Κυρώσεις... διαρκείας κατά της Ρωσίας ζητούν οι ΗΠΑ από την Ευρώπη

Οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να δώσουν δάνειο 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία, το οποίο όμως θα αποπληρώνεται από τα έσοδα (τόκους, μερίσματα και κάθε είδους προσόδους) που θα προκύπτουν από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία (assets). Ως προϋπόθεση, όμως, τίθεται, από αμερικανικής πλευράς, η Ευρωπαϊκή Ένωση να επεκτείνει επ' αόριστον τις κυρώσεις κατά της Μόσχας.

Η Ουάσιγκτον χρειάζεται η ΕΕ να παρατείνει τις κυρώσεις του μπλοκ σε ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία (οι οποίες λήγουν κάθε έξι μήνες, εκτός αν ανανεώνονται με ομόφωνη συναίνεση), μέχρι το τέλος του πολέμου, για να διασφαλιστεί ότι οι ΗΠΑ δεν θα παραμείνουν ακάλυπτες ως προς τις αποπληρωμές των τοκοχρεολυσίων.

Ωστόσο, οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή στο καθεστώς των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας θα απαιτούσε την έγκριση των ηγετών των χωρών-μελών, συμπεριλαμβανομένου του Ούγγρου Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος περιφρούρησε με ζήλο το δικαίωμά του της αρνησικυρίας (βέτο) για τις αποφάσεις των κυρώσεων κατά της Μόσχας.

Η πρόταση των ΗΠΑ περιγράφεται σε ένα εσωτερικό έγγραφο συζήτησης της ΕΕ, το οποίο περιήλθε σε γνώση των Financial Times. Το έγγραφο αυτό, το οποίο προετοιμάστηκε για μια τηλεδιάσκεψη των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ την Τετάρτη 5/6, αφορούσε την εξεύρεση κονδυλίων για την Ουκρανία.

Η Ουάσιγκτον πιέζει για τη σύναψη της σχετικής συμφωνίας ενόψει της συνόδου κορυφής των ηγετών του G-7 στην Ιταλία την επόμενη εβδομάδα. Στη συνάντηση αυτή αναμένεται ότι η αμερικανική πρόταση (όπου ο μηχανισμός χρηματοδότησης υποστηρίζεται από κέρδη των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων) θα είναι το κεντρικό θέμα ως προς τη στήριξη της Ουκρανίας.

Οι στόχοι του σχεδίου των ΗΠΑ

Το σχέδιο των ΗΠΑ για δανεισμό χρημάτων στην Ουκρανία, πιθανώς σε συνεργασία και με συμμετοχή και άλλων μελών του G-7, ανταποκρίνεται στο ύψος των πάσης φύσεως προσόδων που δημιουργούν δισεκατομμύρια δολαρίων παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας που διατηρούνται στη Δύση.

Η δέσμευση ουσιαστικά έχει να κάνει με τα «παγωμένα» στο κεντρικό αποθετήριο τίτλων του Βελγίου Euroclear, φυλασσόμενα ρωσικά assets, τα οποία εκτιμάται ότι αποδίδουν ετήσια έσοδα 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι ένα τέτοιο δάνειο «υπό όρους» θα έχει ως αποτέλεσμα:

• Η ΕΕ να διαθέσει τα έσοδα από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων.
• Ότι θα εγγυηθεί πως «τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που διατηρούνται στην ΕΕ παραμένουν παγωμένα έως ότου η Ρωσία συμφωνήσει να πληρώσει για τη ζημία που προκλήθηκε στην Ουκρανία», σύμφωνα με το έγγραφο που επικαλούνται οι FT.

Οι λεπτομέρειες

Οι ακριβείς λεπτομέρειες του δανείου όπως η διάρκειά του, οι ημερομηνίες πληρωμής τόκων και κεφαλαίου και το ύψος του επιτοκίου τίθενται προς συζήτηση. Επίσης -σύμφωνα πάντα με το εσωτερικό έγγραφο εργασίας της ΕΕ- θέμα προς συζήτηση είναι εάν το δάνειο θα χορηγηθεί απευθείας από ΗΠΑ και ΕΕ ή μέσω ενδιάμεσου φορέα όπως η Παγκόσμια Τράπεζα.

Σε περίπτωση που τα έσοδα από τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία υπολείπονται των απαιτούμενων αποπληρωμών ή εάν η ΕΕ αποτύχει να συμφωνήσει στην αμερικανική πρόταση (χρειάζεται ομοφωνία των «27»), οι ΗΠΑ θα πρέπει να αναλάβουν μόνες τους το ρίσκο. Προκειμένου να το αποφύγουν, συζητούν άλλες πιθανές επιλογές για να μοιραστούν αυτόν τον κίνδυνο με άλλους εταίρους του G-7.

Μια άλλη επιλογή που εξετάζεται θα περιλάμβανε την ΕΕ -μαζί με άλλες χώρες της G7- και αφορά την έκδοση διμερών δανείων προς την Ουκρανία, που θα αποπληρώνονται από κέρδη από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν παγώσει στη δική τους δικαιοδοσία (της κάθε χώρας ή μπλοκ χωρών δηλαδή).

Αυτό δυνητικά θα απαιτούσε από την ΕΕ να χρησιμοποιήσει «περιθώριο» εντός του κοινού προϋπολογισμού της -ένα βήμα που θα απαιτούσε επίσης ομόφωνη συμφωνία. «Ο χρόνος που απαιτείται για να τεθούν σε εφαρμογή τέτοιες εγγυήσεις, μαζί με τους νομικούς και λειτουργικούς περιορισμούς, δεν θα διευκόλυνε την ταχεία εφαρμογή αυτής της επιλογής», καταλήγουν oι Financial Times.

Πάντως η πίεση για την «αξιοποίηση» των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στη Δύση έχει αυξηθεί τους τελευταίους μήνες καθώς η Ουάσιγκτον επιδιώκει να μεγιστοποιήσει την οικονομική βοήθεια προς το Κίεβο, ενόψει και των προεδρικών εκλογών του προσεχούς Νοεμβρίου.