Πώς πήρε η Ρωσία το πάνω χέρι στον ηλεκτρονικό πόλεμο

Ο αριθμός ρεκόρ αεροπορικών επιθέσεων της Ρωσίας στην Ουκρανία την περίοδο της Πρωτοχρονιάς έχει αναδείξει τη σημασία της προσπάθειας του Κιέβου να ενισχύσει την τεχνολογία ηλεκτρονικού πολέμου (EW) που στοχεύει στην παρεμπόδιση και την εκτροπή εχθρικών drones και κατευθυνόμενων πυραύλων.

Και οι δύο πλευρές έχουν επενδύσει πολλά σε συστήματα που μπορούν να εξουδετερώσουν ο ένας τα drones του άλλου, αλλά η Μόσχα διατηρεί το πάνω χέρι, καθώς είχε επικεντρωθεί σε αυτές τις δυνατότητες πριν ξεκινήσει την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία, επισημαίνουν οι Financial Τimes.

Ο Mykola Kolesnyk, διοικητής μιας ουκρανικής μονάδας drones, δήλωσε ότι ο ηλεκτρονικός πόλεμος με τις ρωσικές δυνάμεις είναι σκληρός και ανελέητος. 

Η Ουκρανία και η Ρωσία χρησιμοποιούν χιλιάδες drones κάθε μήνα. Και οι δύο στράφηκαν φέτος όλο και περισσότερο σε φθηνά, εμπορικά διαθέσιμα drones. «Οι Ρώσοι παράγουν τόσα πολλά τελευταία που γίνεται τεράστια απειλή», δήλωσε ο συνταγματάρχης Ivan Pavlenko, επικεφαλής EW και κυβερνοπολέμου στο γενικό επιτελείο της Ουκρανίας. «Αυτό που συμβαίνει εδώ, η μαζική χρήση drones, είναι κάτι νέο... ο ηλεκτρονικός πόλεμος γίνεται όλο και πιο σημαντικός».

Ο Pavlenko κάλεσε τους συμμάχους να προσφέρουν περισσότερες δυνατότητες που μπορούν να «καταστέλλουν ή να μπερδέψουν» το σύστημα δορυφορικής καθοδήγησης (GNSS) των κατευθυνόμενων πυραύλων και των drones της Ρωσίας.

«Η παράδοση στην Ουκρανία ικανού αριθμού ισχυρών παρεμβολών GNSS ή τουλάχιστον ενισχυτών σήματος θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των εχθρικών αεροπορικών επιθέσεων».

Η παρουσία των drones στο πεδίο της μάχης είναι ένας λόγος για τον οποίο η πολυαναμενόμενη αντεπίθεση της Ουκρανίας φέτος απέτυχε και γιατί ο χερσαίος πόλεμος είναι πλέον σε μεγάλο βαθμό «στατικός». Οποιαδήποτε ομάδα αρμάτων μάχης ή τεθωρακισμένων οχημάτων μπορεί να εντοπιστεί και να καταστραφεί μέσα σε λίγα λεπτά.

Η Ρωσία αναπτύσσει ολοένα και περισσότερο EW για να οδηγήσει εκτός πορείας τα δυτικά πυρομαχικά ακριβείας που προμηθεύτηκε η Ουκρανία, όπως ρουκέτες Himars και βλήματα πυροβολικού Excalibur. Η Μόσχα έχει επίσης χρησιμοποιήσει τις δυνατότητές της στον EW για να μιμηθεί εκτοξεύσεις πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών ώστε να μπερδέψει την αεράμυνα της Ουκρανίας και να εντοπίσει τις τοποθεσίες της.

Χωρίς προστασία EW, τα ουκρανικά στρατεύματα είναι εύκολη λεία για βολές πυροβολικού που καθοδηγούνται από drone, drones που ρίχνουν βόμβες και χτυπήματα από drones καμικάζι. Ένας Ουκρανός στρατιώτης παραπονέθηκε για την έλλειψη προστασίας EW στη μονάδα του, η οποία εξαφανίστηκε σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια εβδομάδων έντονων βομβαρδισμών στο ανατολικό μέτωπο, με τα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη να «μας χτυπούν σαν κουνούπια».

«Τι ηλεκτρονικός πόλεμος; ... Δεν είχαμε τίποτα. Δεν θέλω καν να θυμηθώ εκείνες τις μέρες στα χαρακώματα. Οι άνδρες μας έπεφταν σαν μύγες», πρόσθεσε.

Ο στρατηγός Βάλερι Ζαλούζνι, αρχιστράτηγος των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας, προειδοποίησε τον Νοέμβριο ότι ο EW είναι «το κλειδί για τη νίκη στον πόλεμο των drone» — και για την άρση του αδιεξόδου στην πρώτη γραμμή.

Το σύστημα καταστολής καθοδήγησης Pole-21 της Ρωσίας μπορεί να τοποθετηθεί στο έδαφος, σε πύργους ή σε οχήματα και έχει τη δυνατότητα να μπλοκάρει μια περιοχή 150 χιλιομέτρων, σύμφωνα με έκθεση στρατιωτικών συμβουλών που κοινοποιήθηκε στους Financial Times. Ένα άλλο είναι το Murmansk, χρησιμοποιεί τεράστιους πύργους κεραιών 32 μέτρων τοποθετημένους σε τεθωρακισμένα οχήματα.

Ωστόσο, η Ουκρανία βρήκε κάποια αδύναμα σημεία στην αεροπορική άμυνα της Ρωσίας, επιτρέποντας στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της να χτυπήσουν βαθιά στο ρωσικό έδαφος αεροπορικές βάσεις, αποθήκες και άλλους στόχους, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Κρεμλίνου.

Πριν εξαπολύσει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς στον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας στη Σεβαστούπολη νωρίτερα αυτό το έτος, οι Ουκρανοί κομάντος σε ταχύπλοα απενεργοποίησαν τα ρωσικά συστήματα EW που ήταν τοποθετημένα σε πλατφόρμες πετρελαίου. 

Το Κίεβο, το οποίο αρχικά βασιζόταν σε ξεπερασμένο σοβιετικό εξοπλισμό, λέει ότι έχει βελτιώσει τις δυνατότητές του στο EW χάρη σε συστήματα που παράγονται εγχώρια και άλλα που παρέχονται από δυτικούς συμμάχους, αν και οι λεπτομέρειες παραμένουν μυστικές.

Το σύστημα Bukovel της Ουκρανίας, το οποίο μπορεί να τοποθετηθεί σε οχήματα, ανιχνεύει drones, εμποδίζει τη μετάδοση δεδομένων τους και μπορεί να μπλοκάρει δορυφορικά συστήματα καθοδήγησης, συμπεριλαμβανομένου του ρωσικού Glonass. Επαινώντας την αποτελεσματικότητά του, τα ουκρανικά στρατεύματα κάλεσαν την κυβέρνηση να παράξει πολλές περισσότερες μονάδες.

Ένα νέο ουκρανικό σύστημα, με την κωδική ονομασία Pokrova, μπορεί, σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, να αντιμετωπίσει πυραύλους εμποδίζοντας το σύστημα καθοδήγησής τους.

Ο Pavlenko, από το γενικό επιτελείο της Ουκρανίας, είπε ότι είναι ζωτικής σημασίας τα μαχητικά αεροσκάφη F-16 που θα παραδοθούν σύντομα από δυτικούς συμμάχους να είναι εξοπλισμένα με σύγχρονα συστήματα EW, προσθέτοντας ότι το Κίεβο συνεργάζεται με συμμάχους για αυτό το αίτημα.