Σύμφωνο Σταθερότητας: Τέσσερα αγκάθια στον δρόμο για τη συμφωνία

Με την κυβερνητική ρήξη προ των πυλών στο Βερολίνο, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών συνομιλεί με τον Γάλλο ομόλογό του σε μια ύστατη προσπάθεια να βρεθεί συμφωνία στους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξής.

Το σημερινό Ecofin μπορεί να έχει τρεις καταλήξεις:

1. Να υπάρξει συμφωνία η οποία θα ικανοποιεί όλους. Με κάποιες ασάφειες και διπλές αναγνώσεις, ώστε Βόρειοι και Νότιοι να μπορούν να την ερμηνεύσουν ανάλογα, για να την περάσουν από τα εθνικά τους κοινοβούλια.
2. Να μην υπάρξει συμφωνία και η συζήτηση να μεταφερθεί για τον νέο χρόνο, με την κοινή «κατανόηση» ότι το 2024 θα θεωρείται έτος μετάβασης.
3. Να γίνει «το θαύμα» και να συμφωνηθούν όλα με λεπτομέρεια και συνοδεία των σχετικών νομικών ερμηνειών.

Το Ecofin θα γίνει με τηλεδιάσκεψη και αναμένεται να ξεκινήσει στις 5 μ.μ. ώρα Ελλάδος. Από χθες όμως ξεκίνησαν οι ανάλογες ζυμώσεις.

Η συνάντηση Λίντνερ και Λεμέρ στο Παρίσι θεωρείται βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Γαλλία και Γερμανία διαπραγματεύονται για το πώς δημιουργείται περιθώριο για «πράσινες» και τεχνολογικές επενδύσεις, όταν τα δημοσιονομικά ελλείμματα υπερβαίνουν τα όρια της ΕΕ. Εάν δεν βρεθεί η κατάλληλη εξαίρεση, τότε το Παρίσι θα πρέπει να υποστεί εκ νέου τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος.

Μια… ασάφεια ως προς την ερμηνεία θα βόλευε και τις δύο χώρες, οι ηγέτες των οποίων αντιμετωπίζουν μεγάλη αντίσταση από τους πολιτικούς τους αντιπάλους. Από τη μία, ο Μακρόν απέτυχε να περάσει από τη Βουλή το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιό του για τη μετανάστευση και συνεχίζει να κυβερνά χωρίς την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Μόλις χθες κατάφερε να «βρει» προκαταρτική συμφωνία σε σχετική επιτροπή με τη στήριξη του ακροδεξιού κόμματος.

Από την άλλη, ο συνασπισμός των τριών κομμάτων στη Γερμανία δεν φαίνεται να συμφωνεί στο πώς θα καλύψει την τρύπα των 17 δισ. ευρώ που έχει δημιουργηθεί. Σολτς και Λίντνερ έχουν πλέον δημόσια διαφωνία για το εάν πρέπει να περικοπούν κοινωνικές δαπάνες, με τον καγκελάριο να επιμένει πως κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει και τον υπουργό Οικονομικών να μη βλέπει άλλη λύση.

Η εφημερίδα Bild δημοσίευσε δημοσκόπηση σύμφωνα με την οποία το 59% των ερωτηθέντων θέλει πρόωρες εκλογές, ενώ ταυτόχρονα καταγράφεται άνοδος του ακροδεξιού κόμματος.

Η κρίση στον γαλλογερμανικό άξονα έχει ιδιαίτερη σημασία για τη σημερινή διαπραγμάτευση. Κανείς δεν θέλει να παρουσιαστεί στη Βουλή του «ηττημένος». Όμως, μια συμφωνία μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού -που φαίνεται να προέκυψε χθες- δεν συνεπάγεται απαραίτητα «λευκό καπνό». Η Ιταλία, παραμένοντας πιστή στην τακτική του βέτο, επιμένει στις δικές της εξαιρέσεις.

Τι βρίσκεται υπό συζήτηση

1. Παραμένει υπό διαπραγμάτευση το λεγόμενο «soft landing», ο χρόνος δηλαδή που θα έχει η κάθε χώρα για να επιστρέψει σε σφιχτή δημοσιονομική πολιτική. Εως και επτά χρόνια θέλει ο Νότος, έως τρία Γερμανία, Αυστρία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Τσεχία και Σουηδία.

2. Πόσο γρήγορα μια χώρα με έλλειμμα πάνω από το όριο 3% του ΑΕΠ θα πρέπει να το μειώσει, ενώ ταυτόχρονα θα έχει αρκετά κεφάλαια για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Η Γαλλία θέλει πιο αργό ρυθμό, για να υπάρχουν περισσότερα χρήματα για επενδύσεις, η Γερμανία επιθυμεί ταχύτερη μείωση.

Αξιωματούχοι δήλωσαν ότι μια λύση υπό συζήτηση ήταν να υπολογίζεται η τυπική ετήσια περικοπή υπερβολικού ελλείμματος κατά 0,5% του ΑΕΠ με τρόπο που να αποκλείει τις πληρωμές τόκων, αφήνοντας περισσότερα χρήματα για επενδύσεις. Ως παραχώρηση προς τη Γερμανία, η οποία αντιτίθεται, θα είναι μόνο προσωρινό μέτρο, για παράδειγμα μεταξύ 2025 και 2027, όταν οι πληρωμές τόκων για τη Γαλλία θα διπλασιαστούν σχεδόν, δήλωσαν αξιωματούχοι. Αυτό θεωρείται φωτογραφική διάταξη προς όφελος της Γαλλίας.

3. Ο Νότος, και δη η Ιταλία, επιμένει ότι πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη χαλαρότητα και εξαιρέσεις ως προς τις δαπάνες για τη λεγόμενη πράσινη μετάβαση και άλλες επενδύσεις που θα έχουν στόχο την κλιματική αλλαγή.

4. Ένα τρίτο ζήτημα αφορά τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να εφαρμόζεται ο κανόνας που επιθυμεί η Γερμανία και οι λεγόμενες «φειδωλές» (frugal) χώρες: το 3% του ελλείμματος ως προς το ΑΕΠ πρέπει να θεωρείται το μέγιστο όριο που δεν πρέπει να ξεπεραστεί υπό κανονικές οικονομικές συνθήκες, και θα είναι απαραίτητο η κάθε χώρα να παραμείνει κάτω απ' αυτό το όριο για να έχει περιθώρια ελιγμών, σε περίπτωση επιδείνωσης της οικονομίας. Αυτό είναι ένα από τα κύρια σημεία για τα οποία παραμένει το ιταλικό βέτο.

Σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους, θα ισχύσει το εξής: Από το 2024 ο ρυθμιστικός ιστός είναι αυτός του παλιού Συμφώνου, αλλά με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που το 2023 δήλωσε ότι σε κάθε περίπτωση το 2024 θα είναι έτος μετάβασης. Άρα οι εκτιμήσεις θα γίνουν λαμβάνοντας υπόψη τόσο το παλιό Σύμφωνο όσο και τις κατευθυντήριες γραμμές.

Ανώτατος αξιωματούχος της Κομισιόν ανέφερε στο Euro2day.gr ότι η Γερμανία μπορεί να μπλοκάρει τις κατευθυντήριες γραμμές για τα έτη 2025-2026, γιατί «δεν θα έχουν νομική βάση», κάτι που φαίνεται πως ήδη εξέφρασε ο ίδιος ο κ. Λίντνερ.