Ολλανδία: Στη δημοσιότητα τα ονόματα των δωσίλογων

Το ολλανδικό πρόγραμμα «Ο Πόλεμος στο Δικαστήριο» έδωσε ψηφιακά στη δημοσιότητα τα ονόματα 425.000 δωσίλογων στην Ολλανδία κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα αρχεία προέρχονται από τα δικαστήρια ειδικής δικαιοδοσίας που ιδρύθηκαν στην Ολλανδία μετά την απελευθέρωση της χώρας, με στόχο να δικάσουν τους υπόπτους για συνεργασία με τους Ναζί κατακτητές.

Η δημοσιοποίηση των αρχείων κατέστη εφικτή επειδή με την αλλαγή του χρόνου έληξε ο σχετικός ολλανδικός νόμος που την απαγόρευε. Τα αρχεία επρόκειτο να διατεθούν πλήρως στο κοινό μέσω διαδικτύου, αλλά κατόπιν προειδοποίησης της ολλανδικής υπηρεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων εντέλει δημοσιοποιήθηκε μόνο ο κατάλογος των ονομάτων των δωσίλογων. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Δεδομένων της ΕΕ δεν θέτει προστατευτικό πλαίσιο γύρω από τα δεδομένα των αποθανόντων – και οι περισσότεροι που αναφέρονται στα ολλανδικά αρχεία δεν είναι πλέον εν ζωή.

«Η συνολική δημοσιοποίηση των αρχείων αναμφίβολα πρέπει να γίνει μονάχα σε συμφωνία με τις διατάξεις περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων», γράφει σε σχετικό σχόλιο η tageszeitung. «Θα χρειαστούν περαιτέρω διαβουλεύσεις […] για να καθοριστεί το πώς ακριβώς θα πραγματοποιηθεί η συνολική δημοσιοποίηση των αρχείων. Αυτός ο στόχος προς το παρόν αναβάλλεται, χωρίς ωστόσο να ακυρώνεται εντελώς – και ούτε και θα έπρεπε να συμβεί αυτό.

Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί να υπάρξει άλλη εναλλακτική πέρα από τη γενική ψηφιακή πρόσβαση στους φακέλους – ιδίως σε μια εποχή που πεθαίνουν και οι τελευταίοι άνθρωποι που είχαν ζήσει τα γεγονότα αυτά και που πολλοί ειδικοί παγκοσμίως αναζητούν τρόπους να διατηρήσουν ζωντανή τη μνήμη του Ολοκαυτώματος για τις επόμενες γενιές. Σε μια περίοδο που ο αντισημιτισμός εξαπλώνεται με τρόπο που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πριν από 20 χρόνια. Που ο Τραμπ χαρακτηρίζει τους εχθρούς του ως "φασίστες” και ο Πούτιν τους εχθρούς της Ρωσίας ως "ναζί”. Και που η AfD (σ.σ. Γερμανία) και το FPÖ (σ.σ. Αυστρία) διεκδικούν την εξουσία και που τα φιλικά τους κόμματα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες την έχουν πάρει ήδη – όπως συμβαίνει και στην Ολλανδία.

Σ' αυτό το πλαίσιο, η κατά το δυνατόν πιο ανεμπόδιστη πρόσβαση στα αρχεία έχει βαρύνουσα σημασία και για τις διεθνείς έρευνες. Πρώτιστα, όμως, αποτελεί μια κοινωνική υποχρέωση απέναντι στους συχνά (υπερ)ηλικιωμένους συγγενείς, οι οποίοι όχι μόνο υποχρεώθηκαν να ζήσουν για δεκαετίες με το κενό που άφησαν πίσω τους τα δολοφονημένα μέλη της οικογένειάς τους, αλλά και που δεν μπόρεσαν ποτέ να μάθουν ποιοι από τους συμπατριώτες τους τα πρόδωσαν κάποτε», καταλήγει η taz.

ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE