Ποιες χώρες στέλνουν και ποιες δεν στέλνουν όπλα στο Ισραήλ

Παρά την πρόσφατη αναστολή της αποστολής βομβών βαρέος τύπου στο Ισραήλ, κατάλληλων για την καταστροφή καταφυγίων, και τις προειδοποιήσεις του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν ότι η χώρα του θα σταματήσει τις προμήθειες όπλων αν οι ισραηλινές δυνάμεις πραγματοποιήσουν τελικά εισβολή στη Ράφα, οι ΗΠΑ αποτελούν μακράν τον μεγαλύτερο προμηθευτή οπλικών συστημάτων στον στενότερο σύμμαχό τους στη Μέση Ανατολή, ακολουθούμενες από τη Γερμανία.

Εντούτοις, υπάρχουν χώρες όπως ο Καναδάς και η Ολλανδία που έχουν διακόψει τις αποστολές πολεμικού υλικού στο Ισραήλ, λόγω ανησυχίας ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθεί κατά τρόπο που παραβιάζει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, ενώ τις προηγούμενες ημέρες προστέθηκε στη λίστα και η Ιταλία.

Καναδάς

Ο Καναδάς ήδη από τον Ιανουάριο έχει παγώσει τις εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ, μέχρι η Οττάβα να βεβαιωθεί ότι το πολεμικό υλικό χρησιμοποιείται σύμφωνα με τους καναδικούς νόμους. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, είχε εγκρίνει εξαγωγές στρατιωτικού εξοπλισμού αξίας 21 εκατ. δολαρίων.

Η νομοθεσία της χώρας απαγορεύει την εξαγωγή όπλων αν αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για «σοβαρή παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου» ή σε «σοβαρές πράξεις βίας κατά γυναικών και παιδιών», ενώ προβλέπει ότι θα πρέπει να εξετάζεται αν τα εξαγόμενα οπλικά συστήματα «συμβάλουν στην ειρήνη και την ασφάλεια ή την υπονομεύουν».

Ολλανδία

Στο ίδιο μήκος κύματος και η ολλανδική δικαιοσύνη, η οποία απαγόρευσε στην κυβέρνηση να συνεχίσει να εξάγει στρατιωτικό εξοπλισμό στο Ισραήλ – πιο συγκεκριμένα, ανταλλακτικά για τα μαχητικά F-35 – βάσει των ανησυχιών που υπάρχουν ότι τα αεροσκάφη αυτά χρησιμοποιούνται σε παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.

Η Ολλανδία φιλοξενεί μια από τις πιο σημαντικές περιφερειακές αποθήκες ανταλλακτικών F-35, τα οποία διανέμονται σε χώρες που τα ζητούν, συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ.

Ιταλία

Στην Ιταλία, την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε ότι η χώρα έχει σταματήσει τις εγκρίσεις νέων εξαγωγών όπλων στο Ισραήλ, συμπληρώνοντας πως οι τελευταίες παραγγελίες παραδόθηκαν τον Νοέμβριο.

Στους περισσότερους από επτά μήνες που μαίνεται ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας, έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 35.000 Παλαιστίνιοι, με την πλειοψηφία των νεκρών να είναι άμαχοι, καταγγέλλουν διεθνείς οργανώσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων. Το Ισραήλ από την πλευρά του αρνείται ότι στοχεύει αμάχους, κατηγορώντας τους μαχητές της Χαμάς ότι κρύβονται ανάμεσά τους.

Οι προμηθευτές – ΗΠΑ

Από κει και πέρα, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να τηρούν ευλαβικά το 10ετές Μνημόνιο Κατανόησης που υπέγραψαν Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ για την περίοδο 2018-2028 και προβλέπει 38 δισ. δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια, 33 δισ. δολάρια σε επιχορηγήσεις για αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού και 5 δισ. δολάρια για συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας.

Το Ισραήλ έλαβε το 69% αυτής της στρατιωτικής βοήθειας την περίοδο 2019-2023, σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο που εκδόθηκε τον Μάρτιο από το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη (SIPRI), με έδρα τη Στοκχόλμη.

Το Ισραήλ κατέχει το μεγαλύτερο στόλο F-35 εκτός ΗΠΑ, έχοντας παραλάβει 36 από τα 75 αεροσκάφη της παραγγελίας που έγινε πέρυσι, πληρώνοντάς τα με τη βοήθεια των ΗΠΑ. Το F-35 θεωρείται το πιο προηγμένο τεχνολογικά μαχητικό αεροσκάφος που κατασκευάστηκε ποτέ.

Οι ΗΠΑ βοήθησαν επίσης το Ισραήλ να αναπτύξει το «Iron Dome» (Σιδηρούς Θόλος), το αμυντικό σύστημα έναντι πυραύλων μικρού βεληνεκούς, το οποίο αναπτύχθηκε μετά τον πόλεμο του 2006 μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, αλλά και με την παροχή βοήθειας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων για την αναπλήρωση των πυραύλων αναχαίτισης του συστήματος.

Κατ’ επέκταση, η Ουάσιγκτον βοήθησε μέσω χρηματοδότησης και στην ανάπτυξη του αντιπυραυλικού συστήματος «David’s Sling» (Σφεντόνα του Δαβίδ), σχεδιασμένου να αναχαιτίζει ρουκέτες που εκτοξεύονται από μέσες αποστάσεις 40-300 χλμ.

Γερμανία

Οι γερμανικές εξαγωγές οπλικών συστημάτων στο Ισραήλ σχεδόν δεκαπλασιάστηκαν, στα 326,5 εκατ. ευρώ το 2023 σε σύγκριση με το 2022, καθώς το Βερολίνο χειρίστηκε με προτεραιότητα τα ισραηλινά αιτήματα για προμήθεια όπλων μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.

Σύμφωνα με στοιχεία του SIPRI, η Γερμανία παρείχε περίπου το 30% της στρατιωτικής βοήθειας που έλαβε το Ισραήλ την περίοδο 2019-23, η οποία περιλάμβανε κυρίως εξαρτήματα για συστήματα αεράμυνας και εξοπλισμό επικοινωνιών, όπως δημοσίευσε το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa.

Βρετανία

Η Βρετανία δεν είναι ένας από τους μεγάλους προμηθευτές πολεμικού υλικού του Ισραήλ. Δεν δίνει όπλα απευθείας στο Ισραήλ, αλλά αδειοδοτεί εταιρείες να πουλήσουν κυρίως εξαρτήματα σε αλυσίδες εφοδιασμού των ΗΠΑ για εξοπλιστικά προγράμματα.

Τον περασμένο χρόνο, η Βρετανία χορήγησε άδειες εξαγωγής αμυντικού εξοπλισμού στο Ισραήλ αξίας τουλάχιστον 52,5 εκατ. δολ. – κυρίως πυρομαχικά, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, εξαρτήματα για αεροσκάφη, ελικόπτερα και τουφέκια.

Σε πρόσφατη παρέμβασή του στο κοινοβούλιο, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ είπε ότι η χώρα διαθέτει ένα από τα πιο αυστηρά καθεστώτα ελέγχου των αδειοδοτήσεων για εξποπλισμούς σε παγκόσμιο επίπεδο, το οποίο περιοδικά επανεξετάζεται βάσει αναφορών και αξιολογήσεων.

ΠΗΓΗ: ΕΡΤ