Ευρωπαϊκό σχέδιο για κοινό αμυντικό ταμείο €500 δισ.

Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διεξάγουν συζητήσεις για τη δημιουργία κοινού ταμείου 500 δισ. ευρώ που θα χρηματοδοτεί κοινά αμυντικά έργα και προμήθειες όπλων, καθώς η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο καθιστά πιο επιτακτικές τις προσπάθειες να αποκτήσει το μπλοκ μεγαλύτερη αμυντική αυτονομία. 

Η απειλή του Τραμπ να αποσύρει τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ που δεν τηρούν τις δεσμεύσεις για τις ελάχιστες στρατιωτικές δαπάνες έχει ωθήσει τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να διερευνήσουν πιο ριζοσπαστικές επιλογές χρηματοδότησης για την άμυνα, συμπεριλαμβανομένου του κοινού δανεισμού που παραδοσιακά απορρίπτουν τα δημοσιονομικά «γεράκια» στη Γερμανία, την Ολλανδία και τη Δανία.

Ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που επεξεργάζονται το σχέδιο επικεντρώνονται τώρα στη δημιουργία ενός χρηματοδοτικού οχήματος για την άμυνα, το οποίο θα εκδίδει ομόλογα με κρατικές εγγυήσεις από τις συμμετέχουσες χώρες και όχι από την ΕΕ συνολικά.

Αυτό το μοντέλο χρηματοδότησης, το οποίο θα ήταν ανοιχτό και σε κράτη εκτός ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Νορβηγία, κερδίζει έδαφος σε μια βασική ομάδα κρατών μελών της ΕΕ, είπαν έξι πηγές στους Financial Times.

Ενώ ο ακριβής στόχος του δανεισμού δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί, όσοι συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις είπαν ότι θα πρέπει να ξεπεράσει τα 500 δισ. ευρώ.

Η Ευρώπη εξετάζει εδώ και πολύ καιρό τρόπους να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες για να συνεχίσει να παρέχει στήριξη στην Ουκρανία και να προετοιμαστεί για την έλευση του Τραμπ, ο οποίος νωρίτερα φέτος προειδοποίησε ότι «δεν πρόκειται να προστατέψουμε» τους συμμάχους του ΝΑΤΟ «αν δεν πληρώσουν».

Η ΕΕ έχει διερευνήσει πολλές εναλλακτικές για τη  χρηματοδότηση αμυντικών έργων και το διακρατικό ταμείο είναι η μόνη φιλόδοξη επιλογή που είναι υπό εξέταση. 

Τα σχέδια έχουν συζητηθεί με το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά το Λονδίνο δεν έχει ακόμη δεσμευτεί σε οποιαδήποτε ανάμειξη, σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους που συμμετείχαν στις συζητήσεις. 

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα κληθεί να διαδραματίσει τεχνικό ρόλο, βοηθώντας στη διαχείριση το όχημα ειδικού σκοπού (SPV) και στη διαχείριση των λειτουργιών του ταμείου.

Σε αντίθεση με τις προηγούμενες προτάσεις για έκδοση «ευρωομολόγων» για την άμυνα —κοινός δανεισμός στον οποίο αντιτάχθηκαν οι δημοσιονομικά συντηρητικές χώρες της ΕΕ— η συμμετοχή στο ταμείο θα είναι εθελοντική και ανοιχτή σε κράτη εκτός ΕΕ.

Επομένως, οι περιορισμοί της ΕΕ όσον αφορά τη χρήση κοινών κονδυλίων για στρατιωτικούς σκοπούς δεν θα ισχύουν και τα ουδέτερα στρατιωτικά κράτη μέλη όπως η Αυστρία, η Μάλτα, η Ιρλανδία και η Κύπρος θα έχουν τη δυνατότητα να μην λάβουν μέρος χωρίς να είναι αναγκασμένα να ασκήσουν βέτο στο σχέδιο.