Προειδοποίηση ΔΝΤ προς ΗΠΑ για την εκτόξευση χρέους και ελλείμματος

Το δεύτερο πλέον υψηλόβαθμο στέλεχος του ΔΝΤ καλεί τις ΗΠΑ να συρρικνώσουν το αυξανόμενο δημοσιονομικό τους βάρος, λέγοντας ότι η ισχυρή ανάπτυξη στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου της έδωσε «άφθονο» περιθώριο για να περιορίσει τις δαπάνες και να αυξήσει τους φόρους.

Η Gita Gopinath, πρώτη αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του Ταμείου, δήλωσε ότι είναι καιρός οι προηγμένες οικονομίες να «επενδύσουν στη δημοσιονομική εξυγίανση» και να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο θα μειώσουν το βάρος του χρέους στα προ πανδημίας επίπεδα.

«Για τις ΗΠΑ, βλέπουμε άφθονο έδαφος για να μειώσουν το μέγεθος των δημοσιονομικών τους ελλειμμάτων, δεδομένης και της ισχύος της αμερικανικής οικονομίας», είπε στους Financial Times σε συνέντευξή της.

Οι προειδοποιήσεις έρχονται καθώς οικονομολόγοι και επενδυτές φοβούνται ότι χρόνια δημοσιονομικής σπατάλης τόσο από τους Δημοκρατικούς, όσο και από τους Ρεπουμπλικάνους δημιουργούν προβλήματα στην οικονομία των ΗΠΑ.

Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, ο δημοσιονομικός επόπτης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αναμένει ότι το χρέος προς το ΑΕΠ θα εκτιναχθεί πάνω από το προηγούμενο υψηλό του κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου το 2029. Προβλέπει ελλείμματα μεταξύ 5,2% και 6,3% τα επόμενα 10 χρόνια, εάν οι οικονομικοί σχεδιασμοί παραμείνουν ίδιοι.

«Ο πειρασμός να χρηματοδοτηθούν όλες οι δαπάνες μέσω δανεισμού είναι πραγματικά κάτι που πρέπει να αποφύγουν οι χώρες», είπε η Gopinath.

Το ΔΝΤ στην έκθεση Fiscal Monitor, που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο, ανέφερε ότι αναμένει ότι οι ΗΠΑ θα καταγράψουν δημοσιονομικό έλλειμμα 7,1% το επόμενο έτος — περισσότερο από τρεις φορές τον μέσο όρο του 2% των άλλων προηγμένων οικονομιών. Προειδοποίησε ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Κίνα ενέχουν «σημαντικούς κινδύνους» για την παγκόσμια οικονομία.

Η Gopinath επαίνεσε τις τελευταίες δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις της ευρωζώνης, αν και πρόσθεσε ότι η εφαρμογή των μέτρων, που συμφωνήθηκαν τον Δεκέμβριο, «θα είναι απολύτως κρίσιμη».

Πολλοί βλέπουν το 2025 ως μια κρίσιμη χρονιά για τις δημοσιονομικές προοπτικές των ΗΠΑ, με τον Ντόναλντ Τραμπ να δεσμεύεται να κάνει μόνιμες τις φορολογικές του περικοπές το 2017 εάν επανεκλεγεί και την αποτυχία του Τζο Μπάιντεν να περιορίσει τα υψηλά επίπεδα δαπανών, εγείροντας ανησυχίες ότι τα ελλείμματα θα μπορούσαν να αυξηθούν ακόμη περισσότερο από ό,τι ήδη εκτιμάται.

Η Gopinath είπε ότι σε όλες τις προηγμένες οικονομίες δεν υπάρχει «κανένας τρόπος να παρακάμψουμε» το γεγονός ότι απαιτούνται θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις στα συνταξιοδοτικά συστήματα και στις ιατρικές δαπάνες καθώς ο πληθυσμός γερνάει.

«Αυτό θα είναι κρίσιμο», πρόσθεσε.

Αν και η κυβέρνηση Μπάιντεν αγωνίστηκε να περιορίσει τις δαπάνες για την υγεία και την κοινωνική περίθαλψη, ο Gopinath άφησε να εννοηθεί ότι το ΔΝΤ υποστήριξε τις προσπάθειες του Λευκού Οίκου να πιέσει τους πλούσιους Αμερικανούς να πληρώσουν περισσότερους φόρους.

«Βλέπουμε λόγους σε πολλές χώρες για πιο προοδευτική φορολογία», είπε, προσθέτοντας ότι τα κέρδη κεφαλαίου και οι φόροι κληρονομιάς θα μπορούσαν να εφαρμοστούν πιο αποτελεσματικά.

Η Gopinath προειδοποίησε ότι η υιοθέτηση της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης «θα μπορούσε να ενισχύσει την επόμενη οικονομική ύφεση», παρόλο που θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγικότητα και να τονώσει την ανάπτυξη.

Έρευνα του ΔΝΤ διαπίστωσε ότι η τεχνολογία θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το 30% των θέσεων εργασίας στις προηγμένες οικονομίες, το 20% στις αναδυόμενες αγορές και το 18% σε χώρες χαμηλού εισοδήματος.