Πώς την... πάτησαν οι ουκρανικές ταξιαρχίες που εκπαίδευσε η Δύση

Οι πρώτες αρκετές εβδομάδες της πολυαναμενόμενης αντεπίθεσης της Ουκρανίας δεν ήταν ευνοϊκές με τα ουκρανικά στρατεύματα που εκπαιδεύτηκαν και οπλίστηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους, γράφουν οι New York Times.

Εξοπλισμένα με προηγμένα αμερικανικά όπλα και προαναγγελθέντα ως η εμπροσθοφυλακή μιας μεγάλης επίθεσης, τα στρατεύματα αυτά βάλτωσαν στα πυκνά ρωσικά ναρκοπέδια δεχόμενα συνεχή πυρά από πυροβολικό και ελικόπτερα. Οι μονάδες χάθηκαν. Μια εξ αυτών καθυστέρησε μια νυχτερινή επίθεση μέχρι την αυγή, χάνοντας το πλεονέκτημά της. Μια άλλη τα πήγε τόσο άσχημα που οι διοικητές την απέσυραν εντελώς από το πεδίο της μάχης.

Τώρα οι ουκρανικές ταξιαρχίες που έχουν εκπαιδευτεί στη Δύση προσπαθούν να αλλάξουν τα δεδομένα, λένε αμερικανοί αξιωματούχοι και ανεξάρτητοι αναλυτές. Οι ουκρανοί στρατιωτικοί διοικητές έχουν αλλάξει τακτική, εστιάζοντας στην καταστροφή των ρωσικών δυνάμεων με πυροβολικό και πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς αντί να προσπαθούν να περάσουν σε ναρκοπέδια υπό συνεχή πυρά. Μια ενίσχυση στρατευμάτων βρίσκεται σε εξέλιξη στο νότιο τμήμα της χώρας, με ένα δεύτερο κύμα δυνάμεων που εκπαιδεύτηκαν από τη Δύση να εξαπολύουν επιθέσεις ως επί το πλείστον μικρής κλίμακας για να διασπάσουν τις ρωσικές γραμμές.

Τα πρώτα αποτελέσματα, όμως, ήταν μικτά γράφει η αμερικανική εφημερίδα. Ενώ τα ουκρανικά στρατεύματα έχουν ανακαταλάβει μερικά χωριά, δεν έχουν ακόμη πετύχει σαρωτικά κέρδη όπως αυτά που χαρακτήρισαν τις επιτυχίες τους στις στρατηγικά σημαντικές πόλεις Χερσώνα και Χάρκοβο το περασμένο φθινόπωρο. Η περίπλοκη εκπαίδευση στους δυτικούς ελιγμούς έδωσε στους Ουκρανούς ελάχιστη ώθηση μπροστά στα συνεχή μπαράζ του ρωσικού πυροβολικού.

Η απόφαση της Ουκρανίας να αλλάξει τακτική είναι ένα σαφές μήνυμα ότι οι ελπίδες του ΝΑΤΟ για μεγάλες προόδους από τους ουκρανικούς σχηματισμούς με νέα όπλα, νέα εκπαίδευση και περισσότερα πυρομαχικά πυροβολικού δεν έχουν υλοποιηθεί, τουλάχιστον προς το παρόν. Εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ποιότητα της εκπαίδευσης που έλαβαν οι Ουκρανοί από τη Δύση και το εάν όπλα αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την κυβέρνηση Μπάιντεν, πέτυχαν στο να μετατρέψουν τον ουκρανικό στρατό σε τυπική μαχητική δύναμη στα στάνταρντ του ΝΑΤΟ.

«Η ίδια η αντεπίθεση δεν απέτυχε. θα διαρκέσει για αρκετούς μήνες μέχρι το φθινόπωρο», δήλωσε ο Μάικλ Κόφμαν, ανώτερος συνεργάτης του Carnegie Endowment for International Peace που επισκέφτηκε πρόσφατα την πρώτη γραμμή. «Αναμφισβήτητα, το πρόβλημα ήταν στην υπόθεση ότι με μερικούς μήνες εκπαίδευσης, οι ουκρανικές μονάδες θα μπορούσαν να μετατραπούν σε σχηματισμούς που θα δρουν περισσότερο με τον τρόπο που οι αμερικανικές δυνάμεις θα μπορούσαν να πολεμήσουν ενάντια σε μια καλά προετοιμασμένη ρωσική άμυνα, αντί να βοηθήσουν τους Ουκρανούς να πολεμήσουν περισσότερο με τον καλύτερο τρόπο που ξέρουν».

Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Β. Πούτιν της Ρωσίας στέλνει όλο και περισσότερο το σήμα ότι η στρατηγική του είναι να περιμένει την Ουκρανία και τους συμμάχους της και να κερδίσει τον πόλεμο εξουθενώνοντάς τους. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι η επιστροφή της Ουκρανίας στις παλιές τακτικές δημιουργεί τον κίνδυνο να αναλωθούν πολύτιμες προμήθειες πυρομαχικών, κάτι που θα μπορούσε να ωφελήσει τον κ. Πούτιν και να φέρει σε μειονεκτική θέση την Ουκρανία μέσα από ένα πόλεμο φθοράς.

Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν ήλπιζαν ότι οι εννέα εκπαιδευμένες από τη Δύση ταξιαρχίες, περίπου 36.000 στρατιώτες, θα έδειχναν ότι ο αμερικανικός τρόπος πολέμου ήταν ανώτερος από τη ρωσική προσέγγιση. Ενώ οι Ρώσοι έχουν μια άκαμπτα συγκεντρωτική δομή διοίκησης, οι Αμερικανοί δίδαξαν τους Ουκρανούς να εξουσιοδοτούν κατώτερους αξιωματικούς να λαμβάνουν γρήγορες αποφάσεις στο πεδίο της μάχης και να αναπτύσσουν συνδυασμένες τακτικές όπλων - συγχρονισμένες επιθέσεις από δυνάμεις πεζικού, τεθωρακισμένων και πυροβολικού.

Δυτικοί αξιωματούχοι υποστήριξαν αυτή την προσέγγιση ως πιο αποτελεσματική από την δαπανηρή στρατηγική της εξάντλησης των ρωσικών δυνάμεων μέσω φθοράς, η οποία δημιουργεί τον κίνδυνο να εξαντληθούν τα αποθέματα πυρομαχικών της Ουκρανίας.

Μεγάλο μέρος της εκπαίδευσης περιελάμβανε το να διδαχθούν τα ουκρανικά στρατεύματα πώς να περάσουν στην επίθεση, αντί να παραμείνουν στην άμυνα. Για χρόνια, τα ουκρανικά στρατεύματα εργάζονταν σε αμυντικές τακτικές, καθώς οι αυτονομιστές που υποστηρίζονταν από τη Ρωσία εξαπέλυαν επιθέσεις στην ανατολική Ουκρανία. Όταν η Μόσχα ξεκίνησε την πλήρη εισβολή της πέρυσι, τα ουκρανικά στρατεύματα ενεργοποίησαν αυτές τις τακτικές αρνούμενα στη Ρωσία τη γρήγορη νίκη που περίμενε.

Η προσπάθεια να πάρουν πίσω την επικράτεια τους "απαιτεί να πολεμήσουν με διαφορετικούς τρόπους", δήλωσε τον περασμένο μήνα ο Colin H. Kahl, ο οποίος παραιτήθηκε πρόσφατα από το Πεντάγωνο.

Οι ταξιαρχίες που εκπαιδεύτηκαν από τη Δύση, όμως, έλαβαν μόνο τέσσερις έως έξι εβδομάδες εκπαίδευσης και οι μονάδες έκαναν αρκετά λάθη στην αρχή της αντεπίθεσης στις αρχές Ιουνίου, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους και αναλυτές που επισκέφτηκαν πρόσφατα την πρώτη γραμμή και μίλησαν με τα ουκρανικά στρατεύματα και διοικητές.

Ορισμένες μονάδες δεν κατάφεραν να ακολουθήσουν καθαρισμένα μονοπάτια και έπεσαν σε νάρκες. Όταν μια μονάδα καθυστέρησε μια νυχτερινή επίθεση, ένας συνοδευτικός βομβαρδισμός πυροβολικού για να καλύψει την προέλασή της προχώρησε όπως είχε προγραμματιστεί, προειδοποιώντας τους Ρώσους.

Κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες της αντεπίθεσης, έως και το 20% των όπλων που έστειλε η Ουκρανία στο πεδίο της μάχης υπέστη ζημιές ή καταστράφηκε, σύμφωνα με Αμερικανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους. Ο απολογισμός περιελάμβανε μερικές από τις τρομερές δυτικές μαχητικές μηχανές - τανκς και τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού - στις οποίες υπολόγιζαν οι Ουκρανοί για να νικήσουν τους Ρώσους.

Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες είπαν ότι η χρήση νέων τακτικών για πρώτη φορά ήταν από την αρχή ξεκάθαρο ότι θα ήταν δύσκολη, δεδομένου ότι η ρωσική απάντηση ήταν να πάρει αμυντικές θέσεις και να εξαπολύσει τεράστιους φραγμούς πυροβολικού.

«Τους δόθηκε δύσκολη εντολή», είπε ο Ρομπ Λι, από το Foreign Policy Research Instituteστη Φιλαδέλφεια και πρώην αξιωματικός των Αμερικανών Πεζοναυτών, ο οποίος έχει επίσης ταξιδέψει στην πρώτη γραμμή. «Είχαν λίγο χρόνο για να εκπαιδευτούν σε νέο εξοπλισμό και να αναπτύξουν τη συνοχή των μονάδων, και στη συνέχεια ρίχτηκαν σε μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις μάχης. Τους έβαλαν σε μια απίστευτα δύσκολη θέση».

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι αναγνώρισε στα τέλη Ιουλίου ότι η αντεπίθεση της χώρας του εναντίον των ρωσικών στρατευμάτων προχωρούσε πιο αργά από το αναμενόμενο. «Είχαμε σχέδια να το ξεκινήσουμε την άνοιξη, αλλά δεν το κάναμε γιατί, ειλικρινά, δεν είχαμε αρκετά πυρομαχικά και οπλισμό και δεν είχαμε αρκετές σωστά εκπαιδευμένες ταξιαρχίες — εννοώ, κατάλληλα εκπαιδευμένες σε αυτά τα όπλα», είπε ο κ. Ζελένσκι. Πρόσθεσε ότι «επειδή το ξεκινήσαμε λίγο αργά», η Ρωσία είχε «χρόνο να ναρκοθετήσει όλα τα εδάφη μας και να δημιουργήσει πολλές γραμμές άμυνας».

Η Ουκρανία μπορεί κάλλιστα να επιστρέψει στον αμερικανικό τρόπο πολέμου, εάν διαρρήξει τις ρωσικές άμυνες, είπαν ορισμένοι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες. Αλλά η επίθεση είναι πιο δύσκολη από την άμυνα, όπως απέδειξε και η Ρωσία πέρυσι όταν εγκατέλειψε τα αρχικά της σχέδια να προχωρήσει στο Κίεβο.

«Δεν νομίζω ότι εγκαταλείπουν τις τακτικές συνδυασμένων όπλων», είπε σε συνέντευξή του ο Philip M. Breedlove, ένας απόστρατος στρατηγός της Πολεμικής Αεροπορίας τεσσάρων αστέρων που ήταν ο ανώτατος διοικητής των συμμάχων του ΝΑΤΟ για την Ευρώπη. «Αν περάσουν από την πρώτη, δεύτερη ή τρίτη γραμμή άμυνας, νομίζω ότι θα δείτε τον ορισμό των συνδυασμένων όπλων».

Μιλώντας στο φόρουμ του Άσπεν, ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Προέδρου Μπάιντεν, είπε: «Η Ουκρανία έχει σημαντική μαχητική δύναμη που δεν έχει ακόμη δεσμευτεί στον αγώνα και προσπαθεί να επιλέξει τη στιγμή της για να δεσμεύσει αυτή τη μαχητική δύναμη στον αγώνα όταν θα έχει το μέγιστο αντίκτυπο στο πεδίο της μάχης».

Αυτή η στιγμή φάνηκε να ήρθε την περασμένη εβδομάδα, όταν η Ουκρανία ενίσχυσε σημαντικά την αντεπίθεσή της με δύο ωθήσεις προς τα νότια που προφανώς στόχευαν σε πόλεις της περιοχής Ζαπορίζια: τη Μελιτόπολη, κοντά στην Αζοφική Θάλασσα και το Μπερντιάνσκ, στα ανατολικά της ακτής του Αζόφ. Και στις δύο περιπτώσεις, οι Ουκρανοί έχουν προχωρήσει μόνο λίγα μίλια και έχουν δεκάδες ακόμη να διανύσουν.

Αλλά οι αναλυτές αμφισβητούν εάν αυτό το δεύτερο κύμα, που βασίζεται σε επιθέσεις από μικρότερες μονάδες, θα δημιουργήσει αρκετή μαχητική ισχύ και ορμή για να επιτρέψει στα ουκρανικά στρατεύματα να προωθηθούν στις ρωσικές άμυνες. Οι Gian Luca Capovin και Alexander Stronell, αναλυτές της βρετανικής εταιρείας πληροφοριών ασφαλείας Janes, δήλωσαν ότι η στρατηγική της επίθεσης μικρών μονάδων «είναι εξαιρετικά πιθανό να οδηγήσει σε μαζικές απώλειες, απώλεια εξοπλισμού και ελάχιστα εδαφικά κέρδη» για την Ουκρανία.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν, ωστόσο, ότι η αύξηση των ουκρανικών δυνάμεων την περασμένη εβδομάδα ήρθε σε μια στιγμή που οι Ουκρανοί άνοιγαν μονοπάτια μέσω ορισμένων από τις ρωσικές άμυνες και άρχισαν να φθείρουν τα ρωσικά στρατεύματα και το πυροβολικό.

Ένας δυτικός αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε ότι οι Ρώσοι είναι πιεσμένοι και εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα με την επιμελητεία, τον εφοδιασμό, το προσωπικό και τα όπλα.

Ο στρατηγός Μπρίντλαβ συμφώνησε και είπε ότι περιμένει ακόμα ότι η ουκρανική αντεπίθεση θα θέσει τη Ρωσία σε μειονεκτική θέση. «Οι Ουκρανοί βρίσκονται τώρα σε μια θέση όπου καταλαβαίνουν πώς θέλουν να χρησιμοποιήσουν τις δυνάμεις τους», είπε. «Και αρχίζουμε να βλέπουμε τους Ρώσους να κινούνται προς τα πίσω».