Πρωτοφανές χτύπημα και τιμωρία Ερντογάν από τους ψηφοφόρους

Πρωτοφανή ήττα στις δημοτικές κάλπες υπέστη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, εν μέσω ανεξέλεγκτου πληθωρισμού και του υψηλότερου κόστους δανεισμού από τότε που ο πρόεδρος ανέβηκε στην εξουσία, πριν από δύο και πλέον δεκαετίες.

Οπως μεταδίδει το Bloomberg, το Κόμμα ΑΚ του Ερντογάν έμεινε πίσω από το κύριο αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, γνωστό ως CHP, στις δημοτικές εκλογές της Κυριακής για πρώτη φορά στην Ιστορία, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα που δημοσίευσε ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας TRT.

Η υποστήριξη για το AKP ανήλθε στο 35,6%, ενώ το CHP προηγείται με 37,6%, με καταμετρημένο περίπου το 98,5% των ψηφοδελτίων, μετέδωσε το TRT. 

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι στράφηκαν εναντίον του κυβερνώντος κόμματος σε μεγάλο μέρος της χώρας, αλλά η αλλαγή ήταν πιο δραματική στις αστικές περιοχές. Αυτό οφείλεται κυρίως στον επίμονα υψηλό πληθωρισμό, ακόμη και αφού ο Ερντογάν επέτρεψε στην κεντρική τράπεζα να αυξήσει το βασικό επιτόκιο της χώρας στο 50%, το υψηλότερο επίπεδο από τότε που το κυβερνών κόμμα ανέβηκε για πρώτη φορά στην εξουσία το 2002. Ενώ το υψηλότερο κόστος δανεισμού είχε ως αποτέλεσμα την πτώση του καταναλωτικού κλίματος, δεν έχει ακόμη αντιστραφεί η πορεία του πληθωρισμού, ο οποίος τρέχει με ετήσιο ρυθμό λίγο κάτω από το 70%.

«Οι ψηφοφόροι φαίνεται ότι τιμώρησαν το κόμμα του και τους υποψηφίους του για τις οικονομικές δυσκολίες», δήλωσε για τον Ερντογάν ο Emre Peker, διευθυντής Ευρώπης του Eurasia Group.

Το ΑΚΡ κερδίζει τον δημαρχιακό θώκο σε 24 πόλεις, από 39 που ήταν το 2019. Το CHP προηγείται στην κούρσα σε 35 δήμους, έναντι 21 στις προηγούμενες εκλογές, μετέδωσε το TRT.

Ο Ερντογάν αναγνώρισε την ήττα του σε ομιλία του προς τους υποστηρικτές του μπροστά από τα κεντρικά γραφεία του AKP στην Άγκυρα, υποσχόμενος «αυτοκριτική».

«Οι εκλογές της 31ης Μαρτίου σηματοδοτούν ένα σημείο καμπής. Δεν καταφέραμε να έχουμε τα αποτελέσματα που ελπίζαμε στις τοπικές εκλογές», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος.

Τα αποτελέσματα της Κυριακής αναμένεται να ενισχύσουν τη δημοτικότητα του Εκρέμ Ιμάμογλου, καθώς ο αντιπολιτευόμενος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης ανακοίνωσε τη νίκη του με διαφορά περίπου 11 ποσοστιαίων μονάδων, επικαλούμενος τα πρώτα αποτελέσματα. Προεκλογικές δημοσκοπήσεις είχαν δείξει ότι το AKP του Ερντογάν και η αντιπολίτευση βρίσκονταν σε αγώνα στήθος με στήθος στη μεγαλύτερη πόλη της χώρας.

Η ψηφοφορία θεωρείται ως μια ευρύτερη μάχη μεταξύ των δύο σημαντικότερων πολιτικών αντιπάλων της Τουρκίας. Ο Ιμάμογλου απέκτησε τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης το 2019, τερματίζοντας τον 25ετή έλεγχο της πόλης από τον Ερντογάν. Το κόμμα του CHP κέρδισε επίσης την πρωτεύουσα Άγκυρα από το κόμμα του Ερντογάν στις ίδιες εκλογές, σε μια οδυνηρή ήττα για τον πρόεδρο της Τουρκίας.

Ακόμη και μετά τη δεύτερη συνεχόμενη νίκη του στην Κωνσταντινούπολη, ο Ιμάμογλου έχει να δώσει άλλη μια μάχη. Κατηγορείται για προσβολή των μελών του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου, γεγονός που θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την απαγόρευση άσκησης πολιτικών αξιωμάτων.

Μέρος της μείωσης των ψήφων του κυβερνώντος ΑΚΡ οφείλεται στην απόφαση του φιλοϊσλαμικού Κόμματος Νέας Ευημερίας να κατεβάσει δικούς του υποψηφίους, τερματίζοντας τη συμμαχία μεταξύ των δύο κομμάτων. Οι δήμαρχοι που κατέβηκαν με τη σημαία του κόμματος πήραν πάνω από το 6% των ψήφων, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα.

Η Νέα Ευημερία επέκρινε έντονα την οικονομική πολιτική του Ερντογάν και την άρνηση της κυβέρνησής του να σταματήσει το εμπόριο με το Ισραήλ παρά τον πόλεμο στη Γάζα.

Ακόμα κι έτσι, τα αποτελέσματα των εκλογών είναι απίθανο να δημιουργήσουν απόσταση μεταξύ του Ερντογάν και της ομάδας των κορυφαίων υπευθύνων οικονομικής πολιτικής του με επικεφαλής τον υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ, σύμφωνα με τον Wolfango Piccoli, συμπρόεδρο της εταιρείας συμβούλων Teneo.

«Δεν αναμένεται σημαντική αλλαγή πορείας όσον αφορά τη χάραξη οικονομικής πολιτικής», δήλωσε. 

Ο κύριος κίνδυνος για το πολιτικό πρόγραμμα του Σιμσέκ, το οποίο προβλέπει πειθαρχία στον δημόσιο προϋπολογισμό και υψηλά επιτόκια για την τιθάσευση του πληθωρισμού, είναι ότι ο Ερντογάν θα δυσκολευτεί να μην αυξήσει τον κατώτατο μισθό και τις συντάξεις κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2024, δήλωσε ο Piccoli.

Ο πρόεδρος δήλωσε ότι δεν θα αφήσει το εκλογικό αποτέλεσμα να εμποδίσει τα οικονομικά του σχέδια.

Η τουρκική λίρα υποχώρησε κατά 0,2% στις 32,4328 ανά δολάριο, που αποτελεί χαμηλό ρεκόρ σε επίπεδο κλεισίματος, στις 8 π.μ. στην Κωνσταντινούπολη. Το νόμισμα έχει χάσει περίπου 9% της αξίας του μέχρι στιγμής φέτος.