ΟΗΕ για πόλεμο Σουδάν: 15.000 νεκροί σε σφαγές στην Τζενέινα

Δέκα ως δεκαπέντε χιλιάδες άνθρωποι σφαγιάστηκαν σε πόλη της πολιτείας Δυτικό Νταρφούρ του Σουδάν εξαιτίας της εθνικής ή φυλετικής τους ταυτότητας από παραστρατιωτικούς των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ) και μέλη αραβικών πολιτοφυλακών που έχουν συμμαχήσει μαζί τους μέσα σε χρονικό διάστημα τριών μηνών πέρυσι, αναφέρει έκθεση ανεξάρτητων ειδικών του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που περιήλθε χθες Παρασκευή σε γνώση του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς.

Στην έκθεσή τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, οι ανεξάρτητοι ειδικοί που είναι επιφορτισμένοι με την επιτήρηση της εφαρμογής των κυρώσεων στη χώρα της Αφρικής αποδίδουν την πληροφορία αυτή σε πηγές τους σε υπηρεσίες πληροφοριών.

Ο αριθμός αυτός δεν χωράει καμιά σύγκριση με τον απολογισμό του ΟΗΕ γενικά —κάνει λόγο, επικαλούμενος τις τοπικές αρχές, για περίπου 12.000 νεκρούς— από το ξέσπασμα του πολέμου την 15η Απριλίου ανάμεσα στις ΔΤΥ υπό τον στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο και τις ένοπλες δυνάμεις υπό τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν.

Οι δυο στρατηγοί, που προχώρησαν μαζί στο πραξικόπημα του 2021, βρίσκονται έκτοτε σε ανελέητη σύγκρουση για την εξουσία.

Οι ειδικοί του ΟΗΕ χαρακτήρισαν εξάλλου «αξιόπιστες» της καταγγελίες ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προσφέρουν υποστήριξη στις ΔΤΥ «αρκετές φορές κάθε εβδομάδα» μέσω βόρειου Τσαντ. Κορυφαίος αξιωματικός του σουδανικού στρατού κατηγόρησε τον Νοέμβριο τα ΗΑΕ ότι υποστηρίζουν ενεργά τους παραστρατιωτικούς.

Σε επιστολή τους προς τους ειδικούς, τα ΗΑΕ διαβεβαίωσαν απεναντίας πως οι 122 πτήσεις που έχουν γίνει προς το Τσαντ μετέφεραν ανθρωπιστική βοήθεια στους Σουδανούς που έχουν προσφύγει στη χώρα αυτή. Ο ΟΗΕ υπολογίζει πως στο Τσαντ —αλλά κυρίως στο ανατολικό του τμήμα— φιλοξενούνται μισό εκατομμύριο σουδανοί πρόσφυγες.

Από τον Απρίλιο ως τον Ιούνιο του 2023, στην Τζενέινα η βία ήταν ακραία, αναφέρουν οι ειδικοί, που εξηγούν ότι οι ΔΤΥ έβαλαν στο στόχαστρο κυρίως μέλη της αφρικανικής φυλής Μασαλίτ και ότι οι επιθέσεις τους ενδέχεται να αποτελούσαν «εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».

Οι ΔΤΥ είχαν διαψεύσει πέρυσι κατηγορίες περί σφαγών σε αυτή την πόλη, διαβεβαιώνοντας πως όποιο μέλος τους διαπιστωθεί πως εγκλημάτησε θα οδηγείτο ενώπιον της δικαιοσύνης.

Επιθέσεις

Οι παραστρατιωτικοί δεν απάντησαν αμέσως όταν το Ρόιτερς τους ζήτησε να σχολιάσουν το περιεχόμενο της έκθεσης.

«Οι επιθέσεις σχεδιάστηκαν, συντονίστηκαν και εκτελέστηκαν από τις ΔΤΥ και συμμαχικές τους πολιτοφυλακές», ανέφεραν οι ειδικοί στην ετήσια έκθεση που υπέβαλαν στο ΣΑ.

Το Ρόιτερς είχε καλύψει εκτενώς πέρυσι τη βία με εθνοφυλετικά κίνητρα στην πολιτεία Νταρφούρ. Πήρε εκατοντάδες συνεντεύξεις από επιζήσαντες, που περιέγραψαν φρικιαστικά γεγονότα στην ίδια την πόλη και στη διαδρομή τριάντα χιλιομέτρων ως τα σύνορα με το Τσαντ.

Η έκθεση περιέχει παρόμοιες μαρτυρίες. Μόνο από τη 14η ως τη 17η Ιουνίου, αναφέρει, 12.000 άνθρωποι έφυγαν με τα πόδια από την Τζενέινα για τα σύνορα με το Τσαντ. Οι Μασαλίτ αποτελούσαν την μεγάλη πλειονότητα της πόλης ώσπου οι επιθέσεις προκάλεσαν μαζική έξοδο.

Όταν έφθαναν σε σημεία ελέγχου των ΔΤΥ, οι παραστρατιωτικοί χώριζαν τους άνδρες από τις γυναίκες, τους έψαχναν, τους λήστευαν τους κακοποιούσαν και τους ρώταγαν, ειδικά τους νέους άνδρες, ποια ήταν η φυλή τους. «Αν απαντούσαν πως είναι Μασαλίτ, πολλοί εκτελούνταν με μια σφαίρα στο κεφάλι», ενώ οι γυναίκες υφίσταντο «ξυλοδαρμούς και βιασμούς». Επιπλέον, υπήρξαν περιπτώσεις σφαγών που έγιναν αδιακρίτως — με θύματα «άνδρες, γυναίκες και παιδιά», πάντα κατά το κείμενο των ειδικών.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, το ότι οι ΔΤΥ κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος του αχανούς Νταρφούρ χάρη σε διάφορες γραμμές ανεφοδιασμού και υποστήριξης, ιδίως από αραβικές κοινότητες που έχουν συμμαχήσει μαζί τους, από δυναμικά και περίπλοκα χρηματοδοτικά δίκτυα και μέσω διαδρομών που περνούν από το Τσαντ, τη Λιβύη, και το Νότιο Σουδάν.

Οι αντιπροσωπείες αυτών των τελευταίων τριών χωρών στον ΟΗΕ δεν απάντησαν αμέσως όταν τους ζήτησε σχόλιο το Ρόιτερς.

Σύμφωνα με το κείμενο, οι ΔΤΥ αξιοποιούν τα έσοδά τους από χρυσωρυχεία και έχουν δημιουργήσει δίκτυο περίπου 50 εταιρειών σε διάφορους τομείς. Μεγάλο μέρος του χρυσού, που προηγουμένως εξαγόταν στα ΗΑΕ, πλέον βγαίνει λαθραία από τη χώρα, με προορισμό κυρίως την Αίγυπτο.

Χάρη στα έσοδά τους από τις επιχειρήσεις που έχουν στα χέρια τους, οι ΔΤΥ μπόρεσαν να μεγεθύνουν και να ανανεώσουν το οπλοστάσιό τους μεταβάλλοντας δραστικά την ισορροπία δυνάμεων. Μπόρεσαν να καταλάβουν εν μέρει την Ουάντ Μαντάνι, μια από τις κυριότερες πόλεις της χώρας, ενώ ελέγχουν τους δρόμους της πρωτεύουσας Χαρτούμ καθώς και σχεδόν όλο το Νταρφούρ.

Τον Δεκέμβριο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε πως έχει καταλήξει στο συμπέρασμα πως και τα δύο αντιμαχόμενα μέρη διέπραξαν εγκλήματα πολέμου, ενώ οι ΔΤΥ και αραβικές πολιτοφυλακές διέπραξαν επίσης εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονία.

Όλες οι διεθνείς προσπάθειες μεσολάβησης με σκοπό να τερματιστεί ο πόλεμος στο Σουδάν μέσω διαπραγματεύσεων έχουν αποτύχει μέχρι σήμερα.

Η UNESCO «βαθιά ανήσυχη» για τις μάχες στη Μερόη, μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς της ανθρωπότητας

Η UNESCO τόνισε χθες Παρασκευή πως είναι «βαθιά ανήσυχη» εξαιτίας του ότι οι μάχες στο Σουδάν εξαπλώθηκαν στη νήσο της Μερόης, στην οποία βρίσκονται τρεις αρχαιολογικοί χώροι που αποτελούν μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς της ανθρωπότητας, καλώντας τα αντιμαχόμενα μέρη να μην τους «βάλουν στο στόχαστρο», ούτε να τους «χρησιμοποιήσουν για στρατιωτικούς σκοπούς».

Η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών, με έδρα το Παρίσι, απαίτησε στην ανακοίνωση Τύπου την οποία έδωσε στη δημοσιότητα χθες «όλα» τα εμπλεκόμενα μέρη να «τηρήσουν πλήρως το διεθνές δίκαιο», το οποίο ορίζει πως τέτοιοι χώροι «δεν πρέπει να στοχοποιούνται, ούτε να χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς σκοπούς».

Λαμβανομένου υπόψη του «υψηλού κινδύνου» να διαπραχθούν «λεηλασίες», η Ουνέσκο κάλεσε ταυτόχρονα να «επαγρυπνούν» σε διεθνές επίπεδο «οι δυνάμεις επιβολής της τάξης, παράγοντες της αγοράς τέχνης και όλοι οι επαγγελματίες του πολιτισμού», ώστε αντίστοιχα να εμποδίσουν και να μη συμμετάσχουν στη διακίνηση αρχαιοτήτων που πιθανόν εκλάπησαν από τη Μερόη.

Την Τρίτη, η ΜΚΟ Regional Network for Cultural Rights («Περιφερειακό Δίκτυο για τα Πολιτιστικά Δικαιώματα») καταδίκασε την «επιδρομή των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ)», των επίφοβων παραστρατιωτικών παραστρατιωτικών υπό τον στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, σε πόλεμο με τις ένοπλες δυνάμεις υπό τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν από τη 15η Απριλίου, «στους αρχαιολογικούς χώρους Νάγκα και Μουσαουαράτ ες Σούφρα».

«Δεύτερη επιδρομή»

Αυτή η «δεύτερη επιδρομή» έγινε την Κυριακή, σημείωσε η ΜΚΟ, καθώς «μια πρώτη» έγινε «την 3η Δεκεμβρίου» σε χώρους λατρείας στην πολιτεία του Νείλου (βόρεια).

Η ΜΚΟ επικαλέστηκε «αξιόπιστες πηγές, εικόνες και βίντεο που μεταφορτώθηκαν σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης και εικονίζουν μάχες ανάμεσα στον στρατό και τις ΔΤΥ», προσθέτοντας ότι οι αρχαιολογικοί χώροι «πιθανόν εκτέθηκαν σε βανδαλισμούς, καταστροφές, λεηλασίες και κλοπές».

Οι αρχές της πολιτείας του Νείλου έκαναν επίσης λόγο για «επιδρομή» των ΔΤΥ, που «απωθήθηκαν από την πολεμική αεροπορία», προσθέτοντας ότι «η ηρεμία αποκαταστάθηκε». Δεν διευκρίνισαν όμως αν διαπιστώθηκαν φθορές σε αρχαιολογικούς χώρους.

Σύμφωνα με την UNESCO, οι αρχαιολογικοί χώροι της λεγόμενης νήσου της Μερόης, περιοχής που καλύπτεται εν μέρει από έρημο, ανάμεσα στον Νείλο και την Ατμπάρα, ήταν η έδρα του βασιλείου των Κους, που κατείχε τη σημερινή Αίγυπτο για σχεδόν έναν αιώνα και περικλείουν «πυραμίδες, ναούς, κτίρια κατοικιών και μεγάλες εγκαταστάσεις διαχείρισης υδάτινων πόρων».

Οι αρχαίοι πολιτισμοί του Σουδάν είχαν οικοδομήσει περισσότερες πυραμίδες από αυτές της Αιγύπτου, μολαταύτα παραμένουν συγκριτικά άγνωστοι και παραγνωρισμένοι. Η λεγόμενη νήσος της Μερόης, στην ανατολική όχθη του Νείλου ποταμού, 220 χιλιόμετρα βόρεια από το Χαρτούμ, έχει πάντως καταχωριστεί στην παγκόσμια κληρονομιά της ανθρωπότητας και ήταν αντικείμενο έκθεσης στο μουσείο του Λούβρου το 2010. Το βασίλειο των Κους (3ος αιώνας π.Χ.-4ος αιώνας μ.Χ.) δανείστηκε πολιτιστικά στοιχεία από την Αίγυπτο των Φαραώ, την αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη, προσθέτοντας όμως αφρικανικά.

Από τη 15η Απριλίου, ο πόλεμος ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις και τις ΔΤΥ έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 13.000 ανθρώπους, σύμφωνα με την —πολύ συντηρητική— εκτίμηση της μη κυβερνητικής οργάνωσης ACLED, ενώ έχει μετατρέψει πάνω από επτά εκατομμύρια Σουδανούς σε εσωτερικά εκτοπισμένους και πρόσφυγες, κατά τους υπολογισμούς του ΟΗΕ.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ