Google vs ΗΠΑ: Η μεγαλύτερη δίκη αντιτράστ της 25ετίας

Η Google, η κυρίαρχη μηχανή αναζήτησης ανά τον κόσμο, αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη νομική απειλή στην έως τώρα ζωή της, καθώς παραπέμπεται σε δίκη στην Ουάσιγκτον με κατηγορίες για παραβίαση των αντιμονοπωλιακών νόμων των ΗΠΑ. 

Ενάγον το Υπουργείο Δικαιοσύνης της χώρας, ερευνά κατά πόσο η εταιρεία έχει συνάψει παράνομες συμφωνίες για να παραγκωνίσει τους αντιπάλους της, πλήττοντας καταναλωτές και διαφημιστές. Η Google πληρώνει δισεκατομμύρια δολάρια στην Apple, για παράδειγμα, προκειμένου να είναι η προεπιλεγμένη μηχανή αναζήτησης στο πρόγραμμα περιήγησης Safari. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αντιμονοπωλιακή δίκη στις ΗΠΑ από τότε που η κυβέρνηση αντιπαρατέθηκε στη Microsoft πριν από 25 χρόνια, γράφει η Wall Street Journal. Η διαδικασία ξεκινά αυτή την εβδομάδα.

Η Google, με μητρική την Alphabet, αναπτύχθηκε σε καιρούς πιο χαλαρών αντιμονοπωλιακών κανόνων, ιδιαίτερα όσον αφορά τεχνολογικές εταιρείες που ανέπτυξαν καινοτόμους -και συχνά δωρεάν- τρόπους περιήγησης στο διαδίκτυο. Προσπάθειες να τεθούν ρυθμιστικοί κανόνες στους τεχνολογικούς κολοσσούς δεν προχώρησαν στο Κογκρέσο τα τελευταία χρόνια. Ελλείψει αυτών, η κυβέρνηση προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την υφιστάμενη αντιμονοπωλιακή νομοθεσία για να επιβλέψει τον ανταγωνισμό μεταξύ των γιγάντων του διαδικτύου.

Γιατί η Google σύρεται στα δικαστήρια

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και μια σειρά αμερικανικών πολιτειών μήνυσαν την Google πριν από τρία χρόνια, με τον ισχυρισμό ότι ο κολοσσός διατηρεί παράνομα μονοπώλιο στη διαδικτυακή αναζήτηση και τις σχετικές διαφημιστικές αγορές. Η Google κατέχει περίπου 90% μερίδιο αγοράς στις διαδικτυακές αναζητήσεις, ενώ διατηρεί την κυριαρχία της μέσα από περιοριστικές ρήτρες σε συμφωνίες με βασικούς συνεργάτες browser, λογισμικού, ηλεκτρονικών συσκευών και δικτύου, όπως η Apple, η Mozilla, η Samsung και η Verizon. Αυτές οι συμφωνίες, για τις οποίες η κυβέρνηση λέει ότι είναι παράνομες, καθιστούν προεπιλεγμένη μηχανή αναζήτησης την Google στα περισσότερα τηλέφωνα στις ΗΠΑ. Χωριστές συμφωνίες με κατασκευαστές κινητών συσκευών που βασίζονται σε Android απαγορεύουν την προεγκατάσταση ή προώθηση ανταγωνιστικών μηχανών αναζήτησης, εάν επιλέξουν να περικόψουν τα έσοδα της Google από τις αναζητήσεις.

Σε τι βλάπτουν οι συμφωνίες της

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ υποστηρίζει ότι οι συμφωνίες αποκλειστικότητας της Google με την Apple και άλλες τεχνολογικές εταιρείες εμποδίζουν τους ανταγωνιστές ώστε να διεκδικήσουν επί ίσοις όροις μερίδιο στις αναζητήσεις και βελτίωση των προϊόντων τους. Επειδή η Google έχει κλειδώσει όλα τα προγράμματα περιήγησης, άλλες εταιρείες, όπως η Microsoft, δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν αρκετές αναζητήσεις ώστε να βελτιώσουν το προϊόν τους, λέει η κυβέρνηση. Οι συμφωνίες της Google επίσης καταπνίγουν την καινοτομία, ισχυρίζεται το Υπουργείο Δικαιοσύνης, επειδή η εταιρεία δεν χρειάζεται να βελτιώσει τη μηχανή αναζήτησης ώστε να διατηρήσει το μερίδιο αγοράς της. Τέλος, η Google χρησιμοποίησε το μονοπώλιό της για να αυξήσει τις τιμές για διαφημίσεις στις σελίδες αποτελεσμάτων αναζήτησης.

Πώς δικαιολογεί τις συμφωνίες η Google

Η εταιρεία υποστηρίζει ότι οι συμφωνίες της με την Apple και άλλους προωθούν τον ανταγωνισμό καθώς προμηθεύουν τους παρόχους προγραμμάτων περιήγησης με αυτό που θέλουν: μια ενιαία προεπιλεγμένη επιλογή αναζήτησης για τους πελάτες. Η Apple και η Mozilla επέλεξαν την Google επειδή συνεχίζει να ξεπερνά τις ανταγωνιστικές μηχανές αναζήτησης και όχι επειδή εξαναγκάζονται από την κατανομή εσόδων ή από άλλα κίνητρα, λέει. Οι χρήστες των Windows, που δεν έχουν προεγκατεστημένα προϊόντα στους προσωπικούς τους υπολογιστές, επιλέγουν κατά κύριο λόγο τη μηχανή αναζήτησης της Google επειδή είναι ο καλύτερος τρόπος να εξερευνήσουν το διαδίκτυο, τονίζει η εταιρεία.

Επισημαίνει επίσης ότι οι συμφωνίες δεν εμποδίζουν τους συνεργάτες της να προσφέρουν άλλες μηχανές αναζήτησης, καθώς οι χρήστες του Firefox, του Apple Safari ή του Mozilla μπορούν να αλλάξουν την προεπιλογή στις ρυθμίσεις τους. Και στα τηλέφωνα Android, λέει η Google, οι καταναλωτές μπορούν να αντικαταστήσουν μόνοι τους την προφορτωμένη μηχανή αναζήτησης με άλλα προϊόντα. Το γεγονός ότι το κάνουν λίγοι δεν αποτελεί απόδειξη πρακτικής αποκλεισμού, καταλήγει η Google, αλλά δείχνει ότι οι καταναλωτές επιμένουν σ' ένα καλύτερο προϊόν.

Τι θα συμβεί αν χάσει η Google

Θεωρητικά, ο δικαστής θα μπορούσε να διατάξει τη διάλυση της Google, αλλά αυτό θεωρείται μάλλον απίθανο. Πιο πιθανό, λένε, είναι να τεθούν νέοι περιορισμοί στον τρόπο λειτουργίας της εταιρείας, όπως στην ικανότητά της να πληρώνει την Apple, τη Samsung και άλλους για να «μοστράρεται» ως προεπιλεγμένη μηχανή αναζήτησης. «Αυτό φαίνεται σαν η πιο φυσική θεραπεία», δηλώνει ο Πολ Γκάλαντ, αναλυτής πολιτικών τεχνολογίας στο Cowen Washington Research Group. 

Πότε οι ΗΠΑ «χτύπησαν» για τελευταία φορά ένα μεγάλο μονοπώλιο

Το 1998 μηνύθηκε η Microsoft για την προσπάθειά της να ελέγξει την αγορά browser σε υπολογιστές με Windows. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης κέρδισε τη δίκη, ανοίγοντας ακριβώς τον δρόμο για ανταγωνιστές όπως η Google και το Facebook. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης υποστηρίζει ότι η Google έχει αντιγράψει τον τρόπο παιχνιδιού της Microsoft στα χρόνια του 1990, προκειμένου να δημιουργήσει και να διατηρήσει το δικό της μονοπώλιο στη διαδικτυακή αναζήτηση και διαφήμιση. Η Google κρίνει τη σύγκριση ως άτοπη.

Πόσο θα διαρκέσει η δίκη και πότε θα βγει απόφαση

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έχει στη διάθεσή του ένα μήνα για να παρουσιάσει την υπόθεση, όθεν προκύπτει οι ενάγουσες πολιτείες και η Google δεν θα εξετάσουν μάρτυρες πριν από τον Οκτώβριο. Η κατάθεση μαρτύρων αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο και στη συνέχεια οι δύο πλευρές θα καταθέσουν συνοπτικά έγγραφα προς τον δικαστή, καταθέτοντας τις προτάσεις τους για την ετυμηγορία. Η απόφαση αναμένεται το 2024. Εάν ο δικαστής διαπιστώσει ότι η Google παραβίασε την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία, θα προγραμματίσει ξεχωριστή δίκη για να αποφασίσει τις κυρώσεις. Πιθανώς βέβαια θα ασκηθεί έφεση, επομένως το τελικό αποτέλεσμα θα το δούμε μετά από χρόνια.

Ποιοι είναι οι βασικοί μάρτυρες

Αν και δεν υπάρχει ακόμη πλήρης λίστα μαρτύρων, είναι πιθανό να ανακριθούν ο διευθύνων σύμβουλος της Alphabet, Sundar Pichai, και ορισμένα στελέχη της Apple, όπως ο Eddy Cue, ανώτερος αντιπρόεδρος υπηρεσιών. Πιθανώς θα κληθούν στελέχη της Microsoft και της DuckDuckGo, που λειτουργούν ανταγωνιστικές μηχανές αναζήτησης.