Πού θα κριθεί η αντίδραση των αγορών στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα αντιμετωπίσουν τη νέα εβδομάδα ανησυχώντας για τη γεωπολιτική, με βασικό ερώτημα αν το άνευ προηγουμένου χτύπημα του Ιράν στο Ισραήλ θα πυροδοτήσει νέο γύρο αντιποίνων.

Με τους επενδυτές να ταλαιπωρούνται ήδη από τον επίμονο πληθωρισμό και την προοπτική τα επιτόκια να μείνουν για περισσότερο καιρό υψηλά, η κλιμάκωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή εκτιμάται ότι θα προκαλέσει νέα αστάθεια (volatility), σημειώνει το Bloomberg. Ωστόσο, ψύχραιμη είναι η πρώτη αντίδραση στις αγορές πετρελαίου, καθώς οι traders απομάκρυναν τους φόβους ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε έναν ολοκληρωμένο πόλεμο και να περιορίσει τις προμήθειες από την περιοχή.

Όταν η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ τον Οκτώβριο, ο μεγαλύτερος φόβος για πολλούς συμμετέχοντες στην αγορά ήταν ότι το Ιράν θα παρασυρόταν στην αντιπαράθεση. Τώρα που διευρύνεται η σύγκρουση, πολλοί λένε ότι το πετρέλαιο θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 100 δολάρια το βαρέλι και αναμένουν στροφή προς τα ομόλογα, τον χρυσό και το δολάριο, μαζί με περαιτέρω απώλειες για τις μετοχές.

Τους επενδυτές μπορεί να καθησυχάσει η δήλωση της Τεχεράνης ότι «το θέμα μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει ολοκληρωθεί», αν δεν υπάρξει αντίδραση του Ισραήλ και μια αναφορά ότι ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είπε στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου ότι οι ΗΠΑ δεν θα υποστηρίξουν μια ισραηλινή αντεπίθεση εναντίον του Ιράν.

«Η φυσική αντίδραση των επενδυτών είναι να αναζητούν ασφαλή περιουσιακά στοιχεία σε στιγμές όπως αυτή», δήλωσε ο Πάτρικ Άρμστρονγκ, επικεφαλής επενδύσεων στην Plurimi Wealth LLP. «Οι αντιδράσεις θα εξαρτηθούν από την απάντηση του Ισραήλ. Εάν το Ισραήλ δεν κλιμακώσει, μπορεί να δοθεί η ευκαιρία για αγορές επικίνδυνων περιουσιακών στοιχείων σε χαμηλότερες τιμές».

Το Bitcoin έδωσε μια πρώιμη εικόνα για το κλίμα της αγοράς. Το κρυπτονόμισμα βυθίστηκε σχεδόν 9% στον απόηχο των επιθέσεων το Σάββατο, για να ανακάμψει την Κυριακή και να διαπραγματευτεί κοντά στο όριο των 64.000 δολαρίων.

Οι χρηματιστηριακές αγορές της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ σημείωσαν μέτριες απώλειες με περιορισμένους όγκους συναλλαγών. Ο δείκτης αναφοράς μετοχών του Ισραήλ κυμάνθηκε μεταξύ κερδών και ζημιών τουλάχιστον εννέα φορές πριν κλείσει με μικρό κέρδος.

«Οι αγορές της Μέσης Ανατολής άνοιξαν με σχετική ηρεμία μετά την επίθεση του Ιράν, η οποία έγινε αντιληπτή ως μετρημένα αντίποινα και όχι ως απόπειρα κλιμάκωσης», δήλωσε ο Emre Akcakmak, ανώτερος σύμβουλος στην East Capital στο Ντουμπάι. «Ωστόσο, ο αντίκτυπος στην αγορά μπορεί να επεκταθεί πέρα από τη Μέση Ανατολή λόγω δευτερογενών επιπτώσεων στις τιμές του πετρελαίου και της ενέργειας, που ενδεχομένως επηρεάζουν τις προοπτικές του παγκόσμιου πληθωρισμού».

Οι επενδυτές θα σταθμίσουν τώρα τον κίνδυνο ενός κύκλου επιθέσεων-αντεπιθέσεων, με πολλούς να αναζητούν το πετρέλαιο ως οδηγό για το πώς να αντιδράσουν. Το αργό Brent έχει ήδη ανέβει σχεδόν 20% φέτος και διαπραγματεύεται πάνω από τα 90 δολάρια το βαρέλι.

Ενώ η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή δεν έχει ακόμη επηρεάσει την παραγωγή, οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα από τους Χούτι που υποστηρίζονται από το Ιράν στην Ερυθρά Θάλασσα έχουν διαταράξει τη ναυτιλία. Οι traders φοβούνται κυρίως ότι μια διευρυμένη σύγκρουση θα μπορούσε να διαταράξει τις αποστολές δεξαμενόπλοιων από τον Περσικό Κόλπο μέσω του Στενού του Ορμούζ.

Το κλίμα δεν ήταν και πριν πολύ καλό. Ο S&P 500 σημειώνει τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία πτώση του από τον Οκτώβριο, λόγω του υψηλότερου του αναμενόμενου πληθωρισμού και των απογοητευτικών τραπεζικών κερδών.

Στην αγορά ομολόγων, οι traders θα σταθμίσουν τον κίνδυνο οι ακριβότεροι λογαριασμοί ενέργειας να αυξήσουν τους φόβους για τον πληθωρισμό. Ενώ τα ομόλογα τείνουν να επωφελούνται σε περιόδους αβεβαιότητας, η απειλή της παραμονής των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα θα μπορούσε να περιορίσει τις κινήσεις. 

Εν τω μεταξύ, ο χρυσός κέρδισε 13% φέτος, για να φτάσει σε ρεκόρ πάνω από τα 2.400 δολάρια η ουγκιά. 

«Η αίσθησή μας είναι ότι τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή θα προσθέσουν στους λόγους που η Fed θα υιοθετήσει μια πιο προσεκτική προσέγγιση για τις μειώσεις των επιτοκίων, αλλά δεν θα την εμποδίσουν να μειώσει εντελώς», υποστηρίζει ο Neil Shearing, επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics. «Αναμένουμε την πρώτη κίνηση τον Σεπτέμβριο. Και υποθέτοντας ότι οι τιμές της ενέργειας δεν θα αυξηθούν τον επόμενο μήνα, πιστεύουμε ότι τόσο η ΕΚΤ όσο και η BOE θα μειώσουν τα επιτόκια τον Ιούνιο».

«Βραχυπρόθεσμα, ένα βασικό ερώτημα για τις αγορές είναι εάν η τελευταία κλιμάκωση των εντάσεων Ιράν-Ισραήλ έχει τελειώσει ή υπάρχει περαιτέρω κλιμάκωση», σχολιάζει από την πλευρά του ο Μοχάμεντ Ελ Εριάν, που θεωρεί πιθανό να δούμε υψηλότερες τιμές χρυσού και πετρελαίου και λογικές πιέσεις στις μετοχές και στα αμερικανικά ομόλογα.