Ντράγκι: Η Ευρώπη σε κίνδυνο χωρίς κοινό χρέος και έξτρα επενδύσεις €800 δισ. τον χρόνο

Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι κάλεσε την ΕΕ να επενδύει έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον ετησίως, για να καταστήσει το μπλοκ πιο ανταγωνιστικό και να δεσμευτεί για την τακτική έκδοση κοινών ομολόγων, ώστε να ανταγωνιστεί την Κίνα και τις ΗΠΑ.

Στην πολυαναμενόμενη έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Ντράγκι προέτρεψε το μπλοκ να αναπτύξει τις προηγμένες τεχνολογίες του, να δημιουργήσει ένα σχέδιο για την επίτευξη των κλιματικών στόχων του και να ενισχύσει την άμυνα και την ασφάλεια κρίσιμων πρώτων υλών, χαρακτηρίζοντας το έργο «υπαρξιακή πρόκληση».

Ο Ντράγκι είπε ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί να ενισχύσει τις επενδύσεις κατά περίπου 5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ του μπλοκ -ένα επίπεδο που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και περισσότερα από 50 χρόνια-, προκειμένου να μεταμορφώσει την οικονομία της ώστε να μπορεί να παραμείνει ανταγωνιστική. Προειδοποίησε ότι η οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ ήταν «επίμονα πιο αργή» από ό,τι στις ΗΠΑ, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ικανότητα του μπλοκ να ψηφιοποιήσει και να απελευθερώσει την οικονομία τόσο γρήγορα ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει τους ανταγωνιστές του στα ανατολικά και δυτικά.

«Εάν η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει πιο παραγωγική, θα αναγκαστούμε να επιλέξουμε. Δεν θα μπορέσουμε να γίνουμε, αμέσως, ηγέτης στις νέες τεχνολογίες, φάρος ευθύνης για το κλίμα και ανεξάρτητος παίκτης στην παγκόσμια σκηνή», έγραψε στην έκθεση. «Θα πρέπει να περιορίσουμε κάποιες, αν όχι όλες, από τις φιλοδοξίες μας».

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία ανέθεσε στον Ντράγκι να παραδώσει την έκθεση, θα πρέπει να αποφασίσει ποιες από τις συστάσεις του θα ακολουθήσει.

Η έκθεση έρχεται καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο την απώλεια ανταγωνιστικότητας έναντι των κύριων αντιπάλων του μπλοκ, εν μέρει λόγω της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης και της έλλειψης πρώτων υλών. Εν τω μεταξύ, η ΕΕ εξακολουθεί να παρεμποδίζεται από την αδυναμία των τηλεπικοινωνιακών και αμυντικών βιομηχανιών της να αξιοποιήσουν οικονομίες κλίμακας και να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για μια πιο ευκίνητη στάση ασφαλείας.

Η ΕΕ έχει επίσης αποτύχει μέχρι στιγμής να προωθήσει έναν οδικό χάρτη για να μειώσει τα εμπόδια στις κεφαλαιαγορές της, ώστε να κινητοποιήσει δισεκατομμύρια ευρώ που απαιτούνται για την επιτάχυνση της ανάπτυξης καθαρών τεχνολογιών για την επίτευξη των φιλόδοξων πράσινων στόχων της ή για τη δημιουργία της επόμενης γενιάς πρωταθλητών τεχνολογίας.

Μια ιδιαίτερα κρίσιμη αναφορά για τον ιδιωτικό τομέα ήταν η έκκληση του Ντράγκι για περισσότερη ενοποίηση στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, η οποία, όπως είπε, «απαιτείται για την παροχή υψηλότερων ποσοστών επενδύσεων στη συνδεσιμότητα».

Ο Ντράγκι πρότεινε επίσης μια προσαρμογή της πολιτικής ανταγωνισμού της ΕΕ έτσι ώστε «να μη γίνει εμπόδιο» στους βιομηχανικούς στόχους του μπλοκ. Συγκεκριμένα, ζήτησε νέες αξιολογήσεις σε τεχνολογικές συμφωνίες που θα εξετάζουν πώς ορισμένες από αυτές θα μπορούσαν να ενισχύσουν την καινοτομία στην Ευρώπη, καθώς και περαιτέρω χαλάρωση των προστατευτικών μέτρων της ΕΕ σε ό,τι αφορά την κρατική βοήθεια σε στρατηγικά σημαντικούς τομείς.

Η δεινή κατάσταση της ευρωπαϊκής παραγωγικότητας ενισχύεται από την αδυναμία των εθνικών κυβερνήσεων στις μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ που πλήττονται από τον πολιτικό κατακερματισμό και την άνοδο των λαϊκιστικών δυνάμεων ενάντια σε ορισμένες από τις φιλόδοξες κοινές λύσεις που ζητά ο Ντράγκι, συμπεριλαμβανομένου του κοινού χρέους. Οι συνέπειες της αργής ανταπόκρισης στις προκλήσεις που θέτουν τα αμερικανικά οικονομικά κίνητρα για την πράσινη μετάβαση και τα επιθετικά βιομηχανικά σχέδια της Κίνας, με επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων σε επιδοτήσεις, είναι ήδη αισθητές σε ορισμένες από τις βασικές βιομηχανίες.

Οπως θυμίζει το Bloomberg, η Volkswagen ανακοίνωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να κλείσει εργοστάσια στη Γερμανία για πρώτη φορά στην 87χρονη ιστορία της.

«Οι Ευρωπαίοι πρέπει να καταλάβουν ότι η άμυνα δεν είναι απάντηση, είναι απλώς μια προσωρινή απάντηση», δήλωσε η Alicia Garcia Herrero, οικονομολόγος της Natixis, μιλώντας στους Guy Johnson και Kriti Gupta στην τηλεόραση του Bloomberg. «Πρέπει να επιτεθούμε - να ανταγωνιστούμε με καλύτερους όρους, δηλαδή περισσότερη καινοτομία. Η ενιαία αγορά πρέπει να ενισχυθεί».

Ο Ντράγκι αποκάλυψε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία της ΕΕ καθώς ξεκινά την αποστολή της για επίτευξη μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι τα μέσα του αιώνα. Οι τιμές της ενέργειας στην περιοχή είναι υπερβολικά υψηλές και συγκρατούν τις επενδύσεις, ενώ οι στόχοι του μπλοκ για το κλίμα επιβαρύνουν βραχυπρόθεσμα τους τομείς με τις υψηλότερες εκπομπές ρύπων. Η Κίνα και οι ΗΠΑ δεν αντιμετωπίζουν τέτοια εμπόδια, ενώ το επίπεδο χρηματοδότησης που παρέχουν στον τομέα επισκιάζει αυτό της ΕΕ.

Ενεργειακά σχέδια

Για να καταστεί η ενεργειακή μετάβαση ευκαιρία, η Ευρώπη πρέπει να συγχρονίσει όλες τις πολιτικές της με τους κλιματικούς στόχους και να καταρτίσει ένα κοινό σχέδιο για την απαλλαγή από τον άνθρακα και την ανταγωνιστικότητα, το οποίο θα καλύπτει τους παραγωγούς ενέργειας, τους τομείς της καθαρής τεχνολογίας και της αυτοκινητοβιομηχανίας, καθώς και τις επιχειρήσεις με μεγάλη ενεργειακή ένταση, όπου οι εκπομπές είναι δύσκολο να μειωθούν.

Οι τέσσερις μεγαλύτερες βιομηχανίες με μεγάλη ένταση εκπομπών στην ΕΕ, όπως τα χημικά και τα μέταλλα, θα χρειαστούν 500 δισ. ευρώ τα επόμενα 15 χρόνια για να απαλλαγούν από τον άνθρακα, αναφέρει η έκθεση του Ντράγκι. Συν τοις άλλοις, οι επενδύσεις στις μεταφορές θα ανέρχονται σε 100 δισ. ευρώ κάθε χρόνο μεταξύ 2031 και 2050.

Ο Ντράγκι επικαλέστηκε ιδιαίτερα τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, χαρακτηρίζοντάς τον «βασικό παράδειγμα έλλειψης σχεδιασμού της ΕΕ». Το μπλοκ αντιμετωπίζει τον πραγματικό κίνδυνο οι αυτοκινητοβιομηχανίες της ΕΕ να συνεχίσουν να χάνουν μερίδιο αγοράς από την Κίνα, η οποία προηγείται του μπλοκ των 27 μελών σε «σχεδόν όλους τους τομείς», ενώ παράγει με χαμηλότερο κόστος.

Η έκθεση προτείνει κοινή χρηματοδότηση για την αμυντική Ερευνα και Ανάπτυξη σε διάφορους τομείς, όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, οι υπερηχητικοί πύραυλοι, τα όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας, η αμυντική τεχνητή νοημοσύνη και ο πόλεμος σε βυθό και Διάστημα, αλλά και για τον διαστημικό τομέα. Συνιστά επίσης την εντατικοποίηση των συνεργατικών δημόσιων συμβάσεων σε αμυντικό εξοπλισμό, καθώς και την ευνοϊκή μεταχείριση ευρωπαϊκών εταιρειών, υπό την προϋπόθεση ότι είναι ανταγωνιστικές.