Κρούγκμαν-Ελ Εριάν: Η έκσταση των αγορών και όσα δεν βλέπουν οι επενδυτές

Κάθε μέρα κι ένα νέο ρεκόρ όλων των εποχών στις αγορές. Από τις μετοχές έως το Βitcoin, κάθε είδους περιουσιακά στοιχεία κάνουν υψηλές πτήσεις σε αχαρτογράφητους αιθέρες. Γιατί συμβαίνει αυτό; αναρωτιέται το CNBC, ιχνηλατώντας κάποιες αιτίες που θέτουν το παιχνίδι σε λειτουργία: Μεταξύ αυτών, η ασταμάτητη λάμψη της τεχνητής νοημοσύνης, οι προσδοκίες για μείωση επιτοκίων και, ακόμη περισσότερο στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων, οι εγκρίσεις ETF σε Βitcoin.

Το ιλιγγιώδες ράλι στις μετοχές τεχνολογίας οδήγησε σε νέα ρεκόρ τον Nasdaq 100 και ώθησε τον S&P 500 πάνω από το φράγμα των 5.000 μονάδων για πρώτη φορά την περασμένη εβδομάδα. Η έκσταση που περιβάλλει την τεχνητή νοημοσύνη έχει επίσης στείλει μεμονωμένες μετοχές τεχνολογίας σε ιστορικά υψηλά, με τρανταχτό παράδειγμα τη Nvidia που για πρώτη φορά «χτύπησε» χρηματιστηριακή αξία 2 τρισ. δολαρίων.

Ωστόσο, αφού έπιασαν τις κορυφές, οι μετοχές της Wall Street υποχώρησαν στη σκιά της επενδυτικής αβεβαιότητας για τα επιτόκια δανεισμού.

Στην Ασία, ο δείκτης Nikkei 225 της Ιαπωνίας πήρε τη σκυτάλη καταγράφοντας εντυπωσιακές αποδόσεις και ξεπερνώντας τις 40.000 μονάδες την περασμένη Δευτέρα. Και μάλιστα αφού τον περασμένο μήνα είχε ήδη υπερβεί τα υψηλά του 1989 – με οδηγό όχι μόνο τα ισχυρά κέρδη αλλά και τις μεταρρυθμίσεις εταιρικής διακυβέρνησης.

Στον κόσμο των εναλλακτικών περιουσιακών στοιχείων, η διοχέτευση χρημάτων σε προϊόντα crypto που διαπραγματεύονται στην αμερικανική αγορά spot σε συνδυασμό με το επερχόμενο halving του Βitcoin (δηλαδή τη μείωση του αριθμού νομισμάτων που εξορύσσονται) έβαλε φωτιά στο μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα στον κόσμο, οδηγώντας το πάνω από τα 69.000 δολ. - τιμή που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και περισσότερα από δύο χρόνια.

Οι αστρονομικές τιμές του χρυσού έχουν επίσης κλέψει την προσοχή των επενδυτών, καθώς το πολύτιμο μέταλλο κάνει άλμα ρεκόρ πάνω από τα 2.100 δολάρια. Τα κέρδη τροφοδοτήθηκαν από τις προσδοκίες για μείωση των επιτοκίων στις ΗΠΑ και από τα οικονομικά δεινά της Κίνας, δεδομένου ότι παραδοσιακά ο χρυσός ανατιμάται σε περιόδους οικονομικής πίεσης.

Τα νούμερα ρεκόρ στις αγορές, ωστόσο, δεν εμποδίζουν ορισμένους επενδυτές να ανησυχούν για τρία βασικά ζητήματα.

Αναζωπύρωση του πληθωρισμού

Μετά από μήνες ψύξης, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ αποδεικνύεται πιο πεισματάρης απ' ό,τι είχαν προβλέψει οι ειδικοί.

Αν και ο δείκτης τιμών καταναλωτή (CPI ) του Ιανουαρίου μειώθηκε στο 3,1%, εντούτοις ήταν υψηλότερος του αναμενομένου. Κι αυτό παρότι η Fed ξεκίνησε μια επιθετική εκστρατεία νομισματικής σύσφιξης τον περασμένο χρόνο, με στόχο να μειώσει τις πιέσεις στις τιμές από τα υψηλά 40ετίας.

Ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν επισήμανε τις πληθωριστικές πιέσεις στις ΗΠΑ σε πρόσφατη ανάρτησή του στο X, βασιζόμενος στις σκέψεις του οικονομολόγου της Moody's Μαρκ Ζάντι σχετικά με την αύξηση του αποπληθωριστή δομικού PCE (των προσωπικών καταναλωτικών δαπανών).

«Οι έρευνες συνεχίζουν να μη δείχνουν άνοδο του πληθωρισμού. Οι αριθμοί του Ιανουαρίου υποδεικνύουν μια προβληματική εποχιακή απόκλιση», είπε.

Ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, που συχνά αποκαλείται «Dr. Doom» και καταστροφολόγος, υποστήριξε αντίστοιχα ότι τυχόν επανεκλογή Τραμπ ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία, δεδομένου ότι οι πολιτικές του θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν ξανά τον πληθωρισμό, ακόμη και στασιμοπληθωρισμό.

Ο επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της JPMorgan επικαλέστηκε ομοίως κινδύνους στασιμοπληθωρισμού. Ο Μάρκο Κολάνοβιτς προειδοποίησε ότι δεν αποκλείεται να επικρατήσει ένα «δεύτερο κύμα πληθωρισμού», πιθανώς «με πισωγύρισμα από ένα ευοίωνο περιβάλλον σε κάτι από τη στασιμότητα της δεκαετίας του 1970».

Οικονομική αστάθεια

Η εμμονή της Fed στα δεδομένα εγείρει επίσης ανησυχίες για τους χρηματοοικονομικούς επενδυτές. Ο κορυφαίος οικονομολόγος Μοχάμεντ Ελ Εριάν (φωτ.), σύμβουλος της Allianz, έγραψε σε άρθρο γνώμης στο Bloomberg ότι μια Fed που «κρατείται όμηρος» από δεδομένα θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομική αστάθεια.

«Μη με παρεξηγείτε. Οι συχνές καταχωρίσεις είναι σημαντικές σε οποιαδήποτε αξιολόγηση οικονομικών συνθηκών και πολιτικών απαντήσεων», δήλωσε.

«Στη σημερινή οικονομία», πρόσθεσε, «η υπερβολική εστίαση στους αριθμούς στρέφει την ισορροπία των ρίσκων στη διατήρηση πολύ περιοριστικών επιτοκίων για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυξάνοντας αδικαιολόγητα τις πιθανότητες απώλειας παραγωγής, υψηλότερης ανεργίας και χρηματοπιστωτικής αστάθειας».

Ο Ελ Εριάν υπήρξε επί μακρόν επικριτικός προς τη Fed, κατηγορώντας την για εσφαλμένο χαρακτηρισμό του πληθωρισμού ως παροδικό πρόβλημα, καθώς και για καθυστέρηση στην καταπολέμηση των πιέσεων στις τιμές καταναλωτή.

Μιλώντας στο CNBC, είπε ότι εάν η Fed δεν μειώσει τα επιτόκια φέτος, τότε «ας ανησυχεί η αγορά για την οικονομική ανάπτυξη και τα κέρδη».

Τα δεινά της Κίνας

Τα προβλήματα στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου έχουν πλήξει και τους επενδυτές. Η ασιατική χώρα ζορίζεται από οικονομικές δυσκολίες, που ποικίλλουν από την κρίση στα ακίνητα έως τις αποπληθωριστικές πιέσεις - και οι παρατηρητές ανησυχούν ότι πρόκειται για δεινά ικανά να μεταδοθούν στον υπόλοιπο κόσμο.

Ο Τσάρλι Μπομπρίνσκοϊ, αντιπρόεδρος της Ariel Investments, δήλωσε στο CNBC ότι οι αγορές δεν επικεντρώνονται στα προβλήματα του κινεζικού real estate κατοικιών. «Η αγορά καταλαβαίνει ότι υπάρχει πρόβλημα, αλλά δεν κατανοεί το μέγεθος του προβλήματος», είπε, κάνοντας λόγο για ενεργοποίηση αντικτύπου και στον υπόλοιπο κόσμο.

Η αυτοκινητοβιομηχανία, εξάλλου, έχει ήδη αρχίσει να βιώνει επιπτώσεις από την επιβράδυνση στην Κίνας, εμφανώς στα αποτελέσματα κερδών της.

Η αμερικανική Tesla, όπως και η κινεζική BYD, έκαναν βουτιά 19% και σχεδόν 40% αντίστοιχα στις ετήσιες πωλήσεις στην Κίνα τον Φεβρουάριο.

Στα υψηλά οι αγορές, λοιπόν, αλλά οι ειδικοί κρατούν μικρό καλάθι.