ΕΕ: Πίεση για να ενταχθεί στις στρατηγικές πρώτες ύλες το αλουμίνιο

Πιέσεις από σειρά χωρών, με επικεφαλής τη Γαλλία και τη Γερμανία, δέχεται η ΕΕ ώστε να συμπεριλάβει το αλουμίνιο στις «στρατηγικές» πρώτες ύλες, εξέλιξη που θα παρείχε στη βιομηχανία ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης και ευρύτερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση.

Τροποποιήσεις στον προτεινόμενο νόμο της ΕΕ για τις κρίσιμες πρώτες ύλες που επικαλούνται οι Financial Times θα προσθέσουν σε λίστα προτεραιότητας τον βωξίτη, την αλουμίνα και αλουμίνιο — που αντιπροσωπεύουν διαφορετικά στάδια επεξεργασίας του αργιλίου, μετάλλου που χρησιμοποιείται με πολλαπλές εφαρμογές, παράγοντας από κονσερβοκούτια μέχρι ηλιακά πάνελ. Η ένταξη στη «στρατηγική» λίστα θα επιταχύνει τις διαδικασίες αδειοδότησης για μεταλλουργεία αλουμινίου και ορυχεία βωξίτη.

Η Επιτροπή παρουσίασε σχετικό σχέδιο νόμου τον Μάρτιο, στο πλαίσιο προσπαθειών να «πρασινίσει» η ευρωπαϊκή οικονομία και να ενισχυθούν οι προμήθειες πρώτων υλών από χώρες εντός ΕΕ, ώστε να αποφευχθεί η εξάρτηση από ανταγωνιστές όπως η Κίνα.

Το αίτημα για προσθήκη του αλουμινίου, της αλουμίνας και του βωξίτη εντάσσεται στη συνολική διαπραγμάτευση για τους τρόπους που θα αξιοποιηθεί η νομοθεσία προς όφελος της πράσινης μετάβασης και της υποστήριξης των εθνικών βιομηχανιών.

Η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα και η Σλοβενία είναι μεταξύ των χωρών που υποστηρίζουν την εν λόγω προσθήκη στη λίστα, ανέφεραν διπλωμάτες που επικαλούνται ο Financial Times. Διπλωμάτης από διαφορετική χώρα είπε ότι η απόφαση ήταν «απολύτως ευρωπαϊκή», «εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της γαλλικής και γερμανικής βιομηχανίας».

Εν τω μεταξύ, η Πολωνία πίεσε για την ένταξη του άνθρακα οπτανθρακοποίησης, που χρησιμοποιείται στην παραγωγή χάλυβα, χωρίς όμως η πρόταση να τύχει αντίστοιχης αποδοχής. 

Εμπορικοί όμιλοι επίσης ασκούν πιέσεις για ένταξη του αλουμινίου, λέγοντας ότι το μέταλλο είναι ζωτικής σημασίας για τα ηλιακά πάνελ, τις ανεμογεννήτριες και τις τεχνολογίες δικτύου και προειδοποιώντας ότι η Κίνα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ των παγκόσμιων προμηθειών.

Οι τιμές του μετάλλου εκτοξεύτηκαν το 2022, καθώς η προσφορά δυσκολευόταν να συμβαδίσει με τη ζήτηση μετά την έκρηξη του πολέμου στην Ουκρανία. Η τήξη αλουμινίου είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα και η αύξηση των τιμών φυσικού αερίου ανάγκασε τα μεταλλουργεία να κλείσουν πέρυσι, προκαλώντας πτώση της ευρωπαϊκής παραγωγής κατά 50%, σύμφωνα με την European Aluminium.

Εάν γίνει αποδεκτή η προσθήκη στη λίστα, η βιομηχανία θα επωφεληθεί από συντομευμένη άδεια 24 μηνών για εξόρυξη βωξίτη και αλουμίνας και 12 μηνών για επεξεργασία.

Η καταχώριση στη στρατηγική λίστα θα σημαίνει ότι η ΕΕ θα πρέπει να αυξήσει την εγχώρια εξόρυξη στο 10% της συνολικής κατανάλωσης και την εγχώρια μεταποίηση στο 40% της κατανάλωσης. Τα κράτη μέλη θέλουν να φτάσουν στο 50% στην εγχώρια επεξεργασία και να αυξήσουν τους στόχους ανακύκλωσης για στρατηγικές πρώτες ύλες από 15% σε 20%, σύμφωνα με το προσχέδιο.

Η Επιτροπή είχε εκτιμήσει ότι θα αυξανόταν πολύ πιο γρήγορα η ζήτηση για άλλα μέταλλα, όπως το λίθιο, και ως εκ τούτου στη νομοθετική πρόταση δεν είχε συμπεριληφθεί το αλουμίνιο.

Σύμφωνα με μελέτη του πανεπιστημίου Leuven που χρηματοδοτήθηκε από τον ένωση Eurométaux, η παγκόσμια ζήτηση αλουμινίου θα αυξηθεί 43% από το 2020 έως το 2050. Η ζήτηση χαλκού θα αυξηθεί 51%, ενώ η ζήτηση λιθίου θα εκτοξευτεί 2.109%.

Η τελική λίστα θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των κρατών μελών, της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου — διαδικασία που δεν έχει ξεκινήσει ακόμη.