Πού σκόνταψε η «γρήγορη συμφωνία» για τις κορυφαίες θέσεις της Ευρώπης

Οι ηγέτες της ΕΕ απέτυχαν να επιβεβαιώσουν τη στήριξη στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για άλλη μια θητεία ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τη Δευτέρα το βράδυ, παρά τις διαβεβαιώσεις του Γάλλου Εμανουέλ Μακρόν και του Γερμανού Όλαφ Σολτς τις τελευταίες ημέρες ότι πλησιάζουν σε συμφωνία, είπαν τρεις διπλωμάτες της ΕΕ στο Politico.

«Δεν υπάρχει συμφωνία απόψε», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ αργά το βράδυ της Δευτέρας, μετά το δείπνο των ηγετών.

Οι προσδοκίες ήταν υψηλές καθώς οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες με την ελπίδα να μοιράσουν τις τέσσερις κορυφαίες θέσεις εργασίας του μπλοκ μεταξύ του σημερινού συνασπισμού του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των σοσιαλιστών και των φιλελεύθερων.

Στον απόηχο των ευρωεκλογών, προέκυψε πρόωρη συναίνεση σχετικά με τη Γερμανίδα Φον ντερ Λάιεν για δεύτερη θητεία ως πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Πορτογάλο Αντόνιο Κόστα ως πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τη Ρομπέρτα Μετσόλα από τη Μάλτα ως επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την Εσθονή Κάγια Κάλας ως επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής.

Μετά τη συντριβή του κόμματος του Μακρόν από την ακροδεξιά στις εκλογές, η απόφασή του να διαλύσει το γαλλικό κοινοβούλιο και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές είχε φαινομενικά επιταχύνει τις συζητήσεις για τις κορυφαίες θέσεις. Συνήθως, αυτές οι συζητήσεις διαρκούν εβδομάδες.

Τις τελευταίες εβδομάδες, άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες τόνισαν επίσης την ανάγκη για συνέχεια, δεδομένου του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και της πιθανής επιστροφής του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Αλλά οι ελπίδες για μια γρήγορη συμφωνία εξαφανίστηκαν τη Δευτέρα το βράδυ καθώς το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ο νικητής των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ζήτησε περισσότερες παραχωρήσεις και περισσότερη εξουσία μεταξύ των κορυφαίων θέσεων εργασίας. Όπως ήταν αναμενόμενο, το ΕΛΚ θέλησε να διορίσει εκ νέου τη Φον ντερ Λάιεν και τη Μέτσολα, που και οι δύο ανήκουν στην πολιτική τους οικογένεια. Επιπλέον, πρότειναν στους Σοσιαλιστές να χωριστεί η θητεία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε δύο τμήματα διάρκειας 2,5 ετών -και το ΕΛΚ θα έπαιρνε ένα από αυτά.

Αυτό, με τη σειρά του, εξόργισε τους σοσιαλιστές, οι οποίοι ήλπιζαν να κλείσουν τη συμφωνία για τον Κόστα. Και αμέσως μετά τη διακοπή της συζήτησης, άρχισε το παιχνίδι ευθυνών.

«Το ΕΛΚ έχει δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα αντίληψης με το S&D. Αυτό θα είναι δύσκολο να λυθεί», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ.

«Αυτό ήταν εν μέρει ύβρις από το ΕΛΚ», είπε ένας αξιωματούχος της ΕΕ. «Ζητώντας να έχει μια θητεία μόνο για 2,5 χρόνια δημιούργησε ένα τεράστιο πρόβλημα αντίληψης με τους Σοσιαλιστές, οι οποίοι θα έρχονταν σε δύσκολη θέση. Το ΕΛΚ δεν το έπαιξε καλά αυτό. Αυτό θα είναι δύσκολο να λυθεί».

Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι ο Μισέλ δεν βοήθησε στις συζητήσεις. «Αντί να βοηθήσει στην εξεύρεση συμφωνίας, συνέχισε να αναφέρει άλλα πράγματα», είπε ο αξιωματούχος.

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο απέτυχαν οι συνομιλίες ήταν επειδή η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι ήταν δυσαρεστημένη με το πώς εξελίχθηκε η βραδιά, είπαν αρκετοί διπλωμάτες της ΕΕ. Η Μελόνι, η οποία ήταν ένας από τους λίγους ηγέτες που βγήκαν από τις ευρωπαϊκές εκλογές νικήτρια, ήταν δυσαρεστημένη από τις προσπάθειες των άλλων ηγετών της ΕΕ να την αποκλείσουν από τις διαπραγματεύσεις.

Ο Ιταλός πρωθυπουργός «αμφισβήτησε τον τύπο προσέγγισης στη συζήτηση», είπε ένας αξιωματούχος που γνωρίζει τη συζήτηση. Ξεκίνησε «από την υπόθεση ότι η σημερινή άτυπη συνάντηση θα έπρεπε να αντιπροσωπεύει τη στιγμή κατά την οποία θα συζητούσαμε τι πρέπει να κάνουμε υπό το φως των σημάτων από τις ευρωεκλογές και στη συνέχεια, από αυτό το σημείο εκκίνησης, να ξεκινήσουμε τη συζήτηση για τα ονόματα για τις κορυφαίες θέσεις εργασίας, και όχι το αντίστροφο», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Μιλώντας στους G7 στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, ο Μακρόν, ο οποίος είναι ένας από τους βασικούς παίκτες στη συμφωνία για τις κορυφαίες θέσεις εργασίας, είπε ότι πιστεύει ότι οι συνομιλίες της Δευτέρας θα μπορούσαν να φέρουν μια επί της αρχής απόφαση.

«Είναι μια συζήτηση που γίνεται μεταξύ των 27, [μια συμφωνία] φαίνεται πιθανή τις επόμενες ημέρες, τις εβδομάδες που έρχονται», είπε ο Μακρόν.

Ο Σολτς επανέλαβε αυτά τα σχόλια αργότερα, λέγοντας ότι πίστευε πως μια απόφαση για τις κορυφαίες θέσεις των Βρυξελλών θα έρθει γρήγορα. «Οι αποφάσεις θα ληφθούν τώρα πολύ γρήγορα για τις πιο σημαντικές θέσεις που πρέπει να καλυφθούν στην Ευρώπη, προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση να μπορέσει να δράσει», δήλωσε ο Σολτς σε συνέντευξή του.

Οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν τώρα στις Βρυξέλλες στις 27-28 Ιουνίου, ελπίζοντας να καταλήξουν σε συμφωνία για τους ηγέτες του μπλοκ πριν από την ψηφοφορία για τον επόμενο πρόεδρο της Επιτροπής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που έχει προγραμματιστεί για τα μέσα Ιουλίου.