Πώς ο Ερντογάν διέψευσε τις δημοσκοπήσεις και παίζει με πλεονέκτημα

Αν και έντονα αμφισβητούμενες οι εκλογές στην Τουρκία, ο βετεράνος ηγέτης της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αψηφώντας τις δημοσκοπήσεις, μπαίνει στον αναμενόμενο δεύτερο γύρο για την προεδρία.

Οπως σχολιάζουν οι Financial Times, η δυναμική είναι με το μέρος του και ο ίδιος ετοιμάζεται να επεκτείνει τη διακυβέρνησή του σε μία τρίτη δεκαετία. 

Μετά από μια σκληρή καμπάνια που είχε δημιουργήσει ελπίδες για μια σημαντική εξέλιξη της αντιπολίτευσης, ο Ερντογάν κέρδισε 49,4% των ψήφων στην προεδρική κούρσα, πολύ μπροστά από τον κύριο αντίπαλό του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, που πήρε 45%.

Καθώς ουδείς εξασφαλίζει πάνω από το 50%, ο απολογισμός ως έχει στέλνει τον Ερντογάν και τον Κιλιτσντάρογλου σε δεύτερο γύρο ψηφοφορίας στις 28 Μαΐου. Εκτός από το προβάδισμα άνω των 2 εκατομμυρίων ψήφων έναντι του Κιλιτσντάρογλου για την προεδρία, ο δεξιός συνασπισμός του Ερντογάν είναι σε πορεία για απόλυτη πλειοψηφία στις τουρκικές κοινοβουλευτικές εκλογές.

Η επίδοση του Ερντογάν ανέτρεψε τις δημοσκοπήσεις που έδιναν στον Κιλιτσντάρογλου ουσιαστικό προβάδισμα στις τελευταίες ημέρες της σκληρής προεκλογικής εκστρατείας. Ο 74χρονος ηγέτης της αντιπολίτευσης είχε δημιουργήσει μια ευρεία συμμαχία κεντρώων, εθνικιστών και συντηρητικών κομμάτων και είχε εξωτερική υποστήριξη από το κύριο κουρδικό μπλοκ της Τουρκίας, στην προσπάθειά του να βάλει τέλος σε αυτό που αποκαλεί «μονοκρατορία» του Ερντογάν.

«Ο Ερντογάν ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες [και] ο Κιλιτσντάρογλου απογοήτευσε... Το πλεονέκτημα φαίνεται να το έχει ο Ερντογάν στον δεύτερο γύρο. Έχει δυναμική και θα εκμεταλλευτεί τους διχασμούς που πιθανότατα θα εμφανιστούν τώρα στην αντιπολίτευση», δήλωσε ο Timothy Ash, υπεύθυνος στρατηγικής αναδυόμενων αγορών στην BlueBay Asset Management. «Οι αγορές θα είναι νευρικές μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου γύρου», πρόσθεσε ο Ash.

Μια οδυνηρή οικονομική κρίση που προκλήθηκε από την αντισυμβατική διαχείριση του Ερντογάν, στην οποία έχει ρίξει τα επιτόκια παρά τον πληθωρισμό που παραμένει πάνω από το 40%, έχει χτυπήσει τις αποταμιεύσεις των Τούρκων και έχει απομακρύνει τους ξένους επενδυτές.

Οι πιέσεις κόστους ζωής, ο καταστροφικός σεισμός που σκότωσε πάνω από 50.000 ανθρώπους τον Φεβρουάριο και η δυστυχία από το αυταρχικό στυλ διακυβέρνησης του Ερντογάν είχαν τονώσει την αντιπολίτευση, που πιστεύει ότι έχει τις καλύτερες πιθανότητες για να αφαιρέσει τον έλεγχο από τον μακροβιότερο ηγέτη της Τουρκίας.

Όμως ο Ερντογάν κινητοποίησε και πάλι τη βάση υποστήριξής του, εστιάζοντας σε ζητήματα όπως αυτό της σιωπηρής συνεργασίας της αντιπολίτευσης με φιλοκουρδικό κόμμα το οποίο κατηγορεί για διασυνδέσεις με την τρομοκρατία, καθώς και γενναιόδωρες αυξήσεις μισθών και άλλα δώρα.

Ο Ερντογάν δεν κήρυξε νίκη από το γνωστό μπαλκόνι των κεντρικών γραφείων του κόμματός του που έχει χρησιμοποιήσει στο παρελθόν για να πανηγυρίσει τις νίκες τους. Ωστόσο, εμφανίστηκε σίγουρος, τραγουδώντας μια ποπ μελωδία σε χιλιάδες υποστηρικτές που κυμάτιζαν σημαίες, δηλώνοντας: «Είμαστε ήδη μπροστά από τον πλησιέστερο αντίπαλό μας [και] αναμένουμε ότι αυτό το ποσοστό θα αυξηθεί με τα επίσημα αποτελέσματα».

Οι ταυτόχρονες κοινοβουλευτικές εκλογές έδωσαν στη δεξιά συμμαχία του Ερντογάν μια άνετη πλειοψηφία, η οποία θα τον βοηθήσει να διατηρήσει τον έλεγχο της οικονομίας και άλλων πτυχών της τουρκικής ζωής, εάν κερδίσει τον δεύτερο γύρο.

Ο Κιλιτσντάρογλου, του οποίου το σύνθημα της προεκλογικής εκστρατείας ήταν «να το τελειώσουμε στον πρώτο γύρο», εξακολουθούσε να έχει εριστικό τόνο νωρίς σήμερα Δευτέρα, λέγοντας: «Θα κερδίσουμε οπωσδήποτε τον δεύτερο γύρο... και θα φέρουμε τη δημοκρατία».

Ενας τρίτος υποψήφιος, ο υπερεθνικιστής Σινάν Ογάν, έλαβε 5,2% και αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την κούρσα. Ο Ογάν είπε ότι είναι ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις τόσο με τον Ερντογάν όσο και με τον Κιλιτσντάρογλου όσον αφορά το τι θα κάνουν οι ψηφοφόροι του στον δεύτερο γύρο. Ωστόσο, είπε ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα απαιτούσε να μην περιλαμβάνει το κύριο φιλοκουρδικό κίνημα, το οποίο κέρδισε έδρες στο κοινοβούλιο ως κόμμα της Πράσινης Αριστεράς -το οποίο χρειάζεται ο Κιλιτσντάρογλου σε οποιαδήποτε δεύτερη πρόκληση του Ερντογάν.

Οι σύμμαχοι του Κιλιτσντάρογλου έκαναν επανειλημμένες καταγγελίες το βράδυ της Κυριακής όσον αφορά την καταμέτρηση των ψήφων, υποστηρίζοντας ότι τα κρατικά μέσα ενημέρωσης προσπαθούσαν να «εξαπατήσουν» το κοινό, κολακεύοντας τη θέση του Ερντογάν. Ωστόσο, η αντιπολίτευση, η οποία αρχικά ισχυρίστηκε ότι ήταν σημαντικά μπροστά από τον Ερντογάν, υποβάθμισε το θέμα, καθώς προχωρούσε η καταμέτρηση των ψήφων.