Alpha Bank: Τα χαμηλά επιτόκια της ΕΚΤ «μπούμεραγκ» για ευρώ, πληθωρισμό

Αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) συνεχίσει να διατηρεί τα επιτόκια σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον επόμενο χρόνο, η διεύρυνση της διαφοράς των επιτοκίων είναι πιθανό να επιβαρύνει το ευρώ (υποτίμηση) με ενδεχόμενη ανοδική επίπτωση στον πληθωρισμό.

Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει, στην τελευταία της ανάλυση «Παγκόσμια Οικονομία 2024» η Alpha Bank, την οποία δημοσίευσε σήμερα Πέμπτη, σε μια ημέρα κατά την οποία η ΕΚΤ προχώρησε σε νέα μείωση των επιτοκίων (η τέταρτη για το 2024), διαμορφώνοντας το βασικό της επιτόκιο αυτό της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο 3% (όταν στην έναρξη του 2024 βρισκόταν στο 4%), αυτό των πράξεων κύριας χρηματοδότησης στο 3,15% και της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης στο 3,40%.

Να σημειωθεί ότι επί του παρόντος, το βασικό επιτόκιο της Fed βρίσκεται στο εύρος του 4,50% -4,75% και αναμένεται ευρέως στην τελευταία της συνεδρίαση την προσεχή εβδομάδα, να μειώσει τα επιτόκιά της κατά 25 μονάδες βάσεως (όπως έπραξε και η ΕΚΤ σήμερα). Σε αυτή την περίπτωση, τα επιτόκια της ΕΚΤ θα βρίσκονται στο 3% και της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας στο 4,25%-4,50%.

Όπως αναφέρει η Αlpha Bank στην ανάλυσή της, τον Ιούνιο του 2024, το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ξεκίνησε την αντιστροφή της περιοριστικής πολιτικής μετά από εννέα μήνες διατήρησης των βασικών επιτοκίων σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, μειώνοντας τα βασικά επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης. Αυτή η απόφαση ελήφθη με βάση τα στοιχεία που έδειξαν ότι ο πληθωρισμός είχε μειωθεί περισσότερο από 2 ποσοστιαίες μονάδες από τον Σεπτέμβριο του 2023.

Η νομισματική πολιτική οδήγησε στον περιορισμό της ζήτησης μέσω των αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης και τη σταθεροποίηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό που συνέβαλαν με τη σειρά τους στην επαναφορά του πληθωρισμού σε χαμηλότερα επίπεδα. Μέχρι σήμερα η ΕΚΤ έχει προβεί σε τέσσερις μειώσεις, 100 μονάδες βάσης σωρευτικά, με το επιτόκιο καταθέσεων να διαμορφώνεται στο 3% στο τέλος του 2024. Η αποπληθωριστική διαδικασία έχει ξεκινήσει από το 2023 και αναμένεται να συνεχιστεί τουλάχιστον και το 2025, ώστε ο πληθωρισμός στη ΖτΕ να φθάσει στο 2%.

Εκτός από τις εξελίξεις στον δείκτη τιμών καταναλωτή, η γενική τάση προς την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και άρα τη μείωση των επιτοκίων υποστηρίζεται και από τις θετικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας. Η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά το τρίπτυχο μισθοί - περιθώρια κέρδους - παραγωγικότητα και αναμένει βραδύτερη αύξηση των μισθών και ήπια αύξηση της παραγωγικότητας.

Ο παράγοντας Fed

Από την άλλη πλευρά, η Fed, που είθισται να κινείται πρώτα στην αλλαγή κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής με τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες να ακολουθούν, προχώρησε με καθυστέρηση στην πρώτη μείωση επιτοκίων κατά 50 μ.β. τον Σεπτέμβριο του 2024 από τα ιστορικά υψηλά επίπεδα 23 ετών που βρισκόταν (5,25% - 5,50%) και κατά 25 μ.β. τον Νοέμβριο.

Η Fed ξεκίνησε τη σταδιακή χαλάρωση της πολιτικής, αφού είχε αξιολογήσει τις εξής ενδείξεις: Πρώτον, την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού από το 9% τον Ιούνιο του 2022 που ήταν το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών, στο 2,7% τον Νοέμβριο του 2024. Δεύτερον, την αγορά εργασίας των ΗΠΑ, αφού η επιβράδυνση της αύξησης της απασχόλησης θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχύτερη αύξηση της ανεργίας, από τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα το 2023.

Οι παρατεταμένες γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, οι εμπορικές εντάσεις και οι απρόβλεπτες πολιτικές της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ μπορεί να προκαλέσουν αβεβαιότητα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ.

Επίσης, αν η Fed συνεχίσει να διατηρεί τα επιτόκια σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με την ΕΚΤ τον επόμενο χρόνο, η διεύρυνση της διαφοράς των επιτοκίων είναι πιθανό να επιβαρύνει το ευρώ (υποτίμηση) με ενδεχόμενη ανοδική επίπτωση στον πληθωρισμό.