NYT: Η Frontex σκέφτεται να εγκαταλείψει την Ελλάδα

Ο επικεφαλής ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής Frontex δήλωσε πριν από λίγες μέρες ότι η υπηρεσία ενδέχεται να αναστείλει τις επιχειρήσεις της στην Ελλάδα εξαιτίας χρόνιων παραβιάσεων των δικαιωμάτων μεταναστών, αποσύροντας πιθανώς δεκάδες συνοριοφύλακες, πλοία και αεροσκάφη από μια βασική πύλη προσφυγικών και μεταναστευτικών κυμάτων προς την Ευρώπη.

Την εν λόγω αξιολόγηση, που περιλαμβάνεται σε εσωτερική έκθεση, επικαλούνται οι New York Times, τονίζοντας ότι η σχετική εξέλιξη ακολουθεί ένα από τα πιο πολύνεκρα ναυάγια με μετανάστες την τελευταία δεκαετία στη Μεσόγειο.

Αυτή η καταστροφή, επισημαίνεται, εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με τη συμπεριφορά των ελληνικών αρχών, όπως εάν έκαναν αρκετά για να βοηθήσουν το σκάφος ενώ βρισκόταν σε κίνδυνο.

Η έκθεση του αξιωματούχου Γιόνας Γκρίμχεντεν αυξάνει την πίεση στην Ελλάδα σε σχέση με τις μεταναστευτικές πολιτικές της, αναφέροντας σειρά περιπτώσεων που δείχνουν άδικη μεταχείριση από πλευράς ελληνικών αρχών προς αιτούντες άσυλο και μετανάστες, όπως είπε, παραβιάζοντας εσωτερικούς κανόνες της υπηρεσίας.

Ως παράδειγμα, οι Times αναφέρουν υπόθεση που ερεύνησαν τον Μάιο, διαπιστώνοντας ότι το ελληνικό Λιμενικό είχε συγκεντρώσει και εγκατέλειψε 12 αιτούντες άσυλο σε μια σχεδία στο Αιγαίο, μεταξύ των οποίων γυναίκες, παιδιά και ένα μωρό 6 μηνών.

Ο κ. Γκρίμχεντεν επαλήθευσε τα εν λόγω ευρήματα, κάνοντας λόγο για παραβίαση του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου.

Σε εμπιστευτική έκθεση προς την ηγεσία της Frontex, ο κ. Γκρίμχεντεν συμβουλεύει το συμβούλιο σχετικά με «πιθανά βήματα για την αντιμετώπιση του ζητήματος δραστηριοποίησης του οργανισμού στην Ελλάδα, σε σχέση με το άρθρο 46», το οποίο προβλέπει απόσυρση λόγω παραβιάσεων θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Ωστόσο, σε μια ένδειξη της περίπλοκης μεταναστευτικής πραγματικότητας σε μία από τις κύριες πύλες της Ευρώπης, συνέστησε επίσης, σε άλλη ενότητα της έκθεσης, να αυξηθεί η παρουσία και η δράση του οργανισμού προκειμένου να αποφευχθούν περαιτέρω καταχρήσεις.

Σύμφωνα με περίληψη του εκπροσώπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο κ. Γκρίμχεντεν πρότεινε «τα ισχυρότερα πιθανά μέτρα» ούτως ώστε να ευθυγραμμιστεί η Ελλάδα «με το εθνικό, ενωσιακό και διεθνές δίκαιο», αναφέροντας ρητά την αναστολή των επιχειρήσεων στη χώρα.

Οι συστάσεις Γκρίμχεντεν δεν είναι δεσμευτικές και υπόκεινται στην έγκριση των κυβερνήσεων της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η έκθεση, την οποία ανέφερε πρώτη η Le Monde, παραδόθηκε λίγες μέρες μετά το ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου, στις 14 Ιουνίου, που οδήγησε στον θάνατο 650 ανθρώπους αφήνοντας τη Frontex και τους Έλληνες αξιωματούχους να προσπαθούν να εντοπίσουν τις ευθύνες.

Το πλήρωμα αεροσκάφους της Frontex εντόπισε το σκάφος περίπου 14 ώρες πριν βυθιστεί, ανακοινώνοντας ότι μοιράστηκε εικόνες με τις ελληνικές αρχές και ειδοποιώντας για την επισφαλή κατάστασή του.

Το ελληνικό Λιμενικό υποστήριξε ότι οι λαθρέμποροι στο σκάφος, το οποίο είχε αναχωρήσει από τη Λιβύη λίγες μέρες νωρίτερα, αρνήθηκαν την παροχή βοήθειας και ότι ο πανικός προκάλεσε την ανατροπή του. Αρκετοί επιζώντες κατέθεσαν ότι βυθίστηκε καθώς το Λιμενικό προσπάθησε να το ρυμουλκήσει, ισχυρισμός τον οποίο έχουν αρνηθεί οι ελληνικές αρχές.

Σκάφος του Λιμενικού, με τη βοήθεια ενός γιοτ στην περιοχή, διέσωσε περίπου 100 ανθρώπους και, καθώς προέκυψαν μαρτυρίες επιζώντων, αυξήθηκαν και οι πιέσεις στους πολιτικούς ώστε να βρουν έναν ένοχο. Τόσο η Frontex όσο και οι ελληνικές αρχές έχουν ανακοινώσει τη διεξαγωγή ξεχωριστών ερευνών.

Οι Έλληνες αξιωματούχοι αρνούνται επανειλημμένα τους ισχυρισμούς για παραβίαση των δικαιωμάτων των μεταναστών, λέγοντας ότι η μεταναστευτική πολιτική τους είναι «σκληρή αλλά δίκαιη».

Η μεταναστευτική πολιτική της Ευρώπης έχει σκληρύνει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, μετά την άφιξη περισσότερων από ένα εκατομμύριο προσφύγων, κυρίως από τη Συρία, από το 2015 έως το 2016, θυμίζουν οι New York Times. Η μετανάστευση τροφοδότησε λαϊκιστικά, ακροδεξιά κόμματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και συνέβαλε σε μετατόπιση της κυρίαρχης πολιτικής της ΕΕ προς τα δεξιά.

Το αμερικανικό δημοσίευμα προσθέτει ότι την Κυριακή οι Έλληνες επανεξέλεξαν το συντηρητικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, κορυφαίο υποστηρικτή μιας σκληρής μεταναστευτικής πολιτικής.

Η Frontex έχει βέβαια κατηγορηθεί και η ίδια ότι παραβλέπει, συγκαλύπτει ή και συμμετέχει σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πέρυσι, ο εκτελεστικός διευθυντής της παραιτήθηκε λόγω κατηγοριών για παρενόχληση, κακοδιαχείριση και παραβιάσεις δικαιωμάτων.

Ο κ. Γκρίμχεντεν έχει επανειλημμένα συστήσει στη Frontex να αναστείλει τις επιχειρήσεις της στην Ελλάδα, λέγοντας σε προηγούμενες αναφορές του ότι διέθετε «αξιόπιστες αναφορές» πως οι ελληνικές αρχές απελαύνουν ανθρώπους σε στεριά και θάλασσα, χωρίζουν τα παιδιά από τους γονείς και συμπεριφέρονται «εξευτελιστικά» στους μετανάστες.

Ως τώρα, αντί να σταματήσει τις επιχειρήσεις, η Frontex δημιούργησε μια κοινή «ομάδα εργασίας» με την Ελλάδα.

Μήνες αργότερα, όμως ο υπεύθυνος της υπηρεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα αποφάνθηκε ότι «στην ουσία τίποτα δεν φαίνεται να έχει αλλάξει στις πρακτικές των ελληνικών αρχών».