Οι Κούρδοι εκλέγουν τον... Τούρκο πρόεδρο

H «Συμμαχία των 6» της τουρκικής αντιπολίτευσης διάλεξε τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ως κοινό υποψήφιό της απέναντι στον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος σχεδόν ταυτόχρονα ανακοίνωσε ότι την Παρασκευή θα υπογράψει την απόφαση για διεξαγωγή εκλογών στις 14 Μαΐου, όπως είχε ανακοινώσει από καιρό. Η πρόεδρος του «Καλού Κόμματος» Μεράλ Ακσενέρ, που είχε αποχωρήσει από τον συνασπισμό της αντιπολίτευσης, επέστρεψε μεν όταν υιοθετήθηκε η πρότασή της να είναι αντιπρόεδροι οι δήμαρχοι της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, αλλά ουσιαστικά δεν κατάφερε να πάρει αυτό που ήθελε.

Η Ακσενέρ δεν πιστεύει ότι θα κερδηθούν οι εκλογές με υποψήφιο τον Κιλιτσντάρογλου. Επέμενε να αξιοποιηθεί η δυναμική που εκφράζουν στις δημοσκοπήσεις οι δήμαρχοι Μανσούρ Γιαβάς και Εκρέμ Ιμάμογλου. Από την άλλη πλευρά, ο όρος να είναι αντιπρόεδροι οι δύο δήμαρχοι -σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν- πάει πολύ μακριά. Στο κείμενο αναφέρεται απλώς ότι αντιπρόεδροι θα είναι οι αρχηγοί των υπόλοιπων πέντε κομμάτων, εκτός του κεμαλικού CHP του Κιλιτσντάρογλου, και ότι οι δύο δήμαρχοι θα οριστούν αντιπρόεδροι αργότερα, όταν το κρίνει σκόπιμο ο πρόεδρος Κιλιτσντάρογλου. Άρα, παραμένουν στα δημαρχιακά πόστα τους.

Θα εκληφθεί αυτό ως σύμπραξη των Γιαβάς και Ιμάμογλου με τον Κιτλιτσντάρογλου, ανεβάζοντας τις προσδοκίες; Ή ως παράκαμψή τους με μια αόριστη υπόσχεση;

Ρυθμιστής το φιλοκουρδικό κόμμα 

Το κλειδί για το εκλογικό αποτέλεσμα τώρα περνά αναμφίβολα στα χέρια του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP), καθώς, στην αναμέτρηση των δυο μπλοκ για την προεδρία, καμία απ' τις δύο πλευρές δεν φτάνει το 50% που απαιτείται για την εκλογή προέδρου. Όμως το κόμμα της Ακσενέρ και ο Μανσούρ Γιαβάς είναι κόκκινο πανί για τους Κούρδους. Όπως και ο εθνικιστής Μπαχτσελί, ο σημερινός κυβερνητικός εταίρος του Ερντογάν. Με αυτά τα δεδομένα, η επικράτηση στον πρώτο γύρο φαντάζει απίθανη για οποιονδήποτε υποψήφιο.

Ενα ερώτημα που τίθεται είναι αν κάποιος -και με ποια υπόσχεση- θα μπορούσε να προσεγγίσει το HDP. Οι δημοσκοπήσεις που έρχονται θα φανερώσουν τις τάσεις των ψηφοφόρων. Δηλαδή, εάν ένας Αλεβίτης ηγέτης, όπως ο Κιλιτσντάρογλου, θα έχει τύχη να κερδίσει τις εκλογές στην Τουρτκία ή αν μέσα από την κόντρα θα ωφεληθεί και πάλι ο Ερντογάν, στην πιο δύσκολη αναμέτρηση της πολιτικής του καριέρας.

Ταυτόχρονα, η πρόσκληση του HDP προς τη συμμαχία της αντιπολίτευσης για συνομιλίες σχετικά με την υποστήριξη του κοινού υποψηφίου της κατά Ερντογάν προκαλεί αμηχανία μεταξύ των εθνικιστικών στοιχείων της ετερόκλιτης ένωσης.

Ο Μιθάτ Σαντσάρ, εκ των ηγετών του HDP, του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος στο κοινοβούλιο της Τουρκίας, απηύθυνε την πρόσκληση χθες το βράδυ. Ωστόσο δύο στελέχη της αντιπολιτευόμενης συμμαχίας δήλωσαν στο Reuters ότι υπάρχουν φόβοι πως τέτοιου είδους συνομιλίες μπορεί να υπονομεύσουν την υποστήριξη μεταξύ των εθνικιστών ψηφοφόρων, που είναι αντίθετοι με τη φιλοκουρδική στάση του HDP.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο εξετάζει προσφυγή κατά του HDP λόγω υποτιθέμενων σχέσεών του με τους Κούρδους αντάρτες, πράγμα που το κόμμα αρνείται, ενώ απειλείται με επιβολή απαγόρευσης της λειτουργίας του.

Το HDP παίζει εντούτοις ρόλο ρυθμιστή στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές της 14ης Μαΐου και είναι πολύ πιθανό η συμμαχία της αντιπολίτευσης να χρειαστεί την υποστήριξή του για να τερματίσει την εικοσαετή εξουσία Ερντογάν.

Φέρνοντας μαζί σοσιαλδημοκράτες, εθνικιστές, κεμαλικούς και ισλαμιστές, η συμμαχία της αντιπολίτευσης έβαλε στην άκρη τις πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές της για να υποστηρίξει ως κοινό υποψήφιο τον ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP).

Ταυτόχρονα, ο Μιθάτ Σαντσάρ απηύθυνε πρόσκληση προς το μπλοκ για συνομιλίες που θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο ώστε το HDP να υποστηρίξει τον Κιλιτσντάρογλου.

«Στόχος μας είναι η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, η ελευθερία. Θέλουμε να μιλήσουμε για αρχές», δήλωσε στο δίκτυο Haberturk.

Στέλεχος της συμμαχίας της αντιπολίτευσης δήλωσε στο Reuters ότι η πρόσκληση του Σαντσάρ έρχεται «κάπως πρόωρα», προσθέτοντας ότι το θέμα της υποστήριξης του HDP θα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της αντιπολίτευσης.

«Η ανοιχτή υποστήριξη του HDP θα προκαλέσει αρνητικές αντιδράσεις, προερχόμενες κυρίως από το Κόμμα IYI και τη βάση του», είπε αναφερόμενος στο εθνικιστικό κόμμα της Ακσενέρ, δεύτερο σε μέγεθος στην αντιπολιτευτική συμμαχία.

«Η υποστήριξη του HDP είναι εξαιρετικά σημαντική», είπε, προσθέτοντας ότι μπορεί να υπονομεύσει την υποστήριξη αλλού.

Αλλο στέλεχος προερχόμενο από άλλο κόμμα της συμμαχίας δήλωσε ότι η δημόσια υποστήριξη του HDP θα κόψει το ποσοστό του IYI κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες και του CHP κατά 2 έως 3 ποσοστιαίες μονάδες.

Ορισμένες δημοσκοπήσεις δίνουν στη συμμαχία της αντιπολίτευσης προβάδισμα απέναντι στον συνασπισμό του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν και του εθνικιστικού MHP, αλλά με βραχεία κεφαλή. Το HDP συγκεντρώνει το 10% των ψήφων.

Οι λεπτές ισορροπίες και το τίμημα

Σε χθεσινή του ομιλία, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου δεν έκανε καμία αναφορά στο HDP και δήλωσε ότι τα υπόλοιπα πέντε κόμματα θα συμβάλουν στην επισφράγιση της εκλογικής νίκης.

«Μια πολύ λεπτή ισορροπία πρέπει να βρεθεί. Διαφορετικά, θα υπάρξει τίμημα», δήλωσε ο δεύτερος κομματικός αξιωματούχος. «Ψήφοι που προέρχονται από το HDP μπορεί να είναι ίσες με αυτές που θα χαθούν για τη συμμαχία».

Στο πλαίσιο της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Ερντογάν αναμένεται να παίξει το χαρτί των ισχυρισμών για σχέσεις του HDP με τους Κούρδους αντάρτες, σύμφωνα με τους αναλυτές.

Αν και δεν είναι γνωστή η χρονική στιγμή της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου, έχει απορριφθεί το αίτημα του HDP για αναβολή της απόφασης μέχρι μετά τις εκλογές. Το Συνταγματικό Δικαστήριο έχει ήδη παγώσει τους λογαριασμούς του κόμματος.

Ο δεύτερος αξιωματούχος της συμμαχίας της αντιπολίτευσης δήλωσε ότι, απ' την άλλη, ορισμένοι Κούρδοι ψηφοφόροι δεν θα υποστηρίξουν την συμμαχία λόγω της συμμετοχής του IYI.

Ο Σαντσάρ δήλωσε ότι το HDP έπαιξε ρόλο κλειδί στη δημιουργία των πολιτικών ισορροπιών στην Τουρκία και αυτό πρέπει να γίνει παραδεκτό ανοιχτά και όχι πίσω από κλειστές πόρτες. 

ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE, ΕΡΤ