Κίνα: Η άγνωστη διαρροή βρουκέλλας και οι 10.000 ασθενείς-φαντάσματα

Το καλοκαίρι του 2019, ένα μυστηριώδες ατύχημα συνέβη μέσα σε ένα κυβερνητικό βιοϊατρικό συγκρότημα στη Lanzhou της βόρειο-κεντρικής Κίνας, σε εργαστήριο που χειριζόταν τη βρουκέλλα, ένα παθογόνο γνωστό για την ικανότητά του να μεταδίδεται εύκολα από ζώα σε ανθρώπους.

Λόγω κάποιας αστοχίας στην εξουδετέρωση του μικροβίου στα απόβλητα της εγκατάστασης, εκατομμύρια αερομεταφερόμενα βακτήρια άρχισαν να διαρρέουν από τους αεραγωγούς εξάτμισης και να διασπείρονται ως αόρατο νέφος βρουκέλλας στην πόλη. Πέρασε σχεδόν ένας μήνας πριν ανακαλυφθεί και διορθωθεί το πρόβλημα και άλλοι τέσσερις μήνες πριν ενημερωθεί ο πληθυσμός. Ως τότε, τουλάχιστον 10.000 άνθρωποι είχαν εκτεθεί, με εκατοντάδες εξ αυτών να αναπτύσσουν συμπτωματική ασθένεια, όπως κατέληξαν αργότερα επιστημονικές μελέτες, βάσει των πληροφοριών που αντλούσαν με το «σταγονόμετρο».

Μεταξύ των επιστημόνων που ερεύνησαν το ελάχιστα γνωστό ατύχημα της Lanzhou, το οποίο συνέβη μερικούς μήνες πριν το ξέσπασμα της πανδημίας κορωνοϊού στη Γιουχάν, είναι ο Έλληνας γιατρός, δρ Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Γιώργος Παππάς. Σε πρόσφατο επιστημονικό του άρθρο στο περιοδικό Clinical Infectious Diseases, ο κ. Παππάς αναφέρει πως ήταν «ίσως το μεγαλύτερο εργαστηριακό ατύχημα στην ιστορία των μολυσματικών ασθενειών».

Η Washington Post κάνει ειδική αναφορά στον διακεκριμένο Έλληνα επιστήμονα και μοιράζεται τις εκτιμήσεις του, σε εκτεταμένο δημοσίευμα που αφορά το συγκεκριμένο ατύχημα. Επίσης, κάνει λόγο για τη βιαστική προσπάθεια της Κίνας να ανταγωνιστεί και να ξεπεράσει τις χώρες της Δύσης σε βιοτεχνολογική έρευνα, γεγονός που την καθιστά ευάλωτη σε επικίνδυνες καταστάσεις.

Το ατύχημα της Lanzhou

Τέσσερα χρόνια μετά, νέες πληροφορίες από διεθνείς ερευνητές ρίχνουν φως στο ελάχιστα γνωστό ατύχημα της Lanzhou και στα αίτιά του, τα οποία εντοπίζονται σε ένα… ληγμένο χημικό που χρησιμοποιούνταν για την εξουδετέρωση των μικροβίων στη μονάδα αποβλήτων. Αντιθέτως, παραμένει θολός ο πραγματικός αριθμός των ανθρώπων που νόσησαν από βρουκέλλωση. Ο Γιώργος Παππάς κάνει λόγο για ασθενείς-φαντάσματα.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα της Washington Post, τις πρώτες εβδομάδες μετά τη διαρροή, οι σπουδαστές της παρακείμενης Κτηνιατρικής Σχολής άρχισαν να αναπτύσσουν ανεξήγητα συμπτώματα: πόνο στις αρθρώσεις, πυρετό, ασυνήθιστη κόπωση, ενώ ακόμη και ποντίκια-πειραματόζωα στο εργαστήριο της Σχολής άρχισαν να αρρωσταίνουν και τα θηλυκά που κυοφορούσαν γέννησαν θνησιγενή μωρά. Οι τοπικοί αξιωματούχοι αρχικά υποψιάστηκαν έκθεση από μολυσμένα ζώα μέσα στη σχολή, μέχρι που άρχισαν να αρρωσταίνουν και πολίτες σε κοντινό συγκρότημα κατοικιών.

Η πρώτη επίσημη αναφορά ότι είχε συμβεί κάτι σημαντικότερο έγινε στις 27 Δεκεμβρίου 2019, με έντυπη ειδοποίηση που κολλήθηκε στις γειτονιές, συμβουλεύοντας τους κατοίκους να εγγραφούν για δωρεάν εξετάσεις για βρουκέλλωση. Μόλις μια μέρα μετά (28/12), σε μια ανεξάρτητη και παράλληλη υπόθεση που θα εξελισσόταν σε πανδημία, ερευνητές συνέδεσαν τα περιστατικά μιας άγνωστης ως τότε ασθένεια στη Γουχάν με έναν «νέο κορωνοϊό» που θα ονομαζόταν SARS-CoV-2.

Επικαλούμενος στοιχεία από τις αρμόδιες επαρχιακές υγειονομικές Αρχές στην επαρχία Gansu της Lanzhou, ο Γ. Παππάς αναφέρει στο δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας πως από τους σχεδόν 70.000 ανθρώπους που εξετάστηκαν στη Lanzhou, περισσότεροι από 10.000 ήταν οροθετικοί, γεγονός που σημαίνει ότι αρκετά βακτήρια που προκαλούν βρουκέλλωση είχαν εισέλθει στους πνεύμονές τους για να ενεργοποιήσουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα να παράγει αντισώματα.

Είναι άγνωστος ο αριθμός των συμπωματικών περιπτώσεων, με τους ειδικούς να πιστεύουν πως ήταν εκατοντάδες, ενώ μαρτυρία κατοίκου της πόλης που μετά τη θεραπεία εντάχθηκε σε τοπική ομάδα υποστήριξης με εμμένοντα συμπτώματα προσδιόρισε σε πάνω από 400 τα μέλη αυτής της ομάδας. «Απ' όσο γνωρίζω, σχεδόν κάθε νοικοκυριό στην κοινότητά μας έχει μολύνει ασθενείς», είπε.

Κινεζικά έγγραφα αποκαλύπτουν ότι περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι που ζουν κοντά στο εργοστάσιο υπέβαλαν αίτηση αποζημίωσης, ένδειξη τουλάχιστον ήπιας ασθένειας, δήλωσε ο κ. Παππάς. Τρία χρόνια μετά τα γεγονότα, δεν υπάρχει πουθενά στα επίσημα αρχεία το γεγονός ότι περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι επηρεάστηκαν από τη διαρροή. «Είναι σαν αυτοί οι ασθενείς να μην υπήρξαν ποτέ» σχολίασε.

Η βιασύνη και η κινεζική μυστικότητα

Το δημοσίευμα καταγράφει την αλματώδη επέκταση του τομέα της βιοτεχνολογίας στην Κίνα, η οποία έχει επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στη δημιουργία δεκάδων εργαστηρίων και ενθαρρύνει την πρωτοποριακή - και μερικές φορές αμφιλεγόμενη - έρευνα σε τομείς όπως η γενετική μηχανική και τα πειραματικά και θεραπευτικά εμβόλια. «Η επέκταση αποτελεί μέρος μιας προσπάθειας της κυβέρνησης να ανταγωνιστεί ή να ξεπεράσει τις επιστημονικές δυνατότητες των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων δυτικών δυνάμεων. Ωστόσο, οι πρακτικές ασφαλείας στα νέα εργαστήρια της Κίνας απέτυχαν να συμβαδίσουν με τον ρυθμό τους», σύμφωνα με την έρευνα της αμερικανικής εφημερίδας.

«Η βιασύνη είναι κακός σύμβουλος, ειδικά όταν έχεις να κάνεις με δυνητικά επικίνδυνα παθογόνα», προσθέτει ο Έλληνας ερευνητής. Αφού διευκρινίζει ότι η βιασύνη και η ελλιπής εφαρμογή ελέγχου και προληπτικών μέτρων δεν είναι ίδιον της Κίνας, αλλά εργαστηριακά ατυχήματα συμβαίνουν και στη Δύση, επισημαίνει ότι: «Οφείλουμε όμως να τα συζητάμε αυτά τα ατυχήματα, και να λαμβάνουμε υπόψη τα κακά προηγούμενα, για να μην καταλήγουμε να αγανακτούμε μετά από 3+ χρόνια πανδημίας, όπως έκανε πρόσφατα η υψηλόβαθμη του ΠΟΥ Maria Van Kerkhove, διαμαρτυρόμενη, από τις σελίδες του Science, για την κινεζική κρυπτικόπτητα».

Στον επίλογό του, το άρθρο μεταφέρει τη δήλωση του κ. Παππά, ότι «Η έλλειψη πληροφοριών παραμένει ζήτημα για τα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Η καθυστέρηση στην κοινοποίηση της αρχικής εστίας του SARS, οι κρίσιμες χαμένες ημέρες ενημέρωσης για συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του SARS-CoV-2, η απουσία πληροφοριών σχετικά με τη διαρροή του Lanzhou - όλα ανήκουν σε ένα κοινό αφήγημα: την απουσία δεδομένων, με στόχο τη δημιουργία μιας ψευδούς αίσθησης απουσίας γεγονότων».

Πηγές: Washington Post, Γιώργος Παππάς