Οι νάρκες που απειλούν το σχέδιο επανεξοπλισμού της Ευρώπης

Πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις, άρχισε η μάχη Βορείων και Νοτίων για την χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Άμυνας και ιδιαίτερα για τα δάνεια ύψους 150 δισ. ευρώ που αναφέρονται στην λεγόμενη «Λευκή Βίβλο» της Κομισιόν. Επιπλέον εξαφανίστηκε «σιωπηλά» από την ημερήσια διάταξη της περασμένης Συνόδου Κορυφής η αρχική δέσμευση της ΕΕ για επιπλέον 40 δισεκατομμύρια ευρώ σε βοήθεια προς την Ουκρανία.

Μπορεί η Βίβλος να ανακοινώθηκε από την Επιτροπή, όμως οι λεπτομέρειες, ιδιαίτερα για τα δάνεια των 150 δισ. ευρώ, δεν έχουν αποσαφηνιστεί. Ηδη πηγές της ΕΕ κάνουν λόγο για… καλό Ιούνιο, καθώς οι διαβουλεύσεις πρέπει να περάσουν και από το ευρωκοινοβούλιο. Την ίδια στιγμή, πάντως, οι εξελίξεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού τρέχουν.

Μετά την εαρινή Σύνοδο Κορυφής της προηγούμενης εβδομάδας και ενώ το θέμα της ασφάλειας δεν συζητήθηκε (απλά καλωσορίστηκε η πρόταση της Κομισιόν στα πρακτικά) χώρες του Νότου όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία, εξάσκησαν την «καθιερωμένη» κριτική. Ο λόγος ήταν οι φόβοι για αύξηση του εθνικού χρέους από τα δάνεια για την άμυνα. Γι’ αυτό και διατυπώνεται το αίτημα να εκδοθούν κοινά ομόλογα για την χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών. Από την πλευρά τους, οι «σκληροπυρηνικές» χώρες του Βορρά έσπευσαν να απορρίψουν την έκδοση ευρωομολόγου.

Η τακτική του test balloon

Όπως σημείωσε υψηλά ιστάμενος παράγοντας της Κομισιόν στo Euro2day.gr, οι χώρες-μέλη «χρησιμοποιούν την τακτική του test balloon ενόψει διαπραγματεύσεων».

«Αργούμε. Θα μας προλάβουν οι εξελίξεις», σημείωσε η πηγή εκφράζοντας τον προβληματισμό της.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πηγές, μέχρι τώρα, μετρούμε σειρά από αρνήσεις: Από τον Νότο η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία με επωφελούμενη «ουρά» την Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα, ενώ από τον Βορρά: Ολλανδία, Γερμανία, Σουηδία, Φινλανδία, Σλοβακία με σφήνα την Ουγγαρία θέλει να απέχει εντελώς από το εγχείρημα.

«Το σχέδιο επανεξοπλίσμου της ΕΕ με τα 150 δισ. ευρώ βρίσκεται σε κίνδυνο, καθώς οι βαθιές διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών σχετικά με τον τρόπο πληρωμής τους απειλούν να το εκτροχιάσουν πριν καν ξεκινήσει», σημείωσε ο παράγοντας της Κομισιόν.

Το ίδιο συνέβη και με το φιλόδοξο σχέδιο στρατιωτικής βοήθειας των Βρυξελλών ύψους 40 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία που αφαιρέθηκε σιωπηλά από την ημερήσια διάταξη, καθώς απορρίφθηκε από 12 κράτη μέλη.

« Φαίνεται ότι πλέον δεν υπάρχει ενότητα μεταξύ των χωρών της ΕΕ σχετικά με το αμυντικό σχέδιο» ανέφερε άλλη πηγή της Κομισιόν σχολιάζοντας ότι η εκλογή Τραμπ έφερε τα πάνω κάτω.

Υπενθυμίζουμε ότι η πρόταση «SAFE» για τα δάνεια, είναι μέρος του σχεδίου ReArm Europe ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ της Κομισιόν και έχει σκοπό να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να δανειστούν έως και 150 δισ. ευρώ για κοινά έργα προμήθειας όπλων. Τα υπόλοιπα 650 δισ. ευρώ προκύπτουν από τη «ρήτρα διαφυγής» και αφορούν (δυνητικές) δαπάνες 1,5% του ΑΕΠ από τους εθνικούς προϋπολογισμούς.

Τα δάνεια θα χρηματοδοτούνται από τον κοινό προϋπολογισμό της ΕΕ για να είναι χαμηλό το επιτόκιο, αλλά θα πρέπει να εξοφληθούν από τα κράτη μέλη. Σύμφωνα με παράγοντα της Κομισιόν, η πρόταση είχε πάρει αρχικά το πράσινο φως από τις χώρες-μέλη πάρα τις ασάφειες στους όρους. Τώρα, όμως, αρκετές χώρες της Νότιας Ευρώπης με ήδη υψηλούς δείκτες εθνικού χρέους διεκδικούν επιχορηγήσεις αντί για δάνεια. Η ιδέα των επιχορηγήσεων, όμως, ακούγεται «δυσάρεστα» στον Βορρά.

Όχι στο συλλογικό χρέος

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

«Το σχέδιο της Φον ντερ Λάιεν βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στο εθνικό χρέος των κρατών», δηλώνει η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι η οποία πιέζει επίσης οι χώρες της ΕΕ να έχουν περισσότερο χρόνο για να αποφασίσουν εάν θα ενεργοποιήσουν τη ρήτρα διαφυγής, ελπίζοντας ότι η Επιτροπή θα αλλάξει γνώμη και θα πει «ναι» στο κοινό χρέος.

Η Ισπανία καθυστερεί επίσης την απόφασή της για το αν θα ενεργοποιήσει τη ρήτρα ώστε να μπορεί να δαπανήσει περισσότερο, ενώ η Γαλλία την έχει ήδη απορρίψει καθώς δεν μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την πιστοληπτική της ικανότητα.

Η Γερμανία, από την άλλη, που έχει χαμηλό χρέος, έχει δεσμευτεί να ενεργοποιήσει τη ρήτρα διαφυγής προκειμένου να χρηματοδοτήσει το σχέδιο για επενδύσεις στην άμυνα και τις υποδομές ύψους 1 τρισεκατομμυρίων ευρώ, αλλά παραμένει σθεναρά αντίθετη με τα ομόλογα της ΕΕ.

Μάλιστα, η έκδοση ευρωομολόγου, προκάλεσε εσωτερική σύγκρουση στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), κυρίως μεταξύ των δύο μεγαλύτερων αντιπροσωπειών, του γερμανικού CDU και του ισπανικού PP, αφού η ομάδα δημοσίευσε δήλωση στην οποία υποστήριξε το κοινό χρέος ως πρόσθετο μηχανισμό στην τρέχουσα πρόταση. Το CDU αργότερα ισχυρίστηκε ότι δεν είχε ιδέα πώς μπήκε η αναφορά στη δήλωση.

Κανένα κράτος μέλος δεν θέλει να είναι το πρώτο που θα ενεργοποιήσει τη ρήτρα διαφυγής γιατί θα στείλει σήμα οικονομικής αδυναμίας στις αγορές, αναφέρουν αναλυτές.

Η λύση του ESM

Με κίνδυνο να καταρρεύσει όλο το σχέδιο πριν καν μπει σε διαβούλευση, υπάρχουν κράτη που επαναφέρουν την λύση να ενεργοποιηθεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (ESM) και τα 400 δισεκατομμύρια που διαθέτει.

Πάντως, ενώ αρχικά ο Επίτροπος για την Άμυνα, Κ. Κουμπίλιους απέρριψε την ιδέα ευρωομολόγου, στις 9 Μαρτίου η πρόεδρος της Κομισιόν φον ντερ Λάιεν άφησε ένα παραθυράκι ανοικτό λέγοντας ότι «τίποτα δεν αποκλείεται».

Όλα τα παραπάνω αναμένεται να συζητηθούν μαζί με τους κεντρικούς τραπεζίτες της ΕΕ στα επόμενα άτυπα συμβούλια.