Ο πολιτικός σεισμός στη Γερμανία ταρακουνά την κυβέρνηση Σολτς

Ο κυβερνών συνασπισμός του καγκελάριου Όλαφ Σολτς τιμωρήθηκε χθες στις δύο περιφερειακές εκλογές στην ανατολική Γερμανία, με λαϊκιστικά κόμματα σε άκρα δεξιά και άκρα αριστερά να λαμβάνουν περισσότερο από το 60% των ψήφων στη Θουριγγία και σχεδόν τις μισές στη Σαξονία.

Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) βρίσκεται σε πορεία για ξεκάθαρη νίκη στη Θουριγγία με 32,8%, σύμφωνα με τις προβλέψεις του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα ARD. Αντιπροσωπεύει τον πρώτο θρίαμβο για ένα ακροδεξιό κόμμα σε γερμανικό κρατικό ψηφοδέλτιο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ακόμη κι αν είναι πολύ απίθανο να μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση, καθώς το αποφεύγουν τα άλλα κόμματα που εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο.

Τα τρία μέλη της συμμαχίας του Σολτς -οι Σοσιαλδημοκράτες του, οι Πράσινοι και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες- συγκέντρωσαν αθροιστικά λιγότερο από 15% σε καθένα από τα δύο κρατίδια. Το FDP δεν πλησίασε καν το όριο του 5% για να μπει στα δυο περιφερειακά κοινοβούλια και οι Πράσινοι δεν έπιασαν το όριο στη Θουριγγία. Το μόνο mainstream κόμμα που τα πήγε σχετικά καλά ήταν το συντηρητικό CDU, το οποίο προβλέπεται να κερδίσει οριακά στη Σαξονία μπροστά από το AfD και να τερματίσει δεύτερο στη Θουριγγία.

Τα αποτελέσματα καταφέρνουν ένα ακόμη πικρό πλήγμα στον Σολτς και τη βαθιά αντιλαϊκή κυβέρνησή του και υπογραμμίζουν τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει ενόψει των επόμενων εθνικών εκλογών που θα γίνουν σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο. Οι προβλέψεις είναι εξίσου τραγικές στις εκλογές σε τρεις εβδομάδες σε ένα ακόμα κρατίδιο, στο Βρανδεμβούργο -την περιοχή που περιβάλλει το Βερολίνο.

Με τη γερμανική οικονομία να βρίσκεται σε στασιμότητα και τη μετανάστευση στην κορυφή των ανησυχιών των ψηφοφόρων, η υποστήριξη σε εθνικό επίπεδο προς τα τρία κυβερνώντα κόμματα έχει μειωθεί σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ, σημειώνει το Bloomberg. Η υποστήριξη για τη συντηρητική συμμαχία CDU/CSU βρίσκεται σε ποσοστό περίπου 32% -περίπου το ίδιο συγκεντρώνουν SPD, Πράσινοι και FDP μαζί- και το AfD, το οποίο έχει εκμεταλλευτεί την ανησυχία ορισμένων ψηφοφόρων για τον αντίκτυπο του αυξανόμενου αριθμού προσφύγων, βρίσκεται στη δεύτερη θέση σε περίπου 18%.

Η αισιοδοξία ότι η Γερμανία θα ανακάμψει το 2024 από δύο χρόνια σχεδόν μηδενικής ανάπτυξης έχει ξεθωριάσει καθώς το αναμενόμενο άλμα στις καταναλωτικές δαπάνες δεν επιβεβαιώθηκε και ο βιομηχανικός τομέας της χώρας συνεχίζει να πιέζεται. Η έλλειψη επενδύσεων σε βασικές υποδομές τις τελευταίες δεκαετίες άφησε μια κληρονομιά που είναι όλο και πιο αδύνατο να αγνοηθεί.

Η διαμάχη εντός του κυβερνώντος συνασπισμού σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, προφανώς χωρίς να είναι σε θέση να προσφέρει αποτελεσματικές λύσεις, έχει ωθήσει πολλούς να απορρίψουν τα τρία κυβερνώντα κόμματα.

Αν και όχι απροσδόκητο, το χτύπημα για τα κυβερνώντα κόμματα στη Σαξονία και τη Θουριγγία θα μπορούσε να προκαλέσει νέες εκκλήσεις για πρόωρες γενικές εκλογές. Μπορεί επίσης να τροφοδοτήσει τη συζήτηση σχετικά με το εάν ο Σολτς είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να οδηγήσει τους Σοσιαλδημοκράτες στις κάλπες τον επόμενο Σεπτέμβριο.

Ο Lars Klingbeil, συναρχηγός του SPD, είπε ότι ο Σολτς διατηρεί την πλήρη υποστήριξη του κόμματος, ενώ ο Kevin Kuehnert, γενικός γραμματέας του SPD, αναγνώρισε ότι τα αποτελέσματα στις δύο περιφέρειες στέλνουν επίσης ένα μήνυμα στην εθνική κυβέρνηση στο Βερολίνο.

«Πρέπει να εξηγήσουμε και να κοινοποιήσουμε τις πολιτικές μας όλο και καλύτερα, αυτό δεν ισχύει μόνο για τη Σαξονία και τη Θουριγγία αλλά για τη Γερμανία συνολικά», δήλωσε ο Kuehnert σε συνέντευξή του στην τηλεόραση ZDF.

«Πρέπει να αποκτήσουμε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση εντός του κυβερνώντος συνασπισμού και να δείξουμε πολύ πιο ξεκάθαρα στους ψηφοφόρους τι αντιπροσωπεύει το SPD», πρόσθεσε.

Παρά τη νίκη του στη Θουριγγία, το AfD -το οποίο οι αρχές έχουν χαρακτηρίσει ως ακροδεξιό εξτρεμιστικό και στις δύο περιοχές που ψήφισαν την Κυριακή- δεν έχει ξεκάθαρο δρόμο για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Στην ψηφοφορία της Κυριακής, ένα νέο ακροαριστερό κόμμα, το Buendnis Sahra Wagenknecht (BSW), είχε ποσοστό 15,5% στη Θουριγγία και 12% στη Σαξονία, σύμφωνα με τις πρώτες προβλέψεις. Ιδρύθηκε μόλις τον Ιανουάριο, μετά τη διάσπαση του Wagenknecht από το κόμμα της Αριστεράς. Είναι πιθανό να διαδραματίσει βασικό ρόλο στις προσπάθειες των κυρίαρχων κομμάτων να κρατήσουν το AfD εκτός εξουσίας στη Θουριγγία.

Όλες οι άλλες πολιτικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένου του BSW, απέκλεισαν το ενδεχόμενο συνεργασίας με το κόμμα -ένα τείχος προστασίας παρόμοιο με αυτό που μπλόκαρε την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, αφού ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προκήρυξε πρόωρες βουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο.

Αυτό θα πρέπει να περιορίσει κάθε πιθανό αντίκτυπο στις χρηματοπιστωτικές αγορές, οι οποίες αναστατώθηκαν από την αύξηση της δημοτικότητας των ακραίων κομμάτων στη Γαλλία. Ο γερμανικός δείκτης DAX σημείωσε νέο ρεκόρ την περασμένη εβδομάδα, ξεπερνώντας το προηγούμενο υψηλό του στις 15 Μαΐου.

Το Wagenknecht, οι πολιτικές θέσεις του οποίου περιλαμβάνουν τη διακοπή της βοήθειας για την Ουκρανία και τον περιορισμό της μετανάστευσης, απέκλεισε και πάλι κάθε συνεργασία με το AfD στη Θουριγγία. Ανέφερε ότι ήταν έτοιμο να κυβερνήσει σε έναν συνασπισμό με το CDU, το οποίο πιθανότατα θα χρειαστεί το κόμμα της Αριστεράς για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των εδρών.

«Δεν νομίζω ότι οι ψηφοφόροι μας βλέπουν ως φως το AfD», είπε στο ZDF. «Απλώς κλείνουμε ένα κενό εκπροσώπησης στο πολιτικό φάσμα».

Η Alice Weidel, συναρχηγός του AfD, χαρακτήρισε την απόδοση του κόμματος «ιστορική» και «ένα ρέκβιεμ» για τον συνασπισμό στο Βερολίνο και είπε ότι οι ψηφοφόροι θέλουν ξεκάθαρα το AfD στην κυβέρνηση ως το ισχυρότερο κόμμα στη Θουριγγία.

Ο συνασπισμός του Σολτς «θα έπρεπε να αναρωτηθεί αν μπορεί ακόμη και να συνεχίσει την εξουσία», είπε η Weidel στο ARD. Αν και είναι απίθανο να μπορέσει να πείσει οποιοδήποτε άλλο κόμμα να συμμετάσχει σε αυτό σε συνασπισμό, με περισσότερες από το ένα τρίτο των εδρών στο κοινοβούλιο της πολιτείας θα μπορούσε ενδεχομένως να εμποδίσει σημαντικές αποφάσεις, όπως διορισμούς δικαστών.

Η σταθερή απόδοση του CDU την Κυριακή θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τη διαδικασία επιλογής ενός συντηρητικού υποψήφιου καγκελάριου για τις επερχόμενες εθνικές εκλογές.

Όπως έχουν τα πράγματα, ο αρχηγός του κόμματος Φρίντριχ Μερτς φαίνεται πιθανό να εξασφαλίσει την υποψηφιότητα και μπορεί να διεκδικήσει κάποια εύσημα για την επιτυχία στη Σαξονία.

Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί ακόμη ένας αριθμός άλλων υποψηφίων, όπως ο πρωθυπουργός της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας Χέντρικ Γουέστ και ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Μάρκους Σόντερ, ο οποίος ηγείται της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης, του αδελφού κόμματος του CDU στα νότια.

Ο Μερτς είπε ότι το CDU και το CSU θα αποφασίσουν για τον κοινό τους υποψήφιο μετά την ψηφοφορία στο Βραδεμβούργο. 

Περίπου 3,3 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν δικαίωμα ψήφου στη Σαξονία, η οποία συνορεύει με την Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία, και περίπου 1,7 εκατομμύρια στη Θουριγγία.