Πώς εργαζόμενοι στις ΗΠΑ «επέβαλαν» τετραήμερη απασχόληση

Οι αμερικανικές εταιρείες άρχισαν για πρώτη φορά να αφήνουν το προσωπικό να φεύγει από το γραφείο λίγες ώρες νωρίς τα απογεύματα της Παρασκευής μεταξύ της Ημέρας Μνήμης και της Ημέρας της Εργασίας στη δεκαετία του 1960. Στόχος τότε ήταν τα στελέχη της πόλης της Νέας Υόρκης να γλιτώσουν την κίνηση προς το Hamptons.

Ενώ οι λεγόμενες «καλοκαιρινές Παρασκευές» είχαν γίνει πιο σπάνιο και πολυπόθητο προνόμιο τα τελευταία χρόνια, ένας αυξανόμενος αριθμός εργαζομένων έχει αρχίσει να προσφέρει στον εαυτό του μια «κουτσουρεμένη» εργασιακά τελευταία ημέρα της εβδομάδας —συχνά δουλεύοντας από το σπίτι— όλο το χρόνο, γράφουν οι Financial Times.

«Συνδέομαι στο Teams, ελέγχω το email και μετά ζω τη ζωή μου» ήταν ο τρόπος με τον οποίο περιέγραψε το πρόγραμμά του την Παρασκευή ένας αναλυτής σε εταιρεία της Wall Street - που ζήτησε να μην κατονομαστεί φοβούμενος τιμωρία από τον εργοδότη του. «Απλώς κουβαλάμε τα τηλέφωνα εργασίας μας σε περίπτωση που προκύψει κάτι».

Οι ρυθμοί εργασίας εξελίσσονται από την αρχή της πανδημίας. Στα τέλη του 2020, καθώς οι εργοδότες άρχισαν να πιέζουν για επιστροφή στο γραφείο, ορισμένοι επέμεναν οι εργαζόμενοι να εμφανίζονται αυτοπροσώπως τις Παρασκευές για να αποφευχθεί η διολίσθηση σε «τριήμερα Σαββατοκύριακα», δήλωσε ο Nick Bloom, καθηγητής οικονομικών του Stanford που μελετά δεδομένα στο χώρο εργασίας.

Όμως, καθώς η έλλειψη εργατικού δυναμικού μετατόπισε την ισορροπία δυνάμεων προς τους εργαζομένους, ορισμένοι από αυτούς μπόρεσαν να διαπραγματευτούν να εργάζονται από το σπίτι ιδιαίτερα τις Παρασκευές, και να δίνουν στον εαυτό τους όλο και πιο ευέλικτο ωράριο εργασίας εκείνη την ημέρα.

«Η Παρασκευή είναι απλώς μια νεκρή μέρα», είπε ο Μπλουμ.

Την περασμένη εβδομάδα, τα κτίρια γραφείων σε 10 πόλεις των ΗΠΑ είχαν κατά μέσο όρο 55,9% της πληρότητας πριν από την πανδημία την Τρίτη, σε σύγκριση με μόλις 31,3% την Παρασκευή, σύμφωνα με ανάλυση των δεδομένων από τις κάρτες πρόσβασης κτιρίων γραφείων από την πάροχο συστημάτων ασφαλείας Kastle Systems. Στη Νέα Υόρκη, η συμμετοχή τις Παρασκευές ήταν μόλις 20,5%.

Περισσότεροι από δώδεκα εργαζόμενοι στη Νέα Υόρκη είπαν στους Financial Times ότι αυτό που ξεκίνησε ως «Παρασκευές χωρίς συσκέψεις» ή «Παρασκευές χωρίς κάμερα» που είχε σκοπό να μειώσει την κούραση από τις βιντεοκλήσεις - στην πραγματικότητα μετατράπηκε σιγά σιγά σε... αργία.

Καθώς περισσότερες εταιρείες υιοθετούν ένα υβριδικό μοντέλο, οι εργαζόμενοι είπαν ότι η συγκέντρωση των εργασιών γραφείου γύρω στα μέσα της εβδομάδας σήμαινε ότι οι περισσότερες κρίσιμες εργασίες και συναντήσεις οργανώνονται για Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη.

Αυτό το πρόγραμμα άφηνε λίγα πιεστικά ζητήματα για τις Παρασκευές, είπαν οι εργαζόμενοι, επιτρέποντάς τους να γεμίσουν το τελευταίο τους απόγευμα της εβδομάδας με ψώνια, προπόνηση και οικογενειακές δραστηριότητες ή να φύγουν νωρίς για εκδρομές το Σαββατοκύριακο.

Ένας υπάλληλος της Google με έδρα τη Νέα Υόρκη είπε ότι ενώ τεχνικά εργάζονται τις Παρασκευές, είναι πάντα «σούπερ ήσυχοι», με λίγες συναντήσεις, εισερχόμενα email ή εργασίες που δεν μπορούν να περιμένουν μέχρι τη Δευτέρα.

Η εξέλιξη έχει προβλεφθεί εδώ και δεκαετίες. Ο Ρίτσαρντ Νίξον είπε στους New York Times το 1956 ότι οι Αμερικανοί θα εργάζονταν μόνο τέσσερις ημέρες την εβδομάδα στο «όχι πολύ μακρινό μέλλον» προκειμένου να βιώσουν «πληρέστερη οικογενειακή ζωή». Ωστόσο, οι περισσότεροι εργοδότες επιλέγουν τις 40 ώρες εργασίας την εβδομάδα που επιβλήθηκε για πρώτη φορά με νόμο το 1938.

Η πανδημία αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για το αν οι εταιρείες πρέπει να στραφούν σε τετραήμερη εβδομάδα εργασίας. Πέρυσι, σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα, 61 βρετανικές εταιρείες μείωσαν το ωράριο εργασίας τους κατά 20% για έξι μήνες πέρυσι.

Οι περισσότεροι συμμετέχοντες έδωσαν άδεια στο προσωπικό τους την Παρασκευή, ενώ άλλοι επέτρεψαν στους υπαλλήλους να αποφασίσουν ποιες οκτώ ώρες θα κόψουν. Οι ερευνητές είπαν ότι λιγότεροι εργαζόμενοι στις συμμετέχουσες εταιρείες παραιτήθηκαν, ενώ τα έσοδα αυξήθηκαν κατά ένα τρίτο κατά μέσο όρο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2021.

Στο τέλος του προγράμματος, εννέα από τους 10 συμμετέχοντες είπαν ότι θα προτιμούσαν να τηρήσουν το νέο πρόγραμμα.

Παρόμοια επιτυχία είχαν και τα τετραήμερα δοκιμαστικά προγράμματα εργασίας στην Ισλανδία και τη Νέα Ζηλανδία.