Δύσκολες ώρες για τον Μπουρλά, μπήκε στο στόχαστρο της Starboard

Όταν χτύπησε ο κορωνοιός στις αρχές του 2020, ο διευθύνων σύμβουλος της Pfizer, Δρ. Άλμπερτ Μπούρλα, είδε την ευκαιρία να βοηθήσει να σωθεί ο κόσμος. Πέτυχε η εταιρεία να παραδώσει ένα εμβόλιο Covid-19 με ταχύτητα αστραπής.

Το τολμηρό στοίχημα του ελληνικής καταγωγής CEO απέδωσε. Το εμβόλιο μετέτρεψε την Pfizer σε δημοφιλές όνομα, ενώ συγκέντρωσε πωλήσεις δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το κινητό του Μπουρλά βούιζε από κλήσεις από ηγέτες σε όλο τον κόσμο. 

Αλλά τώρα ο Μπουρλά δέχεται επίθεση επειδή η τιμή της μετοχής της Pfizer έχει πέσει πολύ, εν μέρει επειδή υπολόγισε εσφαλμένα τη ζήτηση για το εμβόλιο Covid-19 και ορισμένοι από τους φιλόδοξους στόχους που έχει θέσει τα χρόνια μετά την πανδημία δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί, γράφει η Wall Street Journal.

Ένας ακτιβιστής επενδυτής ηγείται της επίθεσης. Η Starboard Value, ένα hedge fund πήρε πρόσφατα μερίδιο περίπου 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων στην Pfizer. Οι δυο πλευρές πραγματοποίησαν την πρώτη τους συνάντηση την Τετάρτη, αφού η Starboard κατηγόρησε την εταιρεία ότι πίεσε δύο πρώην στελέχη που συνεργάζονταν με την Starboard για να εκφράσουν την υποστήριξή τους στον Μπουρλά.

Είναι μια στιγμή απολογισμού για τον Μπουρλά, 62 ετών, έναν κτηνίατρο με εκπαίδευση, ο οποίος εντάχθηκε στην Pfizer όταν ήταν 30 ετών του, προερχόμενος από τον ακαδημαϊκό χώρο και εργάστηκε σε όλο τον κόσμο για την εταιρεία καθώς ανέβαινε την εταιρική ιεραρχία.

Ο Μπούρλα χαίρει ισχυρής υποστήριξης από το διοικητικό συμβούλιο της Pfizer, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τη σκέψη του διοικητικού συμβουλίου. Τα μέλη αναγνωρίζουν την επιτυχία του Μπούρλα με αιχμή του δόρατος στο εμβόλιο Covid-19 και τα βήματα που έχει κάνει για να διορθώσει την κατάσταση τον τελευταίο χρόνο, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων περικοπής κόστους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο Διευθύνων Σύμβουλος έχει επίσης αναδιοργανώσει την εταιρεία, δημιουργώντας μια ξεχωριστή μονάδα έρευνας για τα φάρμακα για τον καρκίνο σε ένα στοίχημα ότι οι ανακαλύψεις εκεί θα αποφέρουν δισεκατομμύρια σε νέες πωλήσεις.

Αλλά η Pfizer μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να ξεφύγει από την μεταπανδημική βουτιά. Μετά την υποχώρηση της έκτακτης ανάγκης που προκάλεσε η Covid-19, οι πωλήσεις του εμβολίου και των αντιικών της εταιρείας μειώθηκαν πολύ περισσότερο από ό,τι προέβλεπαν τα στελέχη. Το νέο φάρμακο πουλιέται ελάχιστα. Η πρώτη προσπάθεια να μπει στην ακμάζουσα αγορά σκευασμάτων κατά της παχυσαρκίας δεν πέτυχε.

Η Wall Street το παρατήρησε, με αποτέλεσμα η μετοχή της Pfizer να πέσει. Σήμερα η Wall Street αποτιμά την Pfizer περίπου 166 δισεκατομμύρια δολάρια, στο μισό περίπου της αξίας που είχε στην αιχμή της πανδημίας.

Η καμπάνια του Starboard έγινε γρήγορα πικρή. Το fund εργάστηκε με δυο πρώην στελέχη της Pfizer, τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο Ian Read και τον πρώην Οικονομικό Διευθυντή Frank D'Amelio. Ο Read είχε επιλέξει τον Μπουρλά για διάδοχό του. Ο D'Amelio είχε δουλέψει δίπλα στον Μπουρλά στη C-suite της εταιρείας.

Την περασμένη εβδομάδα, οι Read και D'Amelio εξέδωσαν μια δήλωση με την οποία εξέφρασαν τη στήριξη στον Μπουρλά. Η Starboard κατηγόρησε δημοσίως την Pfizer ότι απειλούσε με μηνύσεις και άλλα μέτρα, εκτός εάν οι δυο τους έκαναν δημόσιες δηλώσεις υποστήριξης. Η Pfizer αρνήθηκε να σχολιάσει. Read και D'Amelio δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχόλια από τη WSJ.

Η εμπλοκή τους -έστω και φευγαλέα- έχει κάνει τη σύγκρουση με το fund προσωπική για τον Μπουρλά, ο οποίος νιώθει προδομένος, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Ο Μπουρλά απέρριψε αίτημα συνέντευξης.

O Μπούρλα μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Ο γιος των επιζώντων του Ολοκαυτώματος, ο Μπουρλά είπε ότι η αισιοδοξία της μητέρας του ήταν μεγάλη επιρροή. Του έμαθε να «μην λέει ποτέ "αυτό είναι αδύνατο". Όλα είναι πιθανά. Απλώς έχε πίστη, πίστεψε και προσπάθησε», είπε κάποτε σε ένα podcast του Bloomberg. «Αυτό είναι κάτι που μου έβαλε σφραγίδα σε πολύ μικρή ηλικία»

Η πανδημία

Μετά την εμφάνιση της Covid-19, η Pfizer συνεργάστηκε με τη γερμανική BioNTech για να χρησιμοποιήσει την, τότε, μη αποδεδειγμένη τεχνολογία mRNA, για να αναπτύξει ένα εμβόλιο.

Προτού καταστεί σαφές εάν το εμβόλιο θα λειτουργούσε πίεσε επίσης το προσωπικό της Pfizer να αυξήσει την ικανότητα να παράγει εμβόλια. Ήταν μια τεράστια, επικίνδυνη δέσμευση. Ο Μπουρλά ζήτησε την έγκριση του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας για να δαπανήσει περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Το στοίχημα κερδήθηκε και είχε ως αποτέλεσμα η Pfizer να στέλνει γρήγορα δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων σε όλο τον κόσμο. Η μετοχή της εταιρείας εκτινάχθηκε στα ύψη καθώς συγκέντρωσε πωλήσεις άνω των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2022.

Αλλά η πανδημική επιτυχία της εταιρείας συσκότισε μακροπρόθεσμα ζητήματα στην Pfizer. Για μερικά από τα κορυφαία σε πωλήσεις φάρμακά της, όπως η θεραπεία αρθρίτιδας Xeljanz, τα χρόνια πέρασαν και πλησιάζει η απώλεια της προστασίας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, οπότε γενόσημα φάρμακα σε χαμηλότερη τιμή μπορούν να τα ανταγωνιστούν. Η Pfizer πρέπει να βρει νέες πηγές πωλήσεων για να καλύψει τα κενά.

Ο Μπούρλα το ήξερε αυτό και χρησιμοποίησε τα «ουρανοκατέβατα» χρήματα της εταιρείας από την πανδημία για να προχωρήσει σε ένα ξεφάντωμα εξαγορών, κυνηγώντας την επόμενη μεγάλη επιτυχία της Pfizer. Αγόρασε την Arena Pharmaceuticals για 6,7 δισεκατομμύρια δολάρια, σε ένα στοίχημα για τα φάρμακα για τις ασθένειες του εντέρου που είχε υπό ανάπτυξη. Εξαγόρασε το υπόλοιπο της Biohaven Pharmaceutical Holding για περίπου 11,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Και, στο πιο τολμηρό του στοίχημα από όλα, πλήρωσε 43 δισεκατομμύρια δολάρια για Seagen.

Ορισμένοι αναλυτές και επενδυτές είπαν ότι ο Μπουρλά έκανε υπερβολικές δαπάνες για αυτές τις εξαγορές, μερικές από τις οποίες δεν έχουν ακόμη αποδώσει καρπούς. 

Ένα χάπι υπό ανάπτυξη για τη θεραπεία της παχυσαρκίας απογοητεύτηκε κατά τη διάρκεια των δοκιμών, αναστέλλοντας τις προσπάθειες της Pfizer να ενταχθεί σε μια από τις πιο καυτές αγορές της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Η Pfizer προωθεί τώρα μια άλλη έκδοση του φαρμάκου.

Τώρα το Starboard αναμένεται να παρουσιάσει τις θέσεις του σχετικά με την πρόσφατη κατεύθυνση της εταιρείας σε ένα συνέδριο που ονομάζεται 13D Monitor Active-Passive Investor Summit την Τρίτη. Η εταιρεία ακτιβιστών-επενδύσεων αρνήθηκε να σχολιάσει.

Οι υπερασπιστές του Μπουρλά λένε ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος είναι επιχειρησιακά οξυδερκής, εκτός από τολμηρός, και οι εξαγορές, οι περικοπές δαπανών και η αναδιοργάνωσή του έχουν φέρει την εταιρεία σε μια ανάκαμψη. Επισημαίνουν τα δύο τελευταία τρίμηνα ως ένδειξη βελτίωσης και λένε ότι τα αποτελέσματα του τρίτου τριμήνου, εάν αποδειχθούν ισχυρά, θα μπορούσαν να ενισχύσουν περαιτέρω την Pfizer και τον ίδιο τον Μπουρλά.