Γιατί ο Πούτιν διόρισε οικονομολόγο ως υπουργό Αμυνας

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν αντικατέστησε τον επί μακρόν υπουργό Άμυνάς του με έναν εκπαιδευμένο οικονομολόγο, σε μια απροσδόκητη αλλαγή φρουράς που σηματοδοτεί την εστίαση στην ανάπτυξη της ρωσικής πολεμικής οικονομίας.

Ο Πούτιν πρότεινε τον πρώην βοηθό του στην οικονομία και πρώτο αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Αντρέι Μπελούσοφ, 65 ετών, να αντικαταστήσει τον Σεργκέι Σοϊγκού, 68 ετών, ο οποίος υποβιβάστηκε και τέθηκε επικεφαλής του συμβουλίου ασφαλείας. Ο Νικολάι Πατρούσεφ, παλιός σύμμαχος του Πούτιν που είχε αυτή τη θέση, απολύθηκε και πρόκειται να αναλάβει μια άλλη θέση, η οποία δεν έχει ανακοινωθεί, σημειώνει το Bloomberg.

Οι περισσότεροι από τους προκατόχους του Σοϊγκού υπό τον Πούτιν δεν είχαν επίσης στρατιωτικό υπόβαθρο, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που ο Πούτιν επιλέγει έναν οικονομολόγο καριέρας για υπουργό Άμυνας.

Ο ανασχηματισμός έρχεται λίγες μέρες μετά την ορκωμοσία του Ρώσου προέδρου για πέμπτη θητεία και φαίνεται να δείχνει τη δυσαρέσκεια του Πούτιν για τον χειρισμό του πολέμου από τους υπεύθυνους για την ασφάλεια.

Αυτή είναι επίσης η μεγαλύτερη πολιτική ανατροπή στην κυβέρνηση Πούτιν από το 2020, όταν ο τότε πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ παραμερίστηκε για να προωθηθεί ο τεχνοκράτης Μιχαήλ Μισούστιν, ο οποίος μένει δίπλα στον υπουργό Εξωτερικών και βετεράνο διπλωμάτη Σεργκέι Λαβρόφ.

Η Ρωσία τον τελευταίο καιρό σημειώνει κέρδη κατά μήκος της πρώτης γραμμής, καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις παλεύουν με ελλείψεις όπλων και ανθρώπινου δυναμικού. Το Κρεμλίνο ελέγχει σχεδόν το 20% του ουκρανικού εδάφους, αλλά οι δυνάμεις του προελαύνουν προσεκτικά καθώς ο Πούτιν είναι επιφυλακτικός στο να διατάξει άλλη μια αντιλαϊκή κινητοποίηση μετά την κλήση 300.000 Ρώσων τον Σεπτέμβριο του 2022.

Ο διορισμός του Μπελούσοφ επιτρέπει στον Πούτιν να ασκεί περισσότερο έλεγχο στις στρατιωτικές υποθέσεις καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία σέρνεται, δήλωσε ο Σεργκέι Μάρκοφ, πολιτικός σύμβουλος κοντά στο Κρεμλίνο. Η ανάγκη για ένα νέο πρόσωπο που θα εκπροσωπεί τις ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας έγινε επίσης επιτακτική μετά από ένα σκάνδαλο διαφθοράς που αφορούσε τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Άμυνας Τιμούρ Ιβάνοφ, βασικό βοηθό του Σοϊγκού.

«Ο Μπελούσοφ είναι προσωπικά πιστός στον Πούτιν και θα τα λύσει όλα αυτά», είπε ο Μάρκοφ τηλεφωνικά. «Υπήρξαν πάρα πολλά προσωπικά συμφέροντα».

Υπήρχε ακόμη η μυρωδιά «ανοικτών υποθέσεων» μετά τη σύγκρουση με τον ιδρυτή της Wagner, Γ. Πριγκόζιν, που οδήγησε σε μια αποτυχημένη ανταρσία πέρυσι. Εκείνη την εποχή, υπήρχαν εικασίες για το αν ο Σοϊγκού θα έφευγε, αλλά αυτή η απόφαση αναβλήθηκε.

Ο Πούτιν εμπιστεύεται τον Μπελούσοφ και τον βλέπει ως έντιμο και όχι διεφθαρμένο, σύμφωνα με γνώστες των θεμάτων του Κρεμλίνου που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Η ανατροπή αφορά την εδραίωση του ρόλου του στρατιωτικο-βιομηχανικού τομέα ως κύριας ατμομηχανής της οικονομίας», δήλωσε ο Εβγκένι Σουβόροφ, επικεφαλής οικονομολόγος της Ρωσίας στην CentroCredit Bank.

Ο Μπελούσοφ αποφοίτησε από το Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας το 1981 με πτυχίο στα cybernetics economics και αργότερα πήρε το διδακτορικό του. Αρχικά είχε ακολουθήσει καριέρα στη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών.

Η πρώτη του επίσημη δουλειά με τον Πούτιν ήταν ως διευθυντής του τμήματος οικονομικών. Ο Μπελούσοφ αργότερα υπηρέτησε για λίγο ως υπουργός Οικονομίας και στη συνέχεια ως ο κορυφαίος οικονομικός βοηθός του Πούτιν. Συνέβαλε καθοριστικά στη μετατροπή της Ρωσίας σε πολεμική οικονομία.

Είναι γνωστός για τη σκληρή στάση του απέναντι στις εταιρείες και τις επιχειρήσεις και ήταν η κινητήρια δύναμη πίσω από την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να αυξήσει τους φόρους στη βιομηχανία μετάλλων και εξόρυξης, ακόμη και μετά την έναρξη του πολέμου.

Ο Σοϊγκού, αντίθετα, βρισκόταν σε διαφορετική τροχιά αφού έγινε στόχος του Πριγκόζιν κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Ιουνίου 2023. Η πτώση του έρχεται αφού προηγουμένως ήταν έμπιστος του Πούτιν, τον συνόδευε σε εκδρομές κυνηγιού και ιππασίας και ήταν επικεφαλής του υπουργείου Εκτάκτων Αναγκών της Ρωσίας για σχεδόν 20 χρόνια.

Η μετακίνησή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας δείχνει ότι το σώμα έχει καταστεί ανίσχυρο και χρησιμοποιείται ως «δεξαμενή για πρώην βασικά πρόσωπα του Πούτιν», υποστήριξε η Τατιάνα Στανοβάγια, ιδρύτρια της εταιρείας πολιτικών συμβούλων R.Politik, στο Telegram.

Ο αναπληρωτής επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι ο Μεντβέντεφ, ο ρόλος του οποίου έχει περιοριστεί σημαντικά με τα χρόνια. Ο Πούτιν το 2020 άλλαξε το Σύνταγμα για να μπορεί να έχει δύο ακόμη θητείες, κάτι που σημαίνει ότι θα μπορούσε να κυβερνήσει έως το 2036, όταν θα είναι 83 ετών.