Ένα πολιτικό σοκ στη Γαλλία ανάγκασε τους επενδυτές ομολόγων να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα: Το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας είναι ένα ζήτημα για εδώ και τώρα, όχι για χρόνια αργότερα.
Η χώρα επωφελούνταν επί μακρόν από το γεγονός ότι οι επενδυτές απέρριπταν την απειλή που συνιστούσαν τα φτωχά δημόσια οικονομικά της, δεδομένης της κεντρικής της θέσης εντός της ζώνης του ευρώ.
Αυτή η ηρεμία κινδυνεύει τώρα.
Πρώτον, η απόφαση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές οδήγησε τη διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των γαλλικών και των γερμανικών ομολόγων να αυξηθεί στο μεγαλύτερο ποσοστό από την κρίση δημόσιου χρέους, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την πολιτική σταθερότητα της χώρας, διαβρώνοντας την κάλυψη που παρείχαν οι φιλοεπιχειρηματικές πολιτικές του.
Τώρα, με το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αυτής να είναι ένα κοινοβούλιο μειοψηφίας, οποιαδήποτε νέα γαλλική κυβέρνηση θα δυσκολευτεί να προωθήσει περισσότερες οικονομικές μεταρρυθμίσεις ή να βρει κοινό έδαφος στη δημοσιονομική πολιτική, με φαινομενικά αγεφύρωτες διαιρέσεις όσον αφορά τους φόρους και τις κρατικές δαπάνες.
Αρκεί να δείτε το ασφάλιστρο απόδοσης που ζητούν οι επενδυτές για την κατοχή γαλλικών ομολόγων έναντι ασφαλέστερων γερμανικών τίτλων: κυμαινόταν γύρω στις 40 με 50 μονάδες βάσης, πριν ο Μακρόν διαλύσει το κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα και τώρα διαπραγματεύεται πάνω από 60 μονάδες βάσης, ακόμη και αφού οι αγορές εξέφρασαν ανακούφιση τη Δευτέρα ότι ούτε η αριστερά ούτε η ακροδεξιά θα έχουν πλειοψηφία.
Η Société Générale αναφέρει ότι το spread έχει εισέλθει πιθανότατα σε ένα νέο, υψηλότερο εύρος τιμών, ιδίως επειδή η αριστερή συμμαχία ήταν ο νικητής-έκπληξη στην ψηφοφορία.
«Το αδιέξοδο αξίζει ένα ασφάλιστρο, επειδή αφήνει τη Γαλλία πιο ευάλωτη σε οποιοδήποτε πρόσθετο εξωτερικό σοκ και νομίζω ότι είμαστε λίγο εφησυχασμένοι στην υπόθεση ότι ο Μακρόν μπορεί να ξεπεράσει το αριστερό μπλοκ», δήλωσε ο Gordon Shannon, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην TwentyFour Asset Management.
Ο Shannon έχει αρκετή παρέα: Η Nuveen, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης επενδύσεων παγκοσμίως, λέει ότι εξακολουθεί να μην αισθάνεται άνετα να εμπλακεί, δεδομένης της τόσο μεγάλης αβεβαιότητας. Η MFS Investment Management λέει ότι το «ράλι πώλησης» των γαλλικών ομολόγων εξαπλώνεται στη Γερμανία. Η UBS Global Wealth Management προτιμά χώρες με πιο σταθερή πορεία χρέους.
Πέρα από τη Γαλλία, ο τελευταίος μήνας κατέδειξε την ευθραυστότητα των αγορών ομολόγων σε χώρες όπως η Ιταλία, όπου τα spreads έχουν επίσης διευρυνθεί, και οι ΗΠΑ, όπου οι επενδυτές ποντάρουν σε πληθωριστικά κίνητρα.
Παγκόσμιο πρόβλημα
Σε όλο τον κόσμο, οι σωροί των κρατικών χρεών αυξάνονται εδώ και χρόνια, διογκούμενοι καθώς οι κυβερνήσεις προσπαθούσαν να θωρακίσουν τις οικονομίες από τις επιπτώσεις της πανδημίας και του πληθωρισμού. Ενώ ήταν εύκολο να κλείσει κανείς τα μάτια όταν τα επιτόκια ήταν χαμηλά, η πρόκληση της αναχρηματοδότησης και της εξυπηρέτησης τόσο μεγάλου χρέους προκαλεί τώρα πολύ μεγαλύτερη ανησυχία.
Ταυτόχρονα, το υψηλότερο κόστος ζωής και ζητήματα όπως η μετανάστευση ωθούν τους ψηφοφόρους προς λαϊκιστικά και εθνικιστικά κόμματα, τα οποία συχνά προβάλλουν τον πρόσθετο δανεισμό ως λύση.
«Είναι το χειρότερο και από τους δύο κόσμους», δήλωσε ο Guy Miller, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της αγοράς στη Zurich Insurance Co. «Βλέπετε τα επίπεδα χρέους σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα και ταυτόχρονα έχετε λαϊκιστικά κόμματα που προηγούνται ή κερδίζουν στις δημοσκοπήσεις, υποσχόμενα περαιτέρω δαπάνες».
Προκαλούν ανησυχία οι ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ, οι οποίες επί μακρόν είχαν την ανοχή των επενδυτών χάρη στο αποθεματικό καθεστώς του δολαρίου, προκαλούν ολοένα και περισσότερο ανησυχία. Ένα έλλειμμα που πλησιάζει τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια έχει καταστήσει την αγορά ομολόγων ευάλωτη σε κραδασμούς, ένας κίνδυνος που θα αυξηθεί αν ο Ντόναλντ Τραμπ αναλάβει εκ νέου την εξουσία τον Νοέμβριο. Οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων αναφοράς έχουν ανέβει πρόσφατα, καθώς φαίνεται ότι οι πιθανότητες γέρνουν περισσότερο υπέρ του.
Το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη βιώσει από πρώτο χέρι πόσο γρήγορα μπορεί να αλλάξει το κλίμα στην αγορά. Η Λιζ Τρας υπηρέτησε μόλις 49 ημέρες ως πρωθυπουργός το 2022, αφού τα σχέδιά της για σαρωτικές μη χρηματοδοτούμενες φορολογικές περικοπές προκάλεσαν σοκ στην αγορά ομολόγων. Η νέα κυβέρνηση των Εργατικών έχει επανειλημμένα δηλώσει στις αγορές ότι θα επιδιώξει να ασκήσει δημοσιονομική πειθαρχία.
Ο Nicolas Forest, επικεφαλής επενδύσεων της Candriam, προειδοποίησε ότι η στενά παρακολουθούμενη διαφορά απόδοσης σε σχέση με τη Γερμανία θα μπορούσε να ξεπεράσει το πρόσφατο υψηλό των 86 μονάδων βάσης.
«Το ερώτημα αφορά το μεσοπρόθεσμο διάστημα: τι μπορούμε να περιμένουμε όσον αφορά την πολιτική; Τι μπορούμε να περιμένουμε σχετικά με το έλλειμμα;» δήλωσε. «Η Γαλλία έχει γίνει ο αδύναμος άνθρωπος της Ευρώπης».