Ιράν: Πόσο μεταρρυθμιστής είναι ο πρόεδρος Πεσεσκιάν

Ο νικητής των πρόσφατων προεδρικών εκλογών στο Ιράν Μασούντ Πεσεσκιάν θα ορκιστεί στο Κοινοβούλιο, όπως όλα δείχνουν, στις αρχές Αυγούστου. Ο 69χρονος πολιτικός είναι μέλος του Ιρανικού Κοινοβουλίου από το 2008. Η ιδεολογική του αφοσίωση στην Ισλαμική Δημοκρατία είναι αδιαμφισβήτητη.

Από τους έξι εγκεκριμένους από τη θρησκευτική ηγεσία υποψηφίους για το προεδρικό αξίωμα στις ιρανικές εκλογές, ο Μασούντ Πεσεσκιάν είναι ο μόνος εκ των υποψηφίων, ο οποίος θα μπορούσε να θεωρηθεί μετριοπαθής. Οι υπερσυντηρητικοί, οι σκληροπυρηνικοί, οι μετριοπαθείς και οι μεταρρυθμιστές εκπροσωπούν διαφορετικές προσεγγίσεις στην εξωτερική πολιτική, την κοινωνία και τις διεθνείς σχέσεις. Οι τέσσερις τάσεις αντιπροσωπεύουν διαφορετικές πτέρυγες εντός του ιρανικού πολιτικού συστήματος.

Οι υπερσυντηρητικοί

Σύμφωνα με το γερμανικό Ίδρυμα Επιστήμης και Πολιτικής (SWP) με έδρα το Βερολίνο, οι υπερσυντηρητικοί αποτελούν χώρο συγκέντρωσης συντηρητικών και ριζοσπαστικών δυνάμεων. Οι υπερσυντηρητικοί είναι γνωστοί για την αυστηρή ερμηνεία των ισλαμικών νόμων, αποσκοπούν στην επιβολή των ισλαμικών αρχών και αντιμετωπίζουν τη Δύση ως απειλή για τις ισλαμικές αξίες.

Παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής του Ιράν μέσω της επιρροής τους στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Ο σημερινός πρόεδρος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας είναι ο Σαΐντ Τζαλιλί, ο οποίος ήταν ο υποψήφιος του υπερσυντηρητικού στρατοπέδου στις προεδρικές εκλογές. Απορρίπτει την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Δύση και τάσσεται υπέρ της στενότερης συνεργασίας με τη Ρωσία.

Οι σκληροπυρηνικοί

Οι σκληροπυρηνικοί στο Ιράν απορρίπτουν, όπως και οι υπερσυντηρητικοί, οποιεσδήποτε αλλαγές, αλλά και κάθε δυτική επιρροή. Τα κίνητρά τους είναι όμως λιγότερο ιδεολογικά και θεωρούνται πιο ρεαλιστές.

Υποψήφιος των σκληροπυρηνικών στις προεδρικές ήταν ο Μοχάμεντ Μπάγκερ Γκαλιμπάφ, ο οποίος είναι πρόεδρος του Κοινοβουλίου από το 2020. Σε αντίθεση με τον Σαΐντ Τζαλιλί, ο οποίος δεν επιτρέπει στην οικογένειά του δημόσιες εμφανίσεις, ο Γκαλιμπάφ έστειλε την κόρη του σε τηλεοπτική συνέντευξη για να στηρίξει την υποψηφιότητά του στις προεδρικές εκλογές.

Οι μετριοπαθείς

Το πολιτικό στρατόπεδο των μετριοπαθών βρίσκεται μεταξύ μεταρρυθμιστών και σκληροπυρηνικών. Οι μετριοπαθείς αποφεύγουν ακραίες απόψεις και είναι έτοιμοι να επιλύσουν τις συγκρούσεις μέσω διαπραγματεύσεων.

Ο εκλεγμένος ιρανός πρόεδρος Μαχμούντ Πεσεσκιάν, ο οποίος συγκαταλέγεται στους μετριοπαθείς, ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία στα μέσα της δεκαετίας του ΄90 υπό τον υπουργό Υγείας Αλιρεζά Μαραντί, όταν πρόεδρος της χώρας ήταν ο πραγματιστής Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί (1989-1997). Υπό τον μεταρρυθμιστή πρόεδρο Μοχάμαντ Χατάμι (1997-2005) διετέλεσε υπουργός Υγείας στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Σε συνέντευξή του στην DW ο ισραηλινός ειδικός Ντάνι Σιτρόνοβιτς σε δεξαμενές σκέψης όπως το Ινστιτούτο Αραβικών Κρατών του Κόλπου και το Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής, χαρακτηρίζει τον Μαχμούντ Πεσεσκιάν ως μετριοπαθή πρόεδρο: «Γνωρίζουμε ότι ο θρησκευτικός ηγέτης Αγιατολάχ Χαμενεΐ έχει πάντα τον τελευταίο λόγο στο Ιράν. Ο πρόεδρος όμως έχει πολλές επιλογές. Ο Πεσεσκιάν θα προσπαθήσει να καταλήξει σε συμφωνία με τη Δύση, ιδίως με τις ΗΠΑ, προκειμένου να μειώσει τις διεθνείς οικονομικές πιέσεις στο Ιράν, όπως υποσχέθηκε προεκλογικά».

Οι μεταρρυθμιστές

Οι μεταρρυθμιστές δεν καταλαμβάνουν σημαίνουσα θέση στο ιρανικό σύστημα εξουσίας. Το πολιτικό κίνημα εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 90 καταφέρνοντας να κινητοποιήσει σημαντικά τμήματα της κοινωνίας με υποσχέσεις για μεταρρυθμίσεις. Ο γνωστότερος πολιτικός από τη πτέρυγα των μεταρρυθμιστών ήταν ο Μοχάμαντ Χατάμι.

Οι μεταρρυθμιστές υποσχέθηκαν να εργαστούν για μια πιο φιλελεύθερη κοινωνία, τη χαλάρωση πολιτιστικών και θρησκευτικών κανονισμών, την ελευθερία του Τύπου, περισσότερο κράτος δικαίου και διαφάνεια στο πολιτικό σύστημα. Επιδίωξαν την αποκλιμάκωση και τον διάλογο με τη διεθνή κοινότητα.

ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE