Η ΕΕ επικαιροποιεί τις κρατικές ενισχύσεις για πράσινη μετάβαση

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα επικαιροποιημένα υποδείγματα καθοδήγησης για τις κρατικές ενισχύσεις, για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να σχεδιάσουν τα μέτρα τα οποία θα συμπεριληφθούν στα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ), σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει ανακοίνωση της Κομισιόν, τα επικαιροποιημένα τεχνικά έγγραφα θα βοηθήσουν τα κράτη-μέλη να σχεδιάσουν μέτρα που συμβάλλουν περαιτέρω στην εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και ταυτόχρονα συνεισφέρουν στην απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και στην ταχεία προώθηση της πράσινης μετάβασης, όπως ορίζει το σχέδιο REPowerEU.

Επικαιροποιημένα υποδείγματα καθοδήγησης

Ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), το βασικό μέσο στο επίκεντρο του σχεδίου ανάκαμψης NextGenerationEU για την Ευρώπη, ύψους 800 εκατ. ευρώ, στηρίζει τον συντονισμένο σχεδιασμό και τη χρηματοδότηση διασυνοριακών και εθνικών υποδομών, καθώς και ενεργειακών έργων και μεταρρυθμίσεων, για τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού, την επιτάχυνση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης και την ενίσχυση της συνολικής ανθεκτικότητας της Ένωσης.

Τον Φεβρουάριο του 2023, ο κανονισμός ΜΑΑ τροποποιήθηκε με σκοπό την ενσωμάτωση ειδικών κεφαλαίων για το REPowerEU στα υφιστάμενα ΣΑΑ των κρατών-μελών. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ταχεία εφαρμογή των μέτρων του REPowerEU, η Επιτροπή ενθαρρύνει τα κράτη-μέλη να υποβάλουν τα τροποποιημένα ΣΑΑ τους το αργότερο έως τις 30 Απριλίου 2023.

Τον Δεκέμβριο του 2020 η Επιτροπή δημοσίευσε υποδείγματα καθοδήγησης για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν μέτρα κρατικών ενισχύσεων στο πλαίσιο των ΣΑΑ τους, τα οποία καλύπτουν διάφορα είδη επενδυτικών έργων σύμφωνα με τις «ευρωπαϊκές εμβληματικές πρωτοβουλίες» της ετήσιας στρατηγικής της Επιτροπής για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2021. Για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να τροποποιήσουν τα σχέδιά τους στο πλαίσιο του REPowerEU, η Επιτροπή προέβη τώρα σε στοχευμένες επικαιροποιήσεις των σημαντικότερων υποδειγμάτων για τον σχεδιασμό νέων μέτρων εντός των κεφαλαίων για το REPowerEU.

Ειδικότερα, αρκετά υποδείγματα έχουν προσαρμοστεί στις νέες κατευθυντήριες γραμμές του 2022 για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του κλίματος, της προστασίας του περιβάλλοντος και της ενέργειας, στο αναθεωρημένο πλαίσιο σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την έρευνα και ανάπτυξη και την καινοτομία, στο νέο προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης και στην εγκεκριμένη τροποποίηση του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία.

Ιστορικό

Όλες οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις που συνεπάγονται κρατικές ενισχύσεις και περιλαμβάνονται στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης που υποβάλλονται στο πλαίσιο του ΜΑΑ πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή για πρότερη έγκριση, εκτός εάν καλύπτονται από κάποιον από τους κανόνες απαλλαγής κατά κατηγορία για τις κρατικές ενισχύσεις.

Στο πλαίσιο του ΜΑΑ παρουσιάζονται εθνικά σχέδια ανάκαμψης, τα οποία περιλαμβάνουν μέτρα που συνεπάγονται κρατική ενίσχυση. Η Επιτροπή αξιολογεί τα μέτρα αυτά κατά προτεραιότητα, έχει παράσχει δε καθοδήγηση και στήριξη στα κράτη μέλη κατά τις προπαρασκευαστικές φάσεις των εθνικών σχεδίων, ώστε να διευκολυνθεί η ταχεία ανάπτυξη του ΜΑΑ. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή διασφαλίζει στην απόφασή της ότι τηρούνται οι ισχύοντες κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, προκειμένου να διατηρούνται οι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά και να διασφαλίζεται ότι τα κονδύλια του ΜΑΑ χρησιμοποιούνται κατά τρόπο που ελαχιστοποιεί τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και δεν παραγκωνίζει τις ιδιωτικές επενδύσεις.

Τον Δεκέμβριο του 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε έντεκα υποδείγματα καθοδήγησης για τις κρατικές ενισχύσεις, τα οποία παρέχουν ειδική καθοδήγηση ανά τομέα σχετικά με τις περιπτώσεις στις οποίες: i) η ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης μπορεί να αποκλειστεί, επομένως δεν είναι απαραίτητη η προηγούμενη κοινοποίηση στην Επιτροπή· ii) υφίσταται κρατική ενίσχυση αλλά δεν είναι απαραίτητη η κοινοποίησή της γιατί εμπίπτει σε κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία· και iii) υφίσταται κρατική ενίσχυση και είναι απαραίτητη η κοινοποίηση. Η Επιτροπή δήλωσε ότι τα υποδείγματα καθοδήγησης μπορούν να επικαιροποιηθούν και θα επικαιροποιούνται όποτε χρειάζεται.

Τον Φεβρουάριο του 2023, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν επίσημα τον τροποποιημένο κανονισμό ΜΑΑ, με σκοπό τη συμπερίληψη κεφαλαίων για το REPowerEU στα εθνικά ΣΑΑ. Τον Μάρτιο του 2023, στις κατευθυντήριες γραμμές της σχετικά με τα ΣΑΑ στο πλαίσιο του REPowerEU, η Επιτροπή κάλεσε τα κράτη μέλη να υποβάλουν τα τροποποιημένα σχέδιά τους με πρόσθετα κεφάλαια για το REPowerEU το αργότερο έως τις 30 Απριλίου 2023.

«Τα επικαιροποιημένα υποδείγματα για τις κρατικές ενισχύσεις παρέχουν στα κράτη μέλη σημαντική καθοδήγηση και εργαλεία ώστε να διασφαλιστεί ότι τα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα», δήλωσε η Μαργκρέτε Βεστάγκερ, εκτελεστική αντιπρόεδρος αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού.

«Με την καθοδήγηση αυτή θα μπορέσουν να θεσπίσουν γρήγορα μέτρα στήριξης, για να διευκολυνθεί η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας και να ενισχυθεί η ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ. Εξακολουθούμε να συνεργαζόμαστε στενά με τα κράτη-μέλη για να τα βοηθήσουμε να επιτύχουν τους στόχους του REPowerEU, προστατεύοντας παράλληλα τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά».