Πώς η Ευρώπη μπορεί να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος

Μια νέα μελέτη με τίτλο «Ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης ως το 2030 μέσω της χρήσης ΑΠΕ» παρατηρεί ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να καταστεί ενεργειακά κυρίαρχη ως το 2030, παράγοντας ηλεκτρική ενέργεια χωρίς τη χρήση ορυκτών καυσίμων μέσω των τεχνολογιών ΑΠΕ που είναι ήδη διαθέσιμες στην Ευρώπη. Η έρευνα συμπληρώνει ότι το σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνολικά δεν θα μπορέσει να απαλλαχθεί από τη χρήση ορυκτών καυσίμων πριν από το 2040.

Τον συντονισμό της έρευνας ανέλαβε το Potsdam Institute for Climate Impact Research (PIK). Από κοινού με τους ερευνητές του εργάσθηκαν ακαδημαϊκοί από έξι άλλα έγκριτα Ινστιτούτα: το Bauhaus Earth (BE), το Fraunhofer Institute for Solar Energy Systems (FhG-ISE), το German Institute for Economic Research (DIW), το International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA), το Technical University of Berlin (TUB) καθώς και το Κέντρο Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών.

Η μελέτη ανατέθηκε από τον Όμιλο Aquila, μια εταιρεία επενδύσεων και ανάπτυξης έργων με έδρα το Αμβούργο της Γερμανίας που εστιάζει στην παραγωγή και διαχείριση βασικών περιουσιακών στοιχείων για λογαριασμό των πελατών της. Η εταιρεία προειδοποιεί ότι η ευκαιρία για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ευρωπαϊκού συστήματος καθαρής ενέργειας που θα βασίζεται εξ ολοκλήρου σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορεί να χαθεί εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα.

Ένα τέτοιο σύστημα θα μείωνε το ενεργειακό κόστος για τους καταναλωτές, θα περιόριζε τον κίνδυνο αστάθειας σε περιόδους γεωπολιτικής έντασης και θα αύξανε την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι συγγραφείς της έρευνας προτρέπουν τους πολιτικούς των χωρών της Ευρωπαϊκής ηπείρου να αναπτύξουν «κοινή βούληση» μέσω της οποίας θα επιτευχθεί ο στόχος της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης, χρησιμοποιώντας τις ήδη υπάρχουσες τεχνολογίες αλλά και πρωτοστατώντας σε μια μαζική αλλά προσιτή επέκταση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας - ιδίως της αιολικής και της ηλιακής.

Η έκθεση αναφέρει ότι μέσω της αξιοποίησης των συμπληρωματικών ενεργειακών πόρων της Ευρώπης σε συνδυασμό με ένα ενοποιημένο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, το ενεργειακό σύστημα θα μπορούσε να απαλλαγεί από τις εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου και κατά συνέπεια, από την εξάρτηση του από ασταθείς χώρες. Μάλιστα, οι συγγραφείς έχουν ποσοτικοποιήσει το κόστος που απαιτείται για την επίτευξη αυτού του στόχου: θα χρειαστούν επενδύσεις σε ενεργειακές λύσεις φιλικές προς το κλίμα ύψους 140 δισ. ευρώ ετησίως έως το 2030 και 100 δισ. ευρώ ετησίως έως το 2040. Η έρευνα για λόγους σύγκρισης, σημειώνει ότι η Ευρώπη έχει δαπανήσει 792 δις. ευρώ για την προστασία των καταναλωτών από τις επιπτώσεις της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022, η οποία δημιούργησε πρωτίστως φόβο για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης ενώ οδήγησε και σε εκτίναξη των τιμών.

Καθιστώντας τα περιουσιακά στοιχεία καθαρής ενέργειας προσβάσιμα για ένα ευρύτερο φάσμα επενδυτών

Ο Όμιλος Aquila υποστηρίζει ενεργά ότι σε παγκόσμιο επίπεδο οι υπάρχουσες ενεργειακές υποδομές θα πρέπει να ξαναχτιστούν, να ανακατασκευαστούν ή να επανεφευρεθούν τις επόμενες δεκαετίες, με τη βοήθεια ιδιωτικών επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου, ο Όμιλος συμμετέχει στη χρηματοδότηση, την ανάπτυξη και την κατασκευή υποδομών καθαρής ενέργειας και βιώσιμων υποδομών. Σήμερα, ο Όμιλος Aquila διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία ύψους περίπου 15 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αυτούς τους τομείς και προωθεί την ενεργειακή μετάβαση μέσω ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου καθαρής ενέργειας, το οποίο ανέρχεται σε περίπου 10,5 GW στην Ευρώπη. Το χαρτοφυλάκιο του ομίλου επικεντρώνεται στην παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας αλλά και στην αποθήκευση ενέργειας μέσω μπαταριών με έργα τα οποία βρίσκονται υπό ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία σε διάφορες χώρες.

Μέχρι τώρα, η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι αξιοσημείωτη, αλλά παραμένει χαμηλή, δεδομένου ότι ο στόχος που έχει τεθεί είναι η ενεργειακή κυριαρχία ή η επίτευξη μιας κοινωνίας μηδενικού άνθρακα (Net Zero) στην επόμενη δεκαετία. Ανάμεσα στα σημαντικότερα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν περιλαμβάνονται τα ανεπαρκή ποσοστά αποθήκευσης ενέργειας, η έλλειψη των απαραίτητων υποδομών δικτύου και η ανεπαρκής χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είναι σημαντικό κατανοήσουμε ότι οι διαφορετικές περιοχές της Ευρώπης μπορούν να προσφέρουν ένα εύρος πόρων, οι οποίοι θα πρέπει να διασυνδέονται επαρκώς μεταξύ τους.

Επιπλέον, μια συνολική ενεργειακή στροφή θα πετύχει μόνο αν ληφθεί υπόψη και το πρόβλημα της ζήτησης θέρμανσης. Ο όμιλος Aquila Group επενδύει όχι μόνο στην καθαρή ενέργεια, αλλά και σε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας μέσω μπαταριών (BESS) για την εξισορρόπηση της διακοπτόμενης φύσης της ηλιακής και αιολικής παραγωγής ενέργειας. Συνολικά, το χαρτοφυλάκιο της αποθήκευσης ενέργειας μέσω μπαταριών έχει χωρητικότητα περίπου 1,5 GW.

Ο καθηγητής Dr. mult. Hans Joachim Schellnhuber, ομότιμος διευθυντής του Ινστιτούτου PIK και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ομίλου Aquila, σχολιάζει: «Η ενεργειακή ανεξαρτησία είναι μόνο το πρώτο βήμα. Για την επίτευξη του ουδέτερου ανθρακικού αποτυπώματος, πρέπει να ληφθούν υπόψη η ζήτηση θερμότητας και η αναγκαία ηλεκτροδότηση της βιομηχανίας. Πέρα από την εκμετάλλευση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, οι γεωθερμικοί φυσικοί πόροι μπορούν να καλύψουν περαιτέρω τα κενά σε αυτούς τους τομείς».

Ο καθηγητής Dr. Jürgen Kropp, συντονιστής της έρευνας, συμπληρώνει: «Η δημιουργία τοπικών ενεργειακών υποδομών θα δώσει ώθηση στις ευρωπαϊκές αγορές και θα ενισχύσει τις τοπικές οικονομίες. Αυτό, όμως, είναι κάτι το οποίο θα απαιτούσε ρεαλιστικούς και αποτελεσματικούς κανόνες εφαρμογής".

Ο Roman Rosslenbroich, Συνιδρυτής και CEO του ομίλου Aquila, δηλώνει: «Η μελέτη αποκαλύπτει ότι η Ευρώπη διαθέτει τους πόρους για να επιτύχει την ενεργειακή ανεξαρτησία μέσω ενός ενοποιημένου δικτύου που αξιοποιεί συμπληρωματικούς ευρωπαϊκούς πόρους. Αυτό το ενοποιημένο σύστημα όχι μόνο θα ενίσχυε την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης με μία από τις χαμηλότερες βάσεις ενεργειακού κόστους παγκοσμίως, αλλά θα ενίσχυε την Ε.Ε. και σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Μέσω επενδύσεων σε καθαρές ενεργειακές λύσεις, η Ευρώπη μπορεί να παράγει ενέργεια σε ανταγωνιστικές τιμές, προσφέροντας μια οικονομικά πιο συμφέρουσα λύση, σε σύγκριση με τις παραδοσιακές ενεργειακές υποδομές, αλλά και ένα μέσο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης, που βασίζονται σε ενδελεχή έρευνα, καταδεικνύουν το μετασχηματιστικό δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για το μέλλον της Ευρώπης».

*Δείτε τη μελέτη στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".