«Το Ισραήλ έχει επιβάλει απαρτχάιντ στους Παλαιστίνιους»

«Το Ισραήλ ασκεί απαρτχάιντ στη Δυτική Όχθη», δήλωσε πρώην αρχηγός της Μοσάντ προκαλώντας, όπως αναμενόταν, πληθώρα αντιδράσεων, με την Παλαιστινιακή Αρχή να τη χαιρετίζει και Ισραηλινούς να την καταδικάζουν.

Αναφερόμενος στη Δυτική Όχθη -παλαιστινιακό έδαφος υπό ισραηλινή κατοχή από το 1967- ο Ταμίρ Πάρντο, διευθυντής της ισραηλινής υπηρεσίας εξωτερικών πληροφοριών από το 2011 έως το 2016, είπε σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη από το Associated Press: «Υφίσταται ένα καθεστώς απαρτχάιντ εδώ. Όταν στην ίδια περιοχή δύο λαοί δικάζονται με βάση δύο διαφορετικά δικαστικά συστήματα, αυτό συνιστά ένα καθεστώς απαρτχάιντ», τόνισε ο Πάρντο, αναφερόμενος στο γεγονός ότι οι Παλαιστίνιοι που συλλαμβάνονται από τον ισραηλινό στρατό ή τις υπηρεσίες ασφαλείας στη Δυτική Όχθη δικάζονται σε στρατοδικεία, ενώ οι Ισραηλινοί που ζουν σε οικισμούς στην ίδια περιοχή -που έχουν χτιστεί κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, σύμφωνα με τον ΟΗΕ- δικάζονται από πολιτικά δικαστήρια της χώρας τους.

«Χαιρετίζουμε αυτές τις θέσεις που διατυπώνονται από αυξανόμενο αριθμό Ισραηλινών αξιωματούχων», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άχμαντ αλ Ντικ, πολιτικός σύμβουλος στο παλαιστινιακό υπουργείο Εξωτερικών.

«Ελπίζουμε ότι αυτό σηματοδοτεί την αρχή της ευαισθητοποίησης της ισραηλινής κοινωνίας για την υποστήριξη των δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού ώστε να ασκηθεί πίεση στην ισραηλινή κυβέρνηση για τον τερματισμό της κατοχής των παλαιστινιακών εδαφών», τόνισε ο Παλαιστίνιος αξιωματούχος.

Τον Απρίλιο του 2021, η αμερικανική ΜΚΟ Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) ακολούθησε το παράδειγμα παλαιστινιακών και ισραηλινών μη κυβερνητικών οργανώσεων χρησιμοποιώντας τον όρο «απαρτχάιντ» για να χαρακτηρίσει τις ισραηλινές πολιτικές έναντι των Παλαιστινίων και των μελών της αραβικής μειονότητας του Ισραήλ.

Η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε μια έκθεση για το θέμα το 2022. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Γιαΐρ Λαπίντ, νυν αρχηγός του αντιπολιτευόμενου κεντρώου κόμματος Γιες Ατίντ, έκανε λόγο για «ψέματα» και ζήτησε από τη Διεθνή Αμνηστία να αποσύρει την έκθεση.

«Διαστρέβλωση της πραγματικότητας»

Ο Πάρντο τους τελευταίους μήνες είναι μια από τις φωνές που εκφράζουν την αντίθεσή τους στο αμφιλεγόμενο σχέδιο μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης που προωθεί η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Η επίμαχη δήλωση έρχεται έπειτα από παρόμοιες άλλων Ισραηλινών αξιωματούχων και διπλωματών, που θεωρούν ότι το Ισραήλ κινδυνεύει να μετατραπεί σε κράτος απαρτχάιντ αν συνεχίσει την κατοχή της Δυτικής Όχθης.

Αλλά αυτή η κριτική δεν έχει διατυπωθεί ποτέ στο παρελθόν τόσο ξεκάθαρα από Ισραηλινό πρώην ανώτερο αξιωματούχο.

Το κόμμα Λικούντ του Νετανιάχου χαρακτήρισε «επαίσχυντες και ψευδείς» τις δηλώσεις του πρώην επικεφαλής της Μοσάντ.

«Ισραηλινά νοσοκομεία φροντίζουν με τον ίδιο τρόπο Εβραίους και Άραβες, Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους. Άραβες και Εβραίοι σπουδάζουν και εργάζονται μαζί στο Ισραήλ», ανέφερε ανακοίνωση του δεξιού κυβερνώντος κόμματος.

Ανώτεροι αξιωματούχοι του στρατού, της αστυνομίας και των υπηρεσιών ασφαλείας, που παρευρέθηκαν στο ισραηλινό Φόρουμ Ασφάλειας και Άμυνας (IDSF), είπαν σε ανακοίνωση που εξέδωσαν ότι οι δηλώσεις του πρώην ηγέτη της Μοσάντ συνιστούν «διαστρέβλωση της πραγματικότητας», «δυσφήμηση του κράτους του Ισραήλ και των δυνάμεων ασφαλείας του», προσθέτοντας ότι οι δηλώσεις αυτές βασίζονται «μόνο σε προσωπικές πολιτικές απόψεις».

Εξαιρουμένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, που προσαρτήθηκε από το Ισραήλ, περίπου 490.000 Ισραηλινοί κατοικούν σε οικισμούς στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, όπου ζουν 2,9 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι.

Η κυβέρνηση που προέκυψε από τις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Δεκεμβρίου υπό την ηγεσία Νετανιάχου είναι η πιο ακροδεξιά κυβέρνηση στην ιστορία του εβραϊκού κράτους στην οποία συμμετέχουν εθνικιστικά και υπερορθόδοξα κόμματα που προωθούν την προσάρτηση της Δυτικής Όχθης και τη συνέχιση της εποικιστικής δραστηριότητας στα κατεχόμενα εδάφη.

Τελευταίο παράδειγμα, στα τέλη Αυγούστου, ο Ισραηλινός ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, προκαλώντας οργή με δηλώσεις του που χαρακτηρίστηκαν ρατσιστικές, αναφορικά με τη μετακίνηση των Παλαιστινίων στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Επικρίσεις κατά του υπουργού προέρχονται ακόμη και από τον στενότερο σύμμαχο του εβραϊκού κράτους, τις ΗΠΑ. Ο υπουργός υποστήριξε ότι το δικαίωμα των Εβραίων εποίκων στη ζωή και τη μετακίνηση στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη υπερισχύει του δικαιώματος των Παλαιστινίων στην ελεύθερη μετακίνηση.

Πολυάριθμες οργανώσεις προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταγγέλλουν εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, και διακρίσεις στις οποίες, σύμφωνα με τις οργανώσεις, πέφτουν θύματα Άραβες πολίτες του Ισραήλ.

Πολιτικό καθεστώς διαχωρισμού, το απαρτχάιντ καταργήθηκε στη Νότια Αφρική το 1991. Υπό το καθεστώς αυτό, οι κάτοικοι της χώρας κατατάσσονταν από τη γέννησή τους σε τέσσερις κατηγορίες: Λευκοί, Μαύροι, Έγχρωμοι και Ινδοί.

Οι μεικτοί γάμοι και οι διαφυλετικές σεξουαλικές σχέσεις απαγορεύονταν, οι μαύροι είχαν πρόσβαση σε χαμηλότερης ποιότητας εκπαίδευση ή υγειονομική περίθαλψη και το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας (87%) προοριζόταν για λευκούς, οι οποίοι μονοπωλούσαν την εξουσία.