεανικών κόσμων (hycean worlds), δηλαδή πλανήτες καλυμμένους από ωκεανούς υγρού νερού που μπορούν να φιλοξενούν μικροοργανισμούς, με ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο.

Προηγούμενες παρατηρήσεις του Webb, το οποίο εκτοξεύθηκε το 2021 και έγινε επιχειρησιακό το 2022, είχαν εντοπίσει μεθάνιο και διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα του K2-18 b — η πρώτη φορά που μόρια με βάση τον άνθρακα ανιχνεύθηκαν στην ατμόσφαιρα εξωπλανήτη εντός κατοικήσιμης ζώνης.

«Το μόνο σενάριο που εξηγεί μέχρι στιγμής όλα τα δεδομένα από το JWST, συμπεριλαμβανομένων παλαιότερων και πρόσφατων παρατηρήσεων, είναι αυτό στο οποίο ο K2-18 b είναι ένας υδροκεανικός κόσμος γεμάτος ζωή», δήλωσε ο Μαντουσούνταν. «Ωστόσο, πρέπει να είμαστε ανοιχτοί και να συνεχίσουμε να εξερευνούμε και άλλα σενάρια».

Ο Μαντουσούνταν τόνισε ότι αν αυτοί οι υδροκεανικοί κόσμοι υπάρχουν, «μιλάμε για μικροβιακή ζωή, πιθανόν παρόμοια με αυτήν που βλέπουμε στους ωκεανούς της Γης». Οι ωκεανοί αυτών των κόσμων θεωρείται ότι είναι θερμότεροι από της Γης. Στην ερώτηση για το αν θα μπορούσε να υπάρχει πολυκύτταρη ή ακόμα και νοήμων ζωή, απάντησε: «Δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα στο παρόν στάδιο. Η βασική υπόθεση είναι απλή μικροβιακή ζωή».

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Τα αέρια DMS και DMDS, που ανήκουν στην ίδια χημική οικογένεια, έχουν θεωρηθεί ως σημαντικές βιοϋπογραφές για εξωπλανήτες. Το Webb ανίχνευσε ότι το ένα ή και τα δύο ίσως υπάρχουν στην ατμόσφαιρα του πλανήτη με επίπεδο βεβαιότητας 99,7%, που σημαίνει ότι υπάρχει ακόμα πιθανότητα 0,3% να πρόκειται για στατιστική ανωμαλία.

Τα αέρια εντοπίστηκαν σε συγκεντρώσεις πάνω από 10 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm) κατ’ όγκο.

«Για να δώσουμε ένα μέτρο σύγκρισης, αυτό είναι χιλιάδες φορές μεγαλύτερο από τις συγκεντρώσεις τους στην ατμόσφαιρα της Γης, και δεν μπορεί να εξηγηθεί χωρίς βιολογική δραστηριότητα, με βάση τις τρέχουσες γνώσεις», δήλωσε ο Μαντουσούνταν.

Επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στη μελέτη συνέστησαν επιφύλαξη.

«Τα πλούσια δεδομένα από τον K2-18 b τον καθιστούν έναν συναρπαστικό κόσμο», δήλωσε ο Κρίστοφερ Γκλάιν, κύριος επιστήμονας στο Southwest Research Institute στο Τέξας. «Αυτά τα τελευταία δεδομένα είναι μια πολύτιμη συμβολή στην κατανόησή μας. Πρέπει, όμως, να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να εξετάσουμε τα δεδομένα όσο το δυνατόν πιο διεξοδικά. Ανυπομονώ να δω επιπλέον, ανεξάρτητες αναλύσεις των δεδομένων να ξεκινούν ακόμα και από την επόμενη εβδομάδα».