Βυθίζονται στα χρέη οι φτωχές χώρες, πιέσεις για διαγραφές

Οι χώρες χαμηλού εισοδήματος θα αντιμετωπίσουν φέτος τους μεγαλύτερους λογαριασμούς για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους τους εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα, θέτοντας σε κίνδυνο τις δαπάνες για την υγεία και την εκπαίδευση.

Οι αποπληρωμές του δημόσιου χρέους που οφείλονται σε μη κατοίκους για μια ομάδα που περιλαμβάνει 91 από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου θα καλύπτουν κατά μέσο όρο περισσότερο από το 16% των κρατικών εσόδων το 2023, ποσοστό που ανεβαίνει σχεδόν στο 17% το επόμενο έτος, σύμφωνα με μελέτη της Debt Justice, γράφουν οι Financial Τimes.

Τα στοιχεία -τα χειρότερα από το 1998- ακολουθούν μια απότομη αύξηση του παγκόσμιου κόστους δανεισμού πέρυσι, όταν οι κεντρικές τράπεζες προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν τον υψηλό πληθωρισμό με ραγδαίες αυξήσεις επιτοκίων.

Για πολλές από τις 91 χώρες, οι οποίες ταξινομούνται ως χαμηλού και χαμηλότερου-μεσαίου εισοδήματος από την Παγκόσμια Τράπεζα, οι αποπληρωμές του εσωτερικού χρέους, αυτού που οφείλουν σε δανειστές εντός της χώρας, κάνουν το βάρος της εξυπηρέτησης του χρέους συνολικά πολύ μεγαλύτερο, σύμφωνα με ξεχωριστά στοιχεία από το ΔΝΤ.

Η αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης θα τροφοδοτήσει μια συνεχιζόμενη συζήτηση για τη διαγραφή του χρέους. Οι πολυμερείς δανειστές και οι ξένες κυβερνήσεις υπό την ηγεσία του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας παρείχαν εκτεταμένη ελάφρυνση του χρέους στο τέλος της χιλιετίας. Η πρωτοβουλία για τις υπερχρεωμένες φτωχές χώρες εξάλειψε το μεγαλύτερο μέρος του διμερούς και πολυμερούς εξωτερικού δημόσιου χρέους για πολλές χώρες.

Η Heidi Chow, εκτελεστική διευθύντρια του Debt Justice, είπε ότι οι αποπληρωμές του χρέους σήμερα φτάνουν ξανά σε επίπεδα «κρίσης» για πολλές κυβερνήσεις, «εμποδίζοντας [την ικανότητά τους] να παρέχουν δημόσιες υπηρεσίες, να καταπολεμήσουν την κλιματική κρίση και να ανταποκριθούν στην οικονομική αναταραχή». Ο μέσος όρος έφτασε στο χαμηλό του 6,6% των εσόδων το 2011 και έκτοτε αυξάνεται.

H Chow ζήτησε «γρήγορη και συνολική» ελάφρυνση των εξωτερικών χρεών, συμπεριλαμβανομένων αλλαγών στους νόμους που διέπουν τα κρατικά ομόλογα στην Αγγλία και την πολιτεία της Νέας Υόρκης, για να αναγκάσουν τους ιδιώτες πιστωτές να συμμετάσχουν στη διαγραφή του χρέους.

Αλλά ο Masood Ahmed, πρόεδρος της δεξαμενής σκέψης Center for Global Development με έδρα την Ουάσιγκτον και πρώην ανώτερος αξιωματούχος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, είπε ότι τα σημερινά προβλήματα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τον ίδιο τρόπο όπως στο παρελθόν.

«Τώρα είναι διαφορετικά», είπε. «Οι περισσότερες χώρες θέλουν να διατηρήσουν την πρόσβασή τους στους πολυμερείς δανειστές και, το πιο σημαντικό, στους πιστωτές του ιδιωτικού τομέα».

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας που αναλύθηκαν από το Debt Justice, η Σρι Λάνκα αντιμετωπίζει το πιο απότομο χρονοδιάγραμμα εξωτερικών αποπληρωμών, ίσο με το 75 τοις εκατό των κρατικών εσόδων φέτος. Η χώρα είναι απίθανο να ανταποκριθεί σε αυτές τις πληρωμές μετά από αθέτηση πληρωμών για τα εξωτερικά της χρέη πέρυσι.

Το Πακιστάν, το οποίο θεωρείται από πολλούς οικονομολόγους ότι διατρέχει υψηλό κίνδυνο χρεοκοπίας, έχει προγραμματίσει αποπληρωμές για δημόσια χρέη φέτος ίσες με το 47% των κρατικών εσόδων, σύμφωνα με το Debt Justice.