Πώς κινείται η αμερικανική οικονομία οδεύοντας στις κάλπες

Στον απόηχο, πλέον, των διαδοχικών κρίσεων της προηγούμενης τριετίας, η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύσσεται με ικανοποιητικό ρυθμό, καταγράφοντας χαμηλά επίπεδα ανεργίας, αύξηση των θέσεων εργασίας και βελτιούμενη κερδοφορία των επιχειρήσεων επισημαίνει ανάλυση της Alpha Bank.

Ωστόσο, σημαντικές προκλήσεις παραμένουν, όπως οι πληθωριστικές πιέσεις και τα υψηλότερα επιτόκια, καθώς και η ανάγκη αντιμετώπισης άλλων θεμάτων, όπως η περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας αιχμής των ΗΠΑ, η εκπαίδευση ακόμα πιο εξειδικευμένου και υψηλής ποιότητας εργατικού δυναμικού ώστε να ενισχυθεί η παραγωγικότητα αλλά και η διασφάλιση ότι η ανάπτυξη και οι ευκαιρίες θα αφορούν περισσότερους Αμερικανούς και περιφέρειες της χώρας.

Τα παραπάνω ζητήματα είναι σημαντικά για τους ψηφοφόρους ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου και βρίσκονται στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου. Η ανθεκτικότητα της αμερικανικής οικονομίας αντικατοπτρίζεται σε βασικούς δείκτες: τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, την απασχόληση και τον πληθωρισμό.

• Η δυναμική μίας οικονομίας μπορεί να αξιολογηθεί με διάφορα μακροοικονομικά μεγέθη, αλλά το πιο διαδεδομένο είναι ο ρυθμός μεταβολής του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας των ΗΠΑ, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,8%, στο δεύτερο τρίμηνο του 2024, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023. Επιπλέον, το 2023, η οικονομία πέτυχε ρυθμό αύξησης 2,5% που ήταν αισθητά βελτιωμένος σε σύγκριση με το 1,9% το 2022.

Συνεπώς, η οικονομία αναπτύσσεται συνεχώς από τότε. Είναι αξιοσημείωτο δε, ότι οι ΗΠΑ καταγράφουν καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με τις άλλες χώρες του G7. Σε αυτή την εξέλιξη, μέχρις στιγμής, συνέβαλε και η νομισματική πολιτική της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), η οποία φαίνεται να έχει επιτύχει την «ήπια προσγείωση», επιβραδύνοντας τον πληθωρισμό δίχως να προκαλέσει ύφεση. Ωστόσο, η Fed θα πρέπει να βρίσκεται σε επαγρύπνηση για τη διατήρηση αυτής της δύσκολης στρατηγικής εξισορρόπησης.

• Όσον αφορά στην απασχόληση, η οικονομία πρόσθεσε περίπου 3 εκατ. θέσεις εργασίας, το 2023, δηλαδή 250 χιλ. θέσεις εργασίας τον μήνα, κατά μέσο όρο, σε εποχικά προσαρμοσμένη βάση. Η αύξηση των θέσεων εργασίας συνεχίστηκε, κατά τους πρώτους 7 μήνες του 2024, αν και ο ρυθμός αύξησής τους έχει επιβραδυνθεί ελαφρώς. Παράλληλα, το ποσοστό ανεργίας διαμορφώνεται σε σχετικά χαμηλό επίπεδο, 4,3% τον Ιούλιο, παρά το γεγονός ότι έχει αυξηθεί από το ιστορικά χαμηλό 3,4% του Απριλίου του 2023.

• Τέλος, στο πεδίο του πληθωρισμού, η αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) είναι επιβραδυνόμενη από το 2023. Μετά την κατακόρυφη άνοδο στο 9,0%, τον Ιούνιο του 2022, που ήταν το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών, ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 2,9%, τον Ιούλιο του 2024. Ωστόσο, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από τον στόχο του 2% της Fed.

Αν και οι βασικοί μακροοικονομικοί δείκτες της αμερικανικής οικονομίας παρουσιάζουν θετική πορεία, η γενική αίσθηση είναι λιγότερο θετική. Παρά την πτωτική πορεία του πληθωρισμού το 2023, οι τιμές των αγαθών και υπηρεσιών βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο σε σύγκριση με τρία χρόνια πριν, διαβρώνοντας την αγοραστική δύναμη.

Με βάση τα ανωτέρω, η διάκριση μεταξύ του επιπέδου και του ρυθμού μεταβολής των τιμών έχει κρίσιμη σημασία για την πολιτική συζήτηση ενόψει των εκλογών. Παρά τον πρόσφατο αποπληθωρισμό, ο ΔΤΚ, τον Ιούλιο, εξακολουθούσε να είναι 20% πάνω από το επίπεδο του Ιανουαρίου του 2021.

Σε επίπεδο κλάδων, τα επίπεδα τιμών παραμένουν ιδιαίτερα υψηλά στην ενέργεια (40%), τις μεταφορές (40%), τη στέγαση (22%) και τα τρόφιμα (22%), τα οποία αντιπροσωπεύουν άνω του 60% του καλαθιού αγαθών και υπηρεσιών των καταναλωτών. Άρα, δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι πολίτες είναι απαισιόδοξοι για την οικονομία. Η μεγάλη άνοδος του δείκτη τιμών, ιδίως των υπο-δεικτών που αφορούν είδη πρώτης ανάγκης, υπερβαίνει σημαντικά την επιβράδυνση του πληθωρισμού.

Άλλωστε, η κυβέρνηση Biden παρουσίασε συγκεκριμένη πρόταση για την επίλυση αυτού του ακανθώδους προβλήματος, τον Νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού (Inflation Reduction Act). Ο πρώην Πρόεδρος Donald Trump είναι πιθανόν να ακολουθήσει διαφορετική προσέγγιση, στην περίπτωση που εκλεγεί, δεδομένης της πρότασής του για υψηλότερους δασμούς και ασθενέστερο δολάριο, τα οποία θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις πληθωριστικές πιέσεις.