Τουρκία: Εκροές $5 δισ. από το σύστημα στήριξης της λίρας

Οι Τούρκοι καταθέτες αρχίζουν να αποχωρούν από το εργαλείο που είχε σχεδιαστεί από το οικονομικό επιτελείο Ερντογάν, με στόχο να ανακοπεί η μεγάλη κατρακύλα της λίρας και τώρα μεταφέρουν τα χρήματά τους σε κανονικούς λογαριασμούς σε δολάρια, ασκώντας πίεση στην κεντρική τράπεζα να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση για συνάλλαγμα.

Οι αποταμιευτές την περασμένη εβδομάδα απέσυραν περίπου 5 δισ. δολ. από τους λεγόμενους «λογαριασμούς KKM», σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg. Οι λογαριασμοί αυτοί προσφέρουν στους καταθέτες γενναιόδωρα επιτόκια για να διατηρούν αποταμιεύσεις σε λίρες ενώ τους αποζημιώνουν για τυχόν υποτίμηση του τουρκικού νομίσματος.

Η στροφή αυτή ήρθε αφότου η νομισματική αρχή της γειτονικής χώρας ανακοίνωσε μια σειρά αλλαγών για να ενθαρρύνει τις εμπορικές τράπεζες να επιτρέψουν την έξοδο των πελατών τους από τους λογαριασμούς ΚKM, που είχαν εισαχθεί στον απόηχο της νομισματικής κρίσης το 2021 για να σταματήσει η βουτιά της λίρας.

Το μεγαλύτερο μέρος της εκροής 5 δισ. δολ. προήλθε από επενδυτές που είχαν αρχικά αποταμιεύσεις σε δολάρια και επανήλθαν σε κανονικούς λογαριασμούς ξανά σε δολάρια την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες.

Ένα μικρότερο ποσό αποταμιεύσεων από τη λεγόμενη «μαρίδα» μικροεπενδυτών εισήλθε στο πρόγραμμα KKM κατά την ίδια πενθήμερη περίοδο, περιορίζοντας την καθαρή εβδομαδιαία εκροή κάτω από τα 5 δισ. δολ., στην πρώτη τέτοια ισχυρή αλλαγή από τον Ιανουάριο.

Η νέα πολιτική που ακολουθεί η κεντρική τράπεζα αποτελεί τμήμα των συνολικότερων αλλαγών στη νομισματική πολιτική από τότε που ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κέρδισε την επανεκλογή του τον Μάιο. Η νέα ομάδα στην κεντρική τράπεζα προσπαθεί να τερματίσει τις ανορθόδοξες πολιτικές -συμπεριλαμβανομένου του εξαιρετικά χαμηλού κόστους δανεισμού- που υποστήριζε ο Ερντογάν τα τελευταία χρόνια, οι οποίες προκάλεσαν άνοδο του πληθωρισμού και φυγή ξένων επενδυτών από τις αγορές της  Τουρκίας.

Τα επίσημα στοιχεία που έχουν προγραμματιστεί για την Παρασκευή θα δείξουν πόσα χρήματα παρέμειναν στο πρόγραμμα KKM μέχρι την περασμένη εβδομάδα. Οι εκροές που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οδήγησαν σε μεγαλύτερη από το συνηθισμένο ζήτηση ξένου συναλλάγματος από τις εμπορικές τράπεζες, την οποία η κεντρική τράπεζα αντιμετώπισε χρησιμοποιώντας τα δικά της αποθεματικά.

Τα καθαρά αποθεματικά της νομισματικής αρχής δέχθηκαν ένα μέτριο πλήγμα από τη μετατόπιση αυτή, ενώ η μεταβολή στα ακαθάριστα συναλλαγματικά διαθέσιμα ήταν ελάχιστη, κυρίως λόγω των αυξημένων συναλλαγών swap μεταξύ της κεντρικής τράπεζας και των εμπορικών τραπεζών.

Τον περασμένο μήνα, η επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν (φωτό) είπε ότι η κεντρική τράπεζα σταμάτησε να χρησιμοποιεί τα αποθεματικά της για να στηρίξει το νόμισμα, προσθέτοντας ότι η νομισματική αρχή εξακολουθεί να ικανοποιεί τη ζήτηση δολαρίων των τραπεζών που προέρχεται από εκροές από το πρόγραμμα KKM.

Αρχικά το KKM θεωρήθηκε ως σωτήριο σύστημα προστασίας για τη λίρα, που έχει προσελκύσει εισροές άνω των 120 δισ. δολ., αλλά έχει μετατραπεί σε ένα δαπανηρό εργαλείο για την κυβέρνηση. Τόσο η Ερκάν όσο και ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σίμσεκ το βλέπουν ως εμπόδιο στην ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής.

Η λίρα έχασε λίγο περισσότερο από το ήμισυ της αξίας της έναντι του δολαρίου από τότε που ανακοινώθηκε το πρόγραμμα πριν από περίπου 20 μήνες.