Υποδέχεται 32 ηγέτες στη Ρωσία ο «απομονωμένος» Πούτιν

Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα φιλοξενήσει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση ηγετών στη Ρωσία από την εισβολή στην Ουκρανία και θα χρησιμοποιήσει τη σύνοδο κορυφής των BRICS για να δείξει στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους ότι δεν είναι παρίας.

Με τα ρωσικά στρατεύματα να προελαύνουν στην ανατολική Ουκρανία και στοιχεία που δείχνουν αυξανόμενη πολεμική κόπωση μεταξύ ορισμένων από τους συμμάχους του Κιέβου, το Κρεμλίνο εκμεταλλεύεται την ευκαιρία του να αναδειχτεί ο Πούτιν ως ο ηγέτης που στέκεται απέναντι στη Δύση, στην προσπάθεια αναμόρφωσης της παγκόσμιας τάξης, γράφει το Bloomberg. 

Ηγέτες 32 χωρών, καθώς και ανώτατοι αξιωματούχοι περιφερειακών οργανώσεων και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, θα παραστούν στην τριήμερη σύνοδο κορυφής που ξεκινά σήμερα στο Καζάν, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο βοηθός εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ.

Ο Κινέζος πρόεδρος Ξι, ο Ινδός πρωθυπουργός Μόντι και ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Ραμαφόσα είναι μεταξύ αυτών, μαζί με τους ηγέτες των νέων μελών των BRICS, το Ιράν, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αιθιοπία. Ο Πούτιν σχεδιάζει διμερείς συναντήσεις με πολλούς από αυτούς, καθώς και με καλεσμένους όπως ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα ακύρωσε την Κυριακή τα σχέδιά του να συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής μετά από τραυματισμό στο κεφάλι, σε ατύχημα στο σπίτι του. Οι αξιωματούχοι είπαν ότι θα συμμετάσχει μέσω σύνδεσης βίντεο.

Παρόλο που το γκρουπ προσελκύει αυξανόμενο ενδιαφέρον ως πολιτικό και οικονομικό αντίβαρο στη Δύση, οι εντάσεις σιγοβράζουν εντός της ομάδας. Τα μέλη είναι διχασμένα σχετικά με τις προσπάθειες μείωσης της εξάρτησης από το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα και για το πόσο είναι σωστή τακτική η συνεχής επέκταση της ομάδας.

Ενώ οι BRICS ευνοούν τη μεγαλύτερη χρήση των εθνικών νομισμάτων στο διμερές εμπόριο, τα μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας, απορρίπτουν τις προσπάθειες προώθησης του γουάν της Κίνας ως εναλλακτικού αποθεματικού νομίσματος.

Η Ρωσία έχει εκπονήσει μια έκθεση που περιγράφει πιθανές αλλαγές στις διασυνοριακές πληρωμές μεταξύ των χωρών BRICS, με στόχο την παράκαμψη του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, αν και αναγνωρίζει ότι οι προτάσεις είναι κυρίως για την προώθηση της συζήτησης. Περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ενός δικτύου εμπορικών δανειστών για τη διεξαγωγή συναλλαγών σε τοπικά νομίσματα, καθώς και τη δημιουργία άμεσων δεσμών μεταξύ των κεντρικών τραπεζών.

Ωστόσο, άλλα κράτη BRICS δεν έχουν τα ίδια κίνητρα για να ξεφύγουν από το σύστημα που βασίζεται στο δολάριο με τη Ρωσία, της οποίας η οικονομία επιβαρύνεται λόγω των σαρωτικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν για την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Η Ρωσία θέλει να πιέσει για ένα αποδολαριοποιημένο σύστημα πληρωμών στη σύνοδο κορυφής, το οποίο η Κίνα θεωρεί πολύ φιλόδοξο, δήλωσε ο Wang Yiwei, διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Renmin στο Πεκίνο.

Η συνάντηση είναι η πρώτη από τότε που οι BRICS συμφώνησαν να δώσουν την ιδιότητα μέλους σε έξι επιπλέον χώρες, στη σύνοδο κορυφής του περασμένου έτους στη Νότια Αφρική. Όμως η Αργεντινή αποχώρησε υπό τον νέο της πρόεδρο Χαβιέ Μιλέι και η Σαουδική Αραβία παρέμεινε αδέσμευτη.

Έθνη που κυμαίνονται από τη Μαλαισία και την Ταϊλάνδη μέχρι τη Νικαράγουα και την Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, επιθυμούν να ενταχθούν στους BRICS, αν και είναι απίθανο να υπάρξει συμφωνία για τη διεύρυνση στη σύνοδο κορυφής της Ρωσίας.

Η Ινδία είναι αντίθετη προς την περαιτέρω επέκταση προς το παρόν και υποστηρίζει μια κατηγορία «χωρών εταίρων BRICS» χωρίς δικαίωμα ψήφου, επειδή θέλει να αποτρέψει την ομάδα από το να γίνει αντιαμερικανικό σώμα που κυριαρχείται από την Κίνα και τη Ρωσία, δήλωσαν Ινδοί αξιωματούχοι υπό τον όρο της ανωνυμίας. 

Η Βραζιλία και η Νότια Αφρική υποστηρίζουν την άποψη της Ινδίας, δήλωσαν αξιωματούχοι των δύο χωρών. Οποιαδήποτε προσπάθεια να μειώσει την επιρροή της Νότιας Αφρικής προσκαλώντας τη Νιγηρία ή το Μαρόκο στο BRICS θα αντικρουστεί, δήλωσαν οι Νοτιοαφρικανοί αξιωματούχοι.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απορρίπτουν εντελώς κάθε προσπάθεια να παρουσιαστεί η ένταξη στις BRICS ως ένδειξη ότι ο Παγκόσμιος Νότος είναι σε αντίθεση με τη Δύση, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει το θέμα, ζητώντας να μην κατονομαστεί. Το κράτος του Κόλπου έχει πολύ καλές σχέσεις με χώρες της Δύσης, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, σύμφωνα με άλλο αξιωματούχο.

«Η επέκταση των BRICS είναι ένα σαφές σημάδι ότι η παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων αλλάζει», δήλωσε η Alicia Garcia-Herrero, οικονομολόγος με έδρα το Χονγκ Κονγκ και ανώτερη ερευνήτρια στο think tank Bruegel. «Αλλά το μέλλον του ομίλου είναι αβέβαιο, δεδομένης της μεγάλης οικονομικής του εξάρτησης από την Κίνα».

Ο Jim O'Neill, ο οικονομολόγος της Goldman Sachs που επινόησε για πρώτη φορά το ακρωνύμιο BRIC το 2001, είπε ότι η επέκταση είχε κάνει την ομάδα «άκρως πολιτική». Είπε σε ένα φόρουμ στο Λονδίνο τον Νοέμβριο: «Δεν είμαι σίγουρος ποιο γόνιμο σκοπό εξυπηρετεί εκτός από το να είσαι ένας σύλλογος στον οποίο οι ΗΠΑ δεν είναι μέρος».

Η επιρροή των BRICS, όμως, αυξάνεται. Τα εννέα μέλη του αντιπροσωπεύουν το 26% της παγκόσμιας οικονομίας και το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού, έναντι του 44% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της G-7, που αντιπροσωπεύουν το 10% του πληθυσμού. 

Ο Πούτιν δεν μετείχε στην περσινή σύνοδο κορυφής των BRICS, αφού η Νότια Αφρική προειδοποίησε ότι θα έπρεπε να συμμορφωθεί με το ένταλμα σύλληψης εναντίον του για φερόμενα εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία, που εκδόθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο τον Μάρτιο του περασμένου έτους.

Ενώ το ένταλμα έχει περιορίσει τα ταξίδια του Πούτιν, η συγκέντρωση τόσων ξένων ηγετών στη Ρωσία υπογραμμίζει την ετοιμότητα πολλών, ιδιαίτερα από χώρες του Παγκόσμιου Νότου, να συνεχίσουν να τον συναντούν, σε πείσμα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.

Το γεγονός ότι τόσες πολλές χώρες θέλουν να ενταχθούν στους BRICS δείχνει αυξανόμενη ζήτηση για διεθνείς δεσμούς ανεξάρτητους από τη Δύση, δήλωσε ο Fyodor Lukyanov, επικεφαλής του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής, μιας δεξαμενής σκέψης που συμβουλεύει το Κρεμλίνο.

«Προς το παρόν, όλοι θέλουν απλώς να δουν τι μπορεί να κερδίσουν από αυτό», είπε.