ΗΠΑ κατά Ιράν: Αντίποινα με σφοδρή ισχύ αλλά και χώρο για... αποκλιμάκωση

Τα πλήγματα των ΗΠΑ κατά των πολιτοφυλακών και των «πληρεξουσίων» δυνάμεων του Ιράν εκπλήρωσαν την υπόσχεση του προέδρου Τζο Μπάιντεν να ανταποδώσει για τον θάνατο τριών Αμερικανών στρατιωτών, ωστόσο άφησαν περιθώριο και στις δύο πλευρές να απομακρυνθούν από τον κίνδυνο μιας αντιπαράθεσης υψηλού κινδύνου, σημειώνει το Bloomberg.

Τα πλήγματα ταιριάζουν με ένα σχέδιο που περιέγραφε ο Μπάιντεν για μέρες: Θα προκαλούσε πόνο στο Ιράν για την επίθεση με drone σε βάση των ΗΠΑ στην Ιορδανία από μια από τις πολιτοφυλακές που εδρεύουν στο Ιράκ και υποστηρίζει. Θα έδειχνε όλο το φάσμα της αμερικανικής ισχύος. Και θα κρατούσε επίσης ανοιχτές τις επιλογές του.

Ήταν μια στρατηγική που υπογράμμιζε την επιθυμία του Μπάιντεν να απαντήσει σθεναρά - και να κάνει το Ιράν και τους πληρεξούσιους του να σκεφτούν δύο φορές για μελλοντικές επιθέσεις - προσπαθώντας επίσης να μην εμπλακούν οι ΗΠΑ πιο βαθιά σε μια περιφερειακή σύγκρουση.

«Η απάντησή μας ξεκίνησε σήμερα», είπε ο Μπάιντεν σε δήλωση. «Θα συνεχιστεί σε ώρες και μέρη της επιλογής μας».

Στο παρασκήνιο κρύβεται η επιθυμία του να αποτρέψει η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ιράν να οδηγήσει σε κατάρρευση τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Η σκληρή απάντηση του Ισραήλ στην αιφνιδιαστική επίθεση της ομάδας στις 7 Οκτωβρίου, και η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την ισραηλινή κυβέρνηση, είναι ένας λόγος που επικαλούνται οι πληρεξούσιοι του Ιράν για τις επανειλημμένες επιθέσεις τους.

«Δείχνοντας τη συντριπτική στρατιωτική μας ισχύ, ίσως μπορέσουμε να δώσουμε χώρο στη διπλωματία στη Μέση Ανατολή», δήλωσε η Έβελιν Φάρκας, εκτελεστική διευθύντρια του Ινστιτούτου Μακέιν που υπηρέτησε στο Πεντάγωνο κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα. «Ας ελπίσουμε ότι θα μας δώσει τη δύναμη και την αποφασιστικότητα να πιέσουμε την ισραηλινή κυβέρνηση να πάει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και επίσης να δώσει σήμα στη Χαμάς ότι είναι καιρός να το κάνει επίσης».

Iran's Islamic Revolutionary Guards Corps (IRGC) Quds Force and affiliated militia groups continue to represent a direct threat to the stability of Iraq, the region, and the safety of Americans. We will continue to take action, do whatever is necessary to protect our people, and… pic.twitter.com/Y53nvRfjjx

— U.S. Central Command (@CENTCOM) February 3, 2024

Αεροσκάφη συμπεριλαμβανομένων βομβαρδιστικών μεγάλου βεληνεκούς B-1 που πέταξαν από τις ΗΠΑ έπληξαν 85 στόχους σε επτά τοποθεσίες που συνδέονται με τη Δύναμη Quds του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης και με ομάδες που χρηματοδοτεί το Ιράν, σύμφωνα με αμερικανούς αξιωματούχους. Οι στόχοι περιλάμβαναν εγκαταστάσεις διοίκησης και ελέγχου και αποθήκες ανεφοδιασμού με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, δήλωσε η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ.

Ήταν η πιο σημαντική επίθεση στη δύναμη Quds από το 2020, όταν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διέταξε τη δολοφονία του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί σε επίθεση με drone έξω από τη Βαγδάτη.

Αλλά η δολοφονία του Σουλεϊμανί δεν πτόησε το Ιράν, ούτε και οι διαδοχικές επιδρομές των ΗΠΑ κατά φιλοιρανικών δυνάμεων τις τελευταίες εβδομάδες. Πέρα από το Ιράκ και τη Συρία, οι ΗΠΑ εμπλέκονται σε επιθέσεις και εναντίον των Χούθι στην Υεμένη, των οποίων οι επιθέσεις σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα έχουν διαταράξει το παγκόσμιο εμπόριο.

Το μεγαλύτερο ερώτημα μετά τις αεροπορικές επιδρομές της Παρασκευής το βράδυ ήταν ποιο θα είναι το επόμενο βήμα. Σε μια κλήση με δημοσιογράφους, ένας εκπρόσωπος είπε ότι θα υπάρξουν περισσότερα τις επόμενες ημέρες.

«Η βασική ερώτηση που έχω και θα έπρεπε όλοι να έχουμε είναι - εάν με αυτό που κάναμε στείλαμε το σήμα στο Ιράν ότι την επόμενη φορά που οι Αμερικανοί θα έχουν απώλειες, θα χτυπήσουμε στόχους στο Ιράν», είπε στο Bloomberg ο Τζέιμς Τζέφρι, κορυφαίος σύμβουλος του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη Συρία. «Αυτό είναι το μόνο που αποτρέπει πραγματικά το Ιράν. Ο χρόνος θα δείξει αν αυτό ήταν αρκετό».

Η ομάδα του Μπάιντεν γνωρίζει τα διακυβεύματα. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν είπε ότι τώρα είναι η πιο ασταθής περίοδος στη Μέση Ανατολή από τουλάχιστον το 1973, τη χρονιά του πολέμου του Γιομ Κιπούρ όταν η Αίγυπτος και η Συρία επιτέθηκαν στο Ισραήλ.

Ώρες πριν από τα χτυπήματα, ο Μπλίνκεν ανακοίνωσε ότι θα επέστρεφε στην περιοχή για να προσπαθήσει να πετύχει πρόοδο στις διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός και συμφωνία για τους ομήρους μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Η επιτυχία θα μπορούσε να αμβλύνει τις εντάσεις.

Οι Ρεπουμπλικάνοι επικριτές του Μπάιντεν υποστήριξαν ότι οι επιθέσεις ήρθαν πολύ αργά, δεδομένης της καθυστέρησης των τεσσάρων ημερών από την ημέρα που σκοτώθηκαν οι αμερικανοί στρατιώτες, γεγονός που κάποιοι εικάζουν ότι έδωσε στους Ιρανούς αξιωματικούς την ευκαιρία να φύγουν.

«Αυτά τα χτυπήματα, που ανακοινώθηκαν πολύ νωρίτερα, πιθανότατα δεν πέτυχαν αρκετά για να σταματήσουν τον άξονα του Ιράν», δήλωσε ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Ντεμπ Φίσερ από τη Νεμπράσκα.

Το μόνο πράγμα που δεν έχει συμβεί - και για το οποίο ο Μπάιντεν δεν έχει καμία όρεξη - είναι κάθε είδους άμεση επαφή ή διπλωματία με το Ιράν. Σε επικοινωνία με τους δημοσιογράφους, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας Τζον Κίρμπι είπε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν καμία επικοινωνία με το Ιράν από τότε που σκοτώθηκαν οι τρεις στρατιώτες στις 28 Ιανουαρίου.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε εμπλακεί σε έμμεσες συνομιλίες με το Ιράν για την αποκατάσταση ορισμένων στοιχείων της συμφωνίας για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων την οποία εγκατέλειψε ο Τραμπ το 2018 και είχε υπάρξει κάποια πρόοδος, συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης αρκετών φυλακισμένων Αμερικανών.

Αυτές οι συνομιλίες σταμάτησαν μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και έκτοτε υπήρξε ελάχιστη ουσιαστική επικοινωνία. Το Ιράν, εν τω μεταξύ, συνέχισε να εμπλουτίζει το ουράνιο του σε καθαρότητα 60% - αν και εξωτερικοί επιθεωρητές είπαν ότι το κάνει τώρα πιο αργά.

«Ένας επικίνδυνος κύκλος κλιμάκωσης έχει ριζώσει», δήλωσε η Σούζαν ΝτιΜάγκιο, ανώτερη συνεργάτιδα στο Carnegie Endowment for International Peace. «Η ιδέα ότι αυτές οι κινήσεις 'μια σου και μια μου' είναι διαχειρίσιμες και δεν θα κλιμακωθούν είναι μια φαντασίωση υψηλού κινδύνου. Απαιτείται οπωσδήποτε μια διπλωματική διευθέτηση».