ΕΕ: Πού θα κάτσει η μπίλια του πλαφόν στο ντίζελ

Προς έντονες διαπραγματεύσεις οδεύει τις επόμενες ημέρες και πάλι η Ευρωπαϊκή Ένωση, σχετικά με το πώς θα περιορίσει περαιτέρω τα ρωσικά έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων, ενισχύοντας τις κυρώσεις που στρέφονται ενάντια στην πολεμική μηχανή του προέδρου Πούτιν.

Οι διπλωμάτες της ΕΕ, μεταδίδει το Bloomberg, ξεκινούν συζητήσεις σήμερα Παρασκευή αναφορικά με την αναθεώρηση του ανώτατου ορίου τιμών στις εξαγωγές ρωσικού αργού προς τρίτες χώρες, που τέθηκε σε ισχύ σε συνεργασία με την G7 στα τέλη του περασμένου έτους. Καλούνται επίσης να ορίσουν τα επίπεδα αντίστοιχων πλαφόν στα προϊόντα πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένου του ντίζελ, έως τις αρχές Φεβρουαρίου.

Η θέσπιση ορίων στις τιμές εξαγωγής ρωσικού πετρελαίου έχει σκοπό να διατηρηθεί μεν η ροή αργού και διυλισμένων προϊόντων, αλλά ταυτόχρονα να περιοριστεί η ικανότητα του Πούτιν να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.

Η ΕΕ χρειάζεται ομοφωνία τόσο για την έγκριση των νέων ανώτατων ορίων στις τιμές όσο και για επιβολή νέων κυρώσεων στη Μόσχα, κάτι που θα μπορούσε να δυναμιτίσει τις διαπραγματεύσεις.

Πλαφόν στην τιμή του αργού πετρελαίου

Η ΕΕ έχει αποφασίσει να επανεξετάζει το ανώτατο όριο κάθε δύο μήνες, ήτοι η πρώτη αναθεώρηση έπρεπε να είχε πραγματοποιηθεί στις αρχές του μήνα. Οι ΗΠΑ θέλουν να περιμένουν μέχρι τον Μάρτιο για να αναθεωρήσουν το πλαφόν στο αργό - διατηρώντας το στα 60 δολάρια προς το παρόν - υποστηρίζοντας ότι ο υπάρχων μηχανισμός λειτουργεί επιτυχώς.

Ωστόσο, μια ομάδα χωρών με επικεφαλής την Εσθονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία πιέζει ώστε να μειωθεί μεταξύ 40 και 50 δολ. το σημερινό ανώτατο όριο - που το θεωρούν πολύ υψηλό σε σύγκριση με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς. Εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας κάνουν λόγο για μέση τιμή 54 δολάρια τον Δεκέμβριο και 52 δολάρια τον Ιανουάριο στο ρωσικό πετρέλαιο. 

Πλαφόν στην τιμή του ντίζελ

Η ΕΕ θα επιβάλει νέα ανώτατα όρια τιμών στα ρωσικά πετρελαϊκά προϊόντα για να βοηθήσει στη σταθεροποίηση των προμηθειών καυσίμων όπως το ντίζελ στην παγκόσμια αγορά, μετά την απαγόρευση των εισαγωγών στην Ενωση στις 5 Φεβρουαρίου.

Τα επίπεδα τιμών αναμένεται να αποτελέσουν επιπλέον ακανθώδες ζήτημα, καθώς συνδέονται με την τιμή του αργού πετρελαίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε επιβολή πλαφόν στα 100 δολάρια το βαρέλι σε προϊόντα όπως το ντίζελ, που διαπραγματεύονται με premium έναντι του αργού, σύμφωνα με προσχέδιο που επικαλείται το Bloomberg. Ένα χαμηλότερο όριο 45 δολ. θα οριστεί για προϊόντα όπως λιπαντικά.

Αυτά τα δύο ανώτατα όρια θα ισχύουν από τις 5 Φεβρουαρίου, αλλά θα χορηγηθεί περίοδος χάριτος σε πλοία που μεταφέρουν προϊόντα που αγοράστηκαν και φορτώθηκαν πριν από αυτή την ημερομηνία και θα έχουν εκφορτωθεί έως την 1η Απριλίου. Οι εταιρείες θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες της ΕΕ — όπως η ναυτιλία και η ναυτασφάλιση — μόνο εάν συμμορφώνονται και αγοράζουν τα εν λόγω προϊόντα σε τιμές κάτω από το όριο.

Το προτεινόμενο ανώτατο όριο στο ντίζελ είναι πολύ χαμηλότερο από τις βασικές τιμές στην αγορά

Εάν τα μέλη της ΕΕ δεν καταφέρουν να καταλήξουν σε συμφωνία πριν από τις 5 Φεβρουαρίου, η πλήρης απαγόρευση των ρωσικών πετρελαϊκών προϊόντων θα ξεκινήσει να ισχύει, πιθανότατα κλονίζοντας την αγορά ντίζελ και άλλων βασικών καυσίμων.

Κυρώσεις σε Ρωσία και Λευκορωσία

Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες πιέζουν έντονα για νέο γύρο κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Το επιχείρημά τους είναι ότι τα ανώτατα όρια τιμών του αργού πετρελαίου και των διυλισμένων καυσίμων ουσιαστικά ισοδυναμούν με χαλάρωση των αρχικών απαγορεύσεων και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να εξισορροπηθούν με αυστηρότερες κυρώσεις σε ρωσικές εταιρείες και ιδιώτες.

Τα νέα μέτρα για τα οποία πιέζουν τα κράτη της Βαλτικής και η Πολωνία περιλαμβάνουν την αποκοπή περισσότερων τραπεζών από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT, την προσθήκη περιορισμών στη συνεργασία για την πυρηνική ενέργεια και την απαγόρευση των διαμαντιών και των προϊόντων ασφάλτου.

Η τρέχουσα πρόταση της ΕΕ για τον 10ο γύρο κυρώσεων της είναι πιθανό να επεκτείνει τις κυρώσεις στον τομέα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και να προσθέσει περιορισμούς στα αγαθά που χρησιμοποιούνται από το στρατιωτικό βιομηχανικό της πλέγμα, σύμφωνα με πηγές.

Η Πολωνία πιέζει για επέκταση της απαγόρευσης και στο αργό πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω αγωγών, παράλληλα με την επιβολή συστήματος δασμών και ποσοστώσεων σε χώρες που εξαιρούνται από τέτοιους περιορισμούς, όπως η Ουγγαρία. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, οι ευρωπαϊκές χώρες μπορούν ακόμα να εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο μέσω του γιγαντιαίου συστήματος αγωγών Druzhba, ενώ η Ουγγαρία έχει ήδη δηλώσει ότι θα αντιταχθεί σε οποιεσδήποτε αλλαγές.

Αν και η Πολωνία και η Γερμανία υποσχέθηκαν ότι θα σταματήσουν να χρησιμοποιούν το Druzhba μέχρι το τέλος του έτους, η κυβέρνηση της Βαρσοβίας ανακοίνωσε πρόσφατα ότι η πετρελαϊκή της εταιρεία PKN Orlen θα συνεχίσει να αγοράζει μικρές ποσότητες ρωσικού πετρελαίου για κάποιο χρονικό διάστημα, ώστε να αποφύγει την καταβολή προστίμων για τον τερματισμό των συμβάσεων.

Η Γερμανία συνεχίζει να χρησιμοποιεί το ρωσικό σύστημα αγωγών για αγορές πετρελαίου από το Καζακστάν, όπως λέει. Αυτό προκάλεσε σκεπτικισμό σε Πολωνούς πολιτικούς, οι οποίοι επισημαίνουν ότι, στην πράξη, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Γερμανία θα συνεχίσει να λαμβάνει πετρέλαιο που παρήχθη στη Ρωσία για αρκετό καιρό ακόμη. 

Η Επιτροπή πρότεινε επίσης σαρωτικές νέες κυρώσεις στη Λευκορωσία, ευθυγραμμίζοντας το Μινσκ με πολλά από τα μέτρα που είχαν επιβληθεί στο παρελθόν στη Ρωσία. Αυτά τα μέτρα θα απαιτήσουν επίσης την υποστήριξη όλων των κρατών μελών.