Από τα εμβόλια στις ψήφους: H ρωσική διαφημιστική που ασκεί επιρροή στην ΕΕ

Ένα ρωσικό δίκτυο επιρροής που δραστηριοποιήθηκε στη Γαλλία και τη Γερμανία κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 αναπτύχθηκε επίσης κατά την προετοιμασία των πρόσφατα ακυρωμένων εκλογών στη Ρουμανία, σύμφωνα με έγγραφα που είδαν οι Financial Times.

Η AdNow, μια διαδικτυακή διαφημιστική εταιρεία που ιδρύθηκε το 2014 από Ρώσους υπηκόους με έδρα τη Μόσχα και με θυγατρική στο Λονδίνο, χρησιμοποιήθηκε σε μια εκστρατεία για την προώθηση παραπληροφόρησης σχετικά με τα δυτικά εμβόλια κατά του κορωνοϊού. Η εταιρεία, η οποία έχει πλέον μεταφερθεί στη Βουλγαρία, τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιήθηκε σε διαφημιστικές εκστρατείες στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, όπως προκύπτει από τα έγγραφα. Αποκαλύφθηκαν για πρώτη φορά από την BG Elves, μια βουλγαρική ομάδα εμπειρογνωμόνων σε θέματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και από τη ρουμανική ερευνητική πύλη Snoop.

«Παίζουν με την κοινωνική μηχανική, προσπαθούν να προκαλέσουν συναισθήματα για να σας αναγκάσουν να κάνετε κλικ στις παραπλανητικές διαφημίσεις τους», δήλωσε ο Petko Petkov από την BG Elves, ο οποίος εξέτασε το λογισμικό AdNow και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι χρησιμοποιεί μια ενισχυμένη λειτουργία κατάρτισης προφίλ που συλλέγει πληροφορίες χρηστών που μπορούν να αξιοποιηθούν για πολιτικούς σκοπούς. «Είναι πολύ εύκολο να σας παραπλανήσουν. Ο τελικός στόχος είναι να ζητηθούν τα προσωπικά σας δεδομένα».

Οι ρουμανικές αρχές ακύρωσαν νωρίτερα αυτόν το μήνα τις προεδρικές εκλογές της χώρας λόγω της φερόμενης ρωσικής ανάμειξης προς όφελος ενός φιλοπουτινικού υποψηφίου, του Călin Georgescu, ο οποίος είχε κερδίσει τον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας. Οι influencers των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που προώθησαν τον Georgescu έχουν προσαχθεί για ανάκριση και ένας από τους χορηγούς τους ερευνάται για ξέπλυμα χρήματος και παράνομη χρηματοδότηση εκστρατείας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης ξεκινήσει έρευνα για τον ρόλο του TikTok στην ανεξήγητη άνοδο του Georgescu στο νούμερο εννέα της πλατφόρμας τις ημέρες πριν από τις εκλογές. Το TikTok έχει αρνηθεί οποιαδήποτε παράβαση. Ο Georgescu έχει αρνηθεί ότι έχει οποιαδήποτε σχέση με τη Ρωσία ή με οποιονδήποτε συνδέεται με την εκστρατεία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης υπέρ του.

Τα έγγραφα δείχνουν ότι, παρά τις διάφορες αλλαγές ιδιοκτησίας, η AdNow έχει διασυνδέσεις με τους ακροδεξιούς, φιλορωσικούς κύκλους της Ρουμανίας και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία του εδάφους για τα αντιεμβολιαστικά, μυστικιστικά και υπερεθνικιστικά μηνύματα του Georgescu.

Η AdNow λειτούργησε ως διαδικτυακός διαφημιστικός πράκτορας, μέσω του οποίου οι πελάτες της μπόρεσαν να τροφοδοτήσουν τους υποστηρικτές του Georgescu με διαφημίσεις που εκτιμάται ότι απέφεραν έσοδα ύψους 2 εκατ. ευρώ τα τελευταία χρόνια, δήλωσε ο Victor Ilie από τη Snoop. Ένα τέτοιο προϊόν που διαφημίστηκε μέσω της AdNow ήταν το Toxic Off, ένα χάπι που ισχυρίζεται ότι εξαλείφει τα παράσιτα και τις τοξίνες από το ανθρώπινο σώμα με ποσοστό 100% «γενικής βελτίωσης της υγείας».

«Η AdNow είναι εδώ και χρόνια και παραδίδει διαφημίσεις, παραπληροφόρηση για την υγεία και οικονομικές απάτες στο κοινό, γεγονός που τους προετοίμασε για μια εκστρατεία όπως αυτή στο TikTok», δήλωσε ο Ilie.

«Σε μια χώρα όπως η Ρουμανία, με 19 εκατ. κατοίκους, αν δεις 440 εκατ. διαφημίσεις μέσα σε ένα μήνα, οι οποίες είναι όλες για απάτες ή ψεύτικα φάρμακα, αυτό μπορεί να εκπαιδεύσει τους ανθρώπους να χάσουν την πίστη τους στην επιστήμη, στη λογική».

Ιδρύτρια και γενική διευθύντρια της AdNow LLC μεταξύ 2014 και 2018 ήταν η Γιούλια Σερεμπριάνσκαγια, απόφοιτος του Κρατικού Πανεπιστημίου του Νοβοσιμπίρσκ, η οποία εργάστηκε στις προεδρικές εκστρατείες του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ντμίτρι Μεντβέντεφ και αργότερα διετέλεσε διευθύντρια επικοινωνίας του κυβερνώντος κόμματος «Ενωμένη Ρωσία». Στη συνέχεια η εταιρεία μεταβιβάστηκε σε άλλον Ρώσο υπήκοο.

Η ρωσική επιχείρηση της AdNow εμπλέκεται επίσης σε μια μαζική εκστρατεία παραπληροφόρησης στη Γαλλία και τη Γερμανία κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid για να δυσφημιστεί η αποτελεσματικότητα των εμβολίων της Pfizer και της AstraZeneca, καθώς η Ρωσία παρουσίαζε τα δικά της εμβόλια Sputnik.

Η κύρια δραστηριότητα της AdNow στη Ρωσία πωλήθηκε πέρυσι και τώρα ανήκει και λειτουργεί από έναν Γεωργιανό ονόματι Giorgi Abuladze, ο οποίος εγκατέστησε την έδρα της στη βουλγαρική πόλη Plovdiv μαζί με περισσότερες από 50 άλλες εταιρείες που του ανήκουν.

Μια επισκόπηση των στοιχείων που συγκέντρωσε η BG Elves δείχνει ότι ένας μεγάλος αριθμός υπαλλήλων της AdNow είναι Ρώσοι και δεκάδες ζουν στο Νοβοσιμπίρσκ, καθώς και σε άλλες πόλεις της Ρωσίας. Ορισμένοι έχουν φύγει από τότε που μεταβιβάστηκε η εταιρεία, αλλά πολλοί παρέμειναν.

Ο Abuladze ίδρυσε τις εταιρείες του σε σύντομο χρονικό διάστημα νωρίτερα φέτος και απασχολούσε εκατοντάδες Ρώσους υπηκόους, σύμφωνα με τα αρχεία της εταιρείας που εξέτασαν οι FT.

Ο Abuladze έχει αρνηθεί τους ισχυρισμούς ότι προωθεί ρωσική προπαγάνδα. Παραδέχθηκε ότι αγόρασε την AdNow από έναν Ρώσο υπήκοο, αλλά αρνήθηκε ότι συμμετείχε σε ρωσική εκστρατεία παραπληροφόρησης.