Φιλί ζωής με 8+35 δισ. δολάρια στην Αίγυπτο από ΔΝΤ-ΗΑΕ

Ακόμη και για τα δεδομένα της Αιγύπτου, που είναι μαθημένη στα δύσκολα, πρόκειται αναμφισβήτητα για μέρες αναταραχής. Σε λιγότερο από 24 ώρες, αναζητώντας μετρητά απεγνωσμένα, η χώρα αύξησε τα επιτόκια σε επίπεδο ρεκόρ, άφησε τη λίρα να χάσει σχεδόν το 40% και ξεκλείδωσε ένα δάνειο 8 δισ. δολαρίων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Κι όλα αυτά μετά την τεράστια συμφωνία διάσωσης που σχεδιάστηκε από μια χώρα του Κόλπου με αυξανόμενη επιρροή και ανακοινώθηκε πριν από δύο εβδομάδες.

Η Αίγυπτος και το ΔΝΤ συμφώνησαν να υπερδιπλασιάσουν το πρόγραμμα διάσωσης της χώρας στα 8 δισ. δολάρια, στο αποκορύφωμα των πρόσφατων παγκόσμιων προσπαθειών για την απόσβεση των οικονομικών κλυδωνισμών που υποβοηθούνται από τους περιφερειακούς πολέμους και τον καλπάζοντα πληθωρισμό.

Η αιγυπτιακή λίρα, όπως ανακοινώθηκε χθες, βούτηξε 38% και τα επιτόκια αυξήθηκαν με άλμα ρεκόρ κατά 600 μονάδες βάσης. 

Η συμφωνία με το ΔΝΤ ακολουθεί την κρίσιμη πρόσφατη δέσμευση από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για επενδύσεις 35 δισ. δολαρίων. Πρόκειται για δύο κινήσεις που υπογραμμίζουν τη σημασία της Αιγύπτου ως πυλώνα στη Μέση Ανατολή τόσο μεγάλου, που δεν επιτρέπεται να αφεθεί στην τύχη του, εν μέσω πολέμου Ισραήλ-Χαμάς και σύγκρουσης στο γειτονικό Σουδάν, αναφέρει το Bloomberg.

Η Αίγυπτος είναι χώρα κλειδί στη διαπραγμάτευση για τον τερματισμό της σύγκρουσης —μαζί με άλλες περιφερειακές δυνάμεις, όπως το Κατάρ— και για τη διευκόλυνση της παράδοσης βοήθειας σε αμάχους που λιμοκτονούν στη Γάζα.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία έχουν από καιρό χρησιμοποιήσει τον πλούτο τους για να ενισχύσουν τη γεωπολιτική επιρροή τους, υποσχέθηκαν βοήθεια ώστε να ωθήσουν το Κάιρο προς τις μακροχρόνιες οικονομικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούν ΔΝΤ και ΗΠΑ από τον πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ ελ Σίσι.

Η μαζική ένεση μετρητών από τα ΗΑΕ, μέσω του επενδυτικού ταμείου ADQ του Άμπου Ντάμπι, που ανακοινώθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου, επιτάχυνε τις προσπάθειες για την απελευθέρωση του πολυαναμενόμενου δανείου του ΔΝΤ και τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις.

Μαίνεται εξάλλου κι ένα βαθύτερο παιχνίδι περιφερειακής ισχύος, καθώς τα Εμιράτα προσπαθούν να ασκήσουν μεγαλύτερη επιρροή στην Αίγυπτο για τις επόμενες δεκαετίες, ενώ η Σαουδική Αραβία - με το μεγάλο περιφερειακό της βάρος εδώ και χρόνια - προσηλώνεται στις εξελίξεις στην Ερυθρά Θάλασσα.

Οικονομική ασφυξία και βλέψεις για ευρωομόλογα

Η Αίγυπτος δεν είναι πρωτάρα στα χτυπήματα από συγκρούσεις τα τελευταία χρόνια: η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανέβασε τις τιμές στις εισαγωγές σιταριού και πετρελαίου, εξαντλώντας τα αποθέματα δολαρίου, ενώ ως επακόλουθο του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς πλήττεται τόσο ο τουρισμός όσο και τα τέλη της Διώρυγας του Σουέζ, οι δύο κρίσιμες πηγές εσόδων για τη χώρα.

«Είμαστε στον σωστό δρόμο για να είναι η χώρα οικονομικά σταθερή και ισχυρή», δήλωσε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Αιγύπτου Χασάν Αμπντάλα το βράδυ της Τετάρτης στο Κάιρο.

Η βύθιση του νομίσματος εγκυμονεί τον κίνδυνο να πυροδοτηθεί ο πληθωρισμός που ήδη τρέχει με περίπου 30%, πλήττοντας βραχυπρόθεσμα τους Αιγύπτιους. Ωστόσο, οι αρχές βασίζονται στις μεταρρυθμίσεις που θα προσελκύσουν ξένους επενδυτές στη χώρα των 105 εκατομμυρίων κατοίκων, τερματίζοντας τη χειρότερη οικονομική κρίση εδώ και δεκαετίες.

«Η Αίγυπτος βρίσκεται σε καλύτερη θέση προκειμένου να ανταποκριθεί σε όλες τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της, έχοντας πρόσβαση σε νέο χρέος συμπεριλαμβανομένων των ευρωομολόγων», δήλωσε ο Μπιλάλ Μπασιούνι, επικεφαλής της εταιρεία συμβούλων Pangea-Risk για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. 

Τα κρατικά ομόλογα της Αιγύπτου απέφεραν συνολικές αποδόσεις 24% στους επενδυτές φέτος, στη δεύτερη καλύτερη απόδοση μεταξύ ομολόγων στις αναδυόμενες αγορές, σύμφωνα με τον δείκτη του Bloomberg, εν μέσω προσδοκιών ότι η συμφωνία με το ΔΝΤ θα φέρει περισσότερες επενδύσεις σε δολάρια.

Αλυσιδωτή αντίδραση με υπογραφή Εμίρη

«Η διάσωση από τα ΗΑΕ ξεκλείδωσε μια αλυσιδωτή αντίδραση. Η κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκια. Οι αρχές υποτίμησαν το νόμισμα. Η επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία έχει συγκλίνει με την ισοτιμία της μαύρης αγοράς. Και η χώρα ήλθε σε συμφωνία με το ΔΝΤ. Τα μέτρα θα πρέπει να ξεκλειδώσουν αρκετά κεφάλαια ώστε η Αίγυπτος να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις σε δολάρια βραχυπρόθεσμα», εκτιμά ο Ζιάντ Νααούντ, επικεφαλής οικονομολόγος του Bloomberg για τις αναδυόμενες αγορές.

Η Αίγυπτος, ήδη ο δεύτερος μεγαλύτερος δανειολήπτης του ΔΝΤ μετά την Αργεντινή, αναμένει πρόσβαση σε περίπου 1,2 δισ. δολάρια σε πρόσθετη χρηματοδότηση, δήλωσε ο πρωθυπουργός Μουσταφά Μαντμπουλί. Η χώρα θα θέσει ανώτατο όριο 1 τρισ. λίρες (20 δισ. δολάρια) για τις συνολικές δημόσιες επενδύσεις το 2024-2025.

Το ΔΝΤ αναμένει επίσης σύντομα ανακοινώσεις για πρόσθετη βοήθεια από «βασικούς εταίρους», είπε η επικεφαλής του Ταμείου στη βορειοαφρικανική χώρα Ιβάνα Βλάντκοβα Χόλαρ, ερωτηθείσα σχετικά με πιθανή δανειοδότηση και από την Παγκόσμια Τράπεζα, που αποτελεί αδελφό ίδρυμα.

Η λίρα την Τετάρτη έπεσε κάτω από τις 50 ανά δολάριο, ενώ διαπραγματευόταν περίπου σε 30,9 το περασμένο έτος. Άρχισε να πέφτει λίγα λεπτά αφότου η κεντρική τράπεζα αύξησε το βασικό της επιτόκιο στο ρεκόρ 27,25%, σε μια μη προγραμματισμένη συνεδρίαση.

Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις στο πρόγραμμα της Αιγύπτου αφορούν τη «μετάβαση σ' ένα ευέλικτο συναλλαγματικό σύστημα, στην αυστηροποίηση των νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών και την επιβράδυνση των δαπανών για υποδομές», ανέφερε το ΔΝΤ, με στόχο τη «μείωση του πληθωρισμού και τη διατήρηση της βιωσιμότητας του χρέους, ενισχύοντας παράλληλα ένα περιβάλλον που επιτρέπει τη δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα».

Κι όλα αυτά με την ελπίδα ότι θα επέλθει μια φαινομενική σταθερότητα σε ένα από τα πιο επισφαλή τμήματα του αραβικού παζλ.