Χαμηλό βαρομετρικό στις σχέσεις Μπάιντεν - Νετανιάχου

Για πρώτη φορά μετά από δύο μήνες, ο πρόεδρος Μπάιντεν και ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου μίλησαν χθες στο τηλέφωνο, μια επικοινωνία που επικεντρώθηκε στα σχέδια του Ισραήλ να απαντήσει στην πυραυλική επίθεση του Ιράν, γράφουν οι NYT.

Oταν τελείωσε η συνάντηση, Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν είπαν τίποτα για τα σχέδια του Ισραήλ ή αν ο κ. Νετανιάχου έδειξε ότι ακούει τις προειδοποιήσεις του κ. Μπάιντεν να μη χτυπήσει πυρηνικές ή ενεργειακές εγκαταστάσεις, κάτι που ο Λευκός Οίκος φοβάται ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση της κρίσης.

Αντίθετα, μια συνοπτική περιγραφή της συνομιλίας που εκδόθηκε από τον Λευκό Οίκο λίγες ώρες αργότερα ανέφερε ότι ο κ. Μπάιντεν «καταδίκασε απερίφραστα την επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους του Ιράν εναντίον του Ισραήλ την 1η Οκτωβρίου», αλλά δεν έκανε αναφορά σε συζητήσεις για το πώς θα απαντήσει -που ήταν το θέμα της συζήτησης.

Πίσω από την επικοινωνία αυτή ήταν εμφανής η πραγματικότητα, ότι παρ' όλες τις διακηρύξεις, οι τελευταίοι μήνες έχουν αναδείξει ότι οι σχέσεις των δυο πλευρών είναι στο χειρότερο σημείο εδώ και χρόνια.

Το τηλεφώνημα ήρθε σε μια στιγμή που αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ πιστεύουν ότι η Μέση Ανατολή βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού. Είπαν στον κ. Μπάιντεν ότι μετά την πυραυλική επίθεση από το Ιράν την 1η Οκτωβρίου, η οποία προκάλεσε σχετικά μικρή ζημιά στο Ισραήλ, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δεν θέλει να μπει σε έναν ευρύτερο πόλεμο.

Ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι εάν το Ισραήλ αντιδράσει στα χτυπήματα χτυπώντας τις πιο ευαίσθητες τοποθεσίες του Ιράν, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι μια ανεξέλεγκτη κλιμάκωση. Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Γ. Γκόλαντ, δημοσίευσε ένα βίντεο χθες κατά τη διάρκεια της κλήσης. «Η επίθεσή μας θα είναι θανατηφόρα, ακριβής και πάνω απ' όλα έκπληξη», είπε, κάτι που φαινόταν να υποδηλώνει ότι κάποιο είδος μυστικής δράσης στο Ιράν μπορεί να είναι το κεντρικό στοιχείο. «Δεν θα καταλάβουν τι συνέβη και πώς έγινε», πρόσθεσε. «Θα δουν τα αποτελέσματα»

Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι άφησαν να εννοηθεί ότι το Ισραήλ μπορεί να πάρει τον χρόνο του για να απαντήσει, εντείνοντας τις ανησυχίες του Ιράν για το τι μπορεί να ακολουθήσει. Υπήρξαν, στο παρελθόν, τοπικές επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και δολοφονίες Ιρανών επιστημόνων, αλλά δεν σταμάτησαν την αργή αλλά σταθερή πρόοδο του πυρηνικού προγράμματος.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν αμφισβητούν ότι το Ισραήλ πρέπει να αντιδράσει για να διατηρήσει την αποτροπή. Αλλά σε αυτό το σημείο, θα προτιμούσαν πράξεις δολιοφθοράς, αρκεί η κατάσταση να μην κλιμακωθεί. Ωστόσο, πολλές φορές τον περασμένο χρόνο, ο κ. Νετανιάχου αγνόησε σε μεγάλο βαθμό τον κ. Μπάιντεν, στοιχηματίζοντας ότι ο πρόεδρος δεν είχε το πολιτικό περιθώριο να κόψει όπλα ή βοήθεια, υπενθυμίζουν οι NYT.

Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου, ανήσυχοι για το ότι δεν ενημερώθηκαν για μια σειρά ισραηλινών επιθέσεων κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, ζήτησαν τη συνομιλία και επέμειναν να γίνει πριν το Ισραήλ προχωρήσει σε αντίποινα.

Ο υπουργός Άμυνας Λ. Οστιν αναφέρθηκε ότι ήταν «θυμωμένος όσο δεν περιγράφεται με λόγια», επειδή η απουσία σαφούς προειδοποίησης για τις επιθέσεις στον Λίβανο έθεσε σε κίνδυνο τις ζωές των Αμερικανών στη Μέση Ανατολή.

Ανώτατοι Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ανησυχούν κυρίως για να διασφαλίσουν ότι το Ιράν και το Ισραήλ δεν θα μπουν σε μια ανεξέλεγκτη κλιμάκωση του μακροχρόνιου σκιώδους πολέμου τους.

Από την πλευρά του, ο κ. Νετανιάχου πιστεύει ότι οι συνεχείς προσπάθειες του κ. Μπάιντεν να επιτύχει κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και τώρα στον Λίβανο θα σπαταλήσουν την καλύτερη ευκαιρία του Ισραήλ εδώ και δεκαετίες να καταφέρει μεγάλα πλήγματα στη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους. 

Στην αμερικανική αφήγηση για τη συνομιλία, ο Λευκός Οίκος είπε ότι «οι ηγέτες συζήτησαν την επείγουσα ανάγκη ανανέωσης της διπλωματικής προσπάθειας για την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούσε η Χαμάς». Δεν έκανε καμία αναφορά στην άποψη των Αμερικανών διαπραγματευτών ότι ο κ. Νετανιάχου αποδεικνύεται συχνά εμπόδιο για την επίτευξη αυτής της συμφωνίας, όπως και ο ηγέτης της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ.

Κατά την άποψη του πρωθυπουργού, το Ισραήλ έχει σημειώσει σημαντικές τακτικές νίκες έναντι της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Στην περίπτωση της Χεζμπολάχ, αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ και του Ισραήλ πιστεύουν ότι το μισό ή περισσότερο από το οπλοστάσιο πυραύλων της, όλα σχεδιασμένα για να χτυπήσουν ισραηλινούς στόχους, έχει καταστραφεί.

Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι είναι καιρός το Ισραήλ να εδραιώσει τα τακτικά του κέρδη έναντι της Χαμάς και της Χεζμπολάχ σε μια ευρύτερη στρατηγική νίκη, που θα περιλαμβάνει ορισμένες πολιτικές συμφωνίες για εκεχειρίες και, τελικά, μια λύση δύο κρατών που θα έδινε στους Παλαιστίνιους πατρίδα. Φοβούνται όμως ότι ο κ. Νετανιάχου δεν ενδιαφέρεται για κάτι τέτοιο.

Η συνομιλία μεταξύ του κ. Μπάιντεν και του κ. Νετανιάχου ήρθε αφού ο κ. Γκάλαντ, ο υπουργός Άμυνας, προγραμμάτισε αλλά στη συνέχεια ακύρωσε ένα ταξίδι στην Ουάσιγκτον για να δει τον Αμερικανό ομόλογό του. Εκτιμάται ότι το γεγονός δείχνει τους διχασμούς στην ισραηλινή ομάδα εθνικής ασφάλειας.

Αξιωματούχοι του Πενταγώνου προσπάθησαν να υποβαθμίσουν την απότομη αναβολή της επίσκεψης του Γκάλαντ την Τετάρτη, αν και αναγνώρισαν ότι ήταν μια χαμένη, ή τουλάχιστον καθυστερημένη, ευκαιρία να συζητήσουν λεπτομερώς τη στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ στο πρόσφατο μπαράζ πυραύλων του Ιράν.

Είχε επίσης θεωρηθεί ως μια κατάλληλη στιγμή για να αποκατασταθούν οι προσωπικές σχέσεις μεταξύ των δυο υπουργών. Ανώτεροι αξιωματούχοι του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ παραπονέθηκαν ότι οι Ισραηλινοί δεν ήταν εντελώς ειλικρινείς ή δεν προειδοποίησαν έγκαιρα για σημαντικές ισραηλινές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας τον περασμένο μήνα του Χασάν Νασράλα, ηγέτη της Χεζμπολάχ.