Στο στόχαστρο η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους

Η υπηρεσία αρωγής του ΟΗΕ για τους παλαιστίνιους πρόσφυγες (Unrwa), η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο πολεμικής που συνδέεται με την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου κατά του Ισραήλ, αποτελεί σημαντική οργάνωση για εκατομμύρια Παλαιστίνιους από την δημιουργία της το 1949.

Η υπηρεσία του ΟΗΕ, η οποία δέχεται τα πυρά των ισραηλινών αρχών εδώ και χρόνια, χρηματοδοτείται σχεδόν καθολικά από τις προσφορές των κρατών. Σήμερα καλείται να ερευνήσει τον ρόλο που διαδραμάτισαν ορισμένα μέλη του προσωπικού της στην επίθεση που πραγματοποιήθηκε στις 7 Οκτωβρίου από τη Χαμάς κατά του ισραηλινού εδάφους.

«Εν αναμονή μίας δίκαιης και βιώσιμης λύσης...»

Η Unrwa ιδρύθηκε στο τέλος του Δεκεμβρίου 1949 από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ μετά τον πρώτο αραβοϊσραηλινό πόλεμο που ξέσπασε αμέσως με την ίδρυση του Ισραήλ, τον Μάιο 1948.

Αποστολή της ήταν η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και προστασίας στους παλαιστίνιους πρόσφυγες που είχαν καταγραφεί στην ζώνη επιχειρήσεων της υπηρεσίας, «εν αναμονή μίας δίκαιης και βιώσιμης λύσης για την κατάστασή τους».

Περισσότεροι από 700.000 Παλαιστίνιοι εκδιώχθηκαν από την γη τους ή διέφυγαν ανάμεσα στο Απρίλιο και τον Αύγουστο του 1948 την στιγμή της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ. Οι άνθρωποι αυτοί, και οι απόγονοί τους, έχουν το καθεστώς του πρόσφυγα και η Unrwa γίνεται ο μόνος εγγυητής αυτού του διεθνούς καθεστώτος.

Δρα στα παλαιστινιακά εδάφη, αλλά και στον Λίβανο, την Συρία και την Ιορδανία.

Περί τα 5,9 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι είναι καταγεγραμμένοι στην Unrwa και μπορούν να επωφελούνται υπηρεσιών όπως η εκπαίδευση, οι υπηρεσίες υγείας, οι κοινωνικές υπηρεσίες, οι υποδομές καταυλισμών, η μικροτραπεζική και η επείγουσα βοήθεια, και σε περιόδους πολεμικών συγκρούσεων. Συνολικά υπάρχουν περί τους εξήντα προσφυγικοί καταυλισμοί υπό την διαχείριση της Unrwa, 19 από τους οποίους βρίσκονται στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη.

Περισσότερα από 540.000 παιδιά φοιτούν στα σχολεία της Unrwa.

Η Unrwa στην Γάζα

Στην Λωρίδα της Γάζας, όπου η Χαμάς ανέλαβε την εξουσία το 2007, η ανθρωπιστική κατάσταση ήταν κρίσιμη ακόμη και πριν από την έναρξη του πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και την Χαμάς. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ του περασμένου Αυγούστου, το 63% των κατοίκων υπέφερε από διατροφική ανασφάλεια και ήταν εξαρτημένο από την διεθνή βοήθεια. Περισσότερο του 80% ταυ πληθυσμού βρισκόταν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Στον μικρό παλαιστινιακό θύλακα, στριμωγμένο ανάμεσα στην Μεσόγειο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο, υπάρχουν 8 προσφυγικοί καταυλισμοί και 1,7 εκατομμύριο πρόσφυγες, δηλαδή η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού του, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ. Ο συνολικός πληθυσμός της Γάζας ανέρχεται σε 2,4 εκατομμύρια κατοίκους.

Από τις 30.000 εργαζόμενους της Unrwa, οι 13.000 δραστηριοποιούνται στην Λωρίδα της Γάζας, σε 300 εγκαταστάσεις της υπηρεσίας σε μία έκταση 365 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Η κρίση του 2018

Το 2018, οι Ηνωμένες Πολιτείες του Ντόναλντ Τραμπ (οι ΗΠΑ είναι ο πρώτος και βασικός χρηματοδότης της Unrwa) διέκοψαν την ετήσια οικονομική βοήθεια ύψους 300 εκατομμυρίων δολαρίων. Το Ισραήλ, που χαιρέτισε την αμερικανική απόφαση, κατηγορεί την υπηρεσία ότι «διαιωνίζει» την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση συντηρώντας την ιδέα ότι μεγάλος αριθμός Παλαιστινίων είναι πρόσφυγες που έχουν το δικαίωμα της επιστροφής στην γη τους.

Οι Παλαιστίνιοι τονίζουν από την πλευρά τους ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χορηγούν ετήσια στρατιωτική βοήθεια στο Ισραήλ ύψους άνω των τριών δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Τον Μάιο 2019, ο σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ για την Μέση Ανατολή ζήτησε την διάλυση της Unrwa με το επιχείρημα ότι έχει αποτύχει στην αποστολή της. Η υπηρεσία απάντησε ότι δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για το αδιέξοδο της ειρηνευτικής διαδικασίας ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους.

Η Ουάσινγκτον επανέλαβε την χρηματοδότηση της υπηρεσίας του ΟΗΕ το 2021 μετά την εκλογή του Τζο Μπάιντεν.

Η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου

Χθες η Unwra απομάκρυνε δώδεκα εργαζομένους της που κατηγορούνται ότι ενεπλάκησαν στην επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου. Δεν υπήρξε διευκρίνιση για τις εναντίον τους κατηγορίες και διεξάγεται έρευνα.

Το Ισραήλ ανακοίνωσε σήμερα ότι δεν θέλει η Unwra να διαδραματίζει κανέναν ρόλο στην Γάζα μετά τον πόλεμο. Η Ουάσινγκτον διέκοψε «προσωρινά» κάθε επιπλέον χρηματοδότηση προς την υπηρεσία του ΟΗΕ και ακολούθησαν πολλές ακόμη χώρες.

Το 2022, οι πόροι της που προέρχονταν από τον προϋπολογισμό των Ηνωμένων Εθνών και από τις συμβολές άλλων υπηρεσιών του ΟΗΕ ανέρχονταν σε 44,6 εκατομμύρια δολάρια.

Οι πέντε βασικοί χορηγοί της Unwra είναι κατά σειρά οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία, η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Σουηδία και η Νορβηγία. Ακολουθούν η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, η Ιαπωνία και η Ελβετία.

Αντικατάσταση ζητά το Ισραήλ

Το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε σήμερα η υπηρεσία αρωγής και έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA) "να αντικατασταθεί με υπηρεσίες αφιερωμένες στην πραγματική ειρήνη και την ανάπτυξη" μετά τους ισχυρισμούς ότι μέλη του προσωπικού της είχαν εμπλοκή στις επιθέσεις της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου.

Σε ανάρτησή του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, ο Ίσραελ Κατς προέτρεψε επίσης και άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών, της Αυστραλίας, του Καναδά, της Βρετανίας, της Ιταλίας και της Φινλανδίας, οι οποίες σταμάτησαν τη χρηματοδότηση της UNRWA.