ΕΕ: Σαρώνει το κίνημα του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους

Η ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει την πρώτη έκθεση προόδου για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους (ΝΕΒ), στην οποία γίνεται απολογισμός όσων επιτεύχθηκαν κατά τα πρώτα δύο έτη της πρωτοβουλίας και παρουσιάζεται το πρώτο εργαλείο αξιολόγησης έργων ΝΕΒ: η πυξίδα NEB.

Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους έχει δημιουργήσει μια ευρεία κοινότητα οργανώσεων και πολιτών από ολόκληρη την Ευρώπη, που εργάζονται με ένα κοινό όραμα που συνδυάζει τη βιωσιμότητα, τη συμπερίληψη και την αισθητική αρτιότητα.

Οι βασικές δραστηριότητες του NEB —συμπεριλαμβανομένων των βραβείων NEB, του πρώτου φεστιβάλ και του εργαστηρίου NEB— έχουν επιτύχει τους στόχους τους και έχουν δημιουργήσει ένα διακρατικό δίκτυο από τη βάση προς την κορυφή.

• Χάρη σε πάνω από 100 εκατ. ευρώ ευρωπαϊκής χρηματοδότησης που έχει ήδη διατεθεί, βρίσκονται πλέον σε εξέλιξη μικρά και μεγάλης κλίμακας έργα NEB σε ολόκληρη την Ευρώπη.
• Η Επιτροπή θα αυξήσει τη χρηματοδότηση, διαθέτοντας επιπλέον 106 εκατ. ευρώ από ειδικά κονδύλια του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για την περίοδο 2023-24.

Ένα κίνημα ΝΕΒ

Η πρωτοβουλία έχει εξελιχθεί σε ένα κίνημα με μια ενεργητική και διευρυνόμενη κοινότητα από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και όχι μόνο.

Με πάνω από 600 επίσημες οργανώσεις-εταίρους, που κυμαίνονται από δίκτυα σε επίπεδο ΕΕ έως τοπικές πρωτοβουλίες, το NEB απευθύνεται σε εκατομμύρια πολίτες. Η πρωτοβουλία φέρνει σε επαφή ανθρώπους από διάφορα περιβάλλοντα — από την τέχνη και το ντιζάιν, τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργίας, τα ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς έως εκπαιδευτικούς, επιστήμονες και φορείς καινοτομίας, επιχειρήσεις, τοπικές και περιφερειακές αρχές και πρωτοβουλίες πολιτών.

Από την αρχή, το ΝΕΒ ενθάρρυνε και ενέπνευσε τοπικούς, περιφερειακούς και εθνικούς φορείς να δημιουργήσουν τις δικές τους πρωτοβουλίες ΝΕΒ. Για να προσφέρει διαφανή πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις ειδικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, τους δικαιούχους και τα μέλη της κοινότητας του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, η Επιτροπή δημιούργησε τον πίνακα NEB μια ολοκληρωμένη βάση δεδομένων με τη μορφή διαδραστικού χάρτη.

Η κοινότητα του ΝΕΒ δραστηριοποιείται επίσης στην Ουκρανία. Η δράση περιλαμβάνει την παροχή στοιχείων τόσο για λύσεις στέγασης έκτακτης ανάγκης όσο και για μακροπρόθεσμο σχεδιασμό ανασυγκρότησης. Το εργαστήριο ΝΕΒ υλοποιεί τρία πιλοτικά έργα (επείγουσα ανάγκη στέγασης, κυκλικότητα και ανάπτυξη ικανοτήτων), ενώ συντάχθηκε κατάλογος των αναγκών των ουκρανικών δήμων και των ενδιαφερόμενων μερών τους (π.χ. αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων, φοιτητών και κατασκευαστικών εταιρειών) για την ανασυγκρότηση σε βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Το πρώτο τρίμηνο του 2023 θα καταστεί διαθέσιμη μια σειρά εργαλείων ανάπτυξης ικανοτήτων για Ουκρανούς, εταίρους του NEB και διεθνείς εμπειρογνώμονες στον τομέα της ανασυγκρότησης, με βάση τα αποτελέσματα των πιλοτικών έργων.

Σημαντικές επενδύσεις της ΕΕ αρχίζουν να αποφέρουν καρπούς

Με τη στοχευμένη χρηματοδότηση από διάφορα προγράμματα της ΕΕ, το ΝΕΒ έχει αρχίσει να επιφέρει πραγματικές αλλαγές στην πράξη. Το 2022 επιλέχθηκαν και άρχισαν να λειτουργούν τα πρώτα έξι έργα επίδειξης του NEB — μεγάλης κλίμακας έργα τοπικού μετασχηματισμού τα οποία μπορούν να μεταφερθούν αυτούσια αλλού — τα οποία χρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη». Το 2023, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών καινοτόμων δράσεων της πολιτικής συνοχής θα ακολουθήσουν τα επόμενα 10 έργα επίδειξης. Μαζί με έργα μικρότερης κλίμακας σε ολόκληρη την Ευρώπη, κατά την περίοδο 2021-2022 έχουν επενδυθεί πάνω από 100 εκατ. ευρώ σε έργα του NEB που έλαβαν στήριξη από διάφορα προγράμματα του ΠΔΠ.

Όλα τα κράτη μέλη έχουν συμπεριλάβει αναφορές στο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους στα προγράμματά τους για την πολιτική συνοχής για την περίοδο 2021-27, ανοίγοντας τον δρόμο για έργα που εμπνέονται από το ΝΕΒ για να λάβουν χρηματοδότηση συνοχής.

Νέα πυξίδα NEB για την καθοδήγηση της ανάπτυξης και της αξιολόγησης έργων

Σήμερα, η Επιτροπή παρουσιάζει επίσης την πυξίδα NEB, ένα εργαλείο αξιολόγησης που συμβάλλει στην κατανόηση του βαθμού στον οποίο ένα συγκεκριμένο έργο υιοθετεί την προσέγγιση του ΝΕΒ.

Εξηγεί τι σημαίνουν οι τρεις αξίες του NEB, η βιωσιμότητα, η συμπερίληψη και η αισθητική αρτιότητα σε ειδικά συμφραζόμενα· πώς μπορούν να ενσωματωθούν και να συνδυαστούν με τις αρχές εργασίας της συμμετοχής και της διεπιστημονικότητας.

Με βάση αυτή την πυξίδα, θα αναπτυχθούν λεπτομερέστερα εργαλεία αξιολόγησης, αρχής γενομένης από το δομημένο περιβάλλον.

Μελλοντική πορεία

Η Επιτροπή θα συνεχίσει επίσης να εργάζεται για να ενσωματωθεί το NEB στα προγράμματα της ΕΕ, μεταξύ άλλων υπό επιμερισμένη διαχείριση στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, και για να αυξηθεί η χρηματοδότηση της πρωτοβουλίας. Περισσότερα από 106 εκατ. ευρώ θα διατεθούν το 2023 και το 2024 σε ειδικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για το NEB στο πλαίσιο της αποστολής και των συνεργατικών σχηματισμών του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων, η έκδοση των βραβείων NEB για το 2023 θα έχει θεματική εστίαση στην εκπαίδευση και θα επεκτείνει τη γεωγραφική κάλυψη στα Δυτικά Βαλκάνια, πέραν των κρατών μελών της ΕΕ. Φέτος, στο πλαίσιο του ΝΕΒ θα συσταθεί επίσης η Ακαδημία NEB και θα δρομολογηθούν προγράμματα κατάρτισης σχετικά με τις βιώσιμες κατασκευές, την κυκλικότητα και τα υλικά βιολογικής προέλευσης, με στόχο να επιταχυνθεί ο μετασχηματισμός του τομέα.

Τα εν εξελίξει έργα, όπως το εργαστήριο NEB, θα συνεχίσουν να ενσωματώνουν το ΝΕΒ σε όλες τις πολιτικές. Το ΝΕΒ θεωρεί επίσης ότι ένα από τα σημαντικά καθήκοντά του είναι η αύξηση της παρουσίας του σε χώρες και περιφέρειες, μεταξύ άλλων σε αγροτικές περιοχές, όπου η δραστηριότητα του ΝΕΒ είναι μέχρι στιγμής περιορισμένη.

Χάρη στις διαδρομές «Ανακαλύψτε την ΕΕ» του Erasmus+ για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, οι νέες Ευρωπαίες και οι νέοι Ευρωπαίοι θα έχουν σύντομα τη δυνατότητα να ανακαλύψουν τα εκπληκτικά τοπία και τις πόλεις της Ευρώπης, μαθαίνοντας παράλληλα για τα έργα του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους.