Πού οδηγούν τον πόλεμο τα χτυπήματα στα ρωσικά μετόπισθεν

Το Κίεβο ζητούσε εδώ και μήνες από τη Δύση να το προμηθεύσουν πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, ώστε να μπορέσει να χτυπήσει ρωσικές στρατιωτικές βάσεις πολύ πίσω από τις γραμμές του μετώπου και να τρυπήσει αυτό που ο Ουκρανός αρχηγός στρατηγός Valeriy Zaluzhnyi αποκάλεσε «αίσθημα ατιμωρησίας που παρέχει η φυσική απόσταση [της Ρωσίας]».

Αυτή την εβδομάδα το Κίεβο έδειξε ότι μπορεί να πραγματοποιήσει επιδρομές μεγάλης εμβέλειας χωρίς δυτικό εξοπλισμό. Εκτόξευσε μη επανδρωμένα αεροσκάφη που έπληξαν τρεις στρατιωτικές βάσεις βαθιά μέσα στη Ρωσία - η μία απέχει μόλις 160 χιλιόμετρα από τη Μόσχα, θυμίζουν οι Financial Times.

Ουκρανοί αξιωματούχοι και αναλυτές δήλωσαν ότι οι επιθέσεις -για τις οποίες η Ρωσία είπε ότι σκότωσαν τρεις ανθρώπους και προκάλεσαν φθορές σε δύο αεροσκάφη- αποτελούν μέρος μιας νέας τακτικής που επιδιώκει να διαταράξει τον ρωσικό στρατιωτικό σχεδιασμό και να αναστατώσει την κοινή γνώμη της χώρας, δείχνοντας ότι πουθενά δεν υπάρχει πλήρης ασφάλεια.

«Οι επιθέσεις είναι επαναλαμβανόμενες. Δεν έχουμε περιορισμό στην απόσταση και σύντομα θα είμαστε σε θέση να φτάσουμε σε όλους τους στόχους εντός της Ρωσίας — συμπεριλαμβανομένης της Σιβηρίας», δήλωσε σύμβουλος της ουκρανικής κυβέρνησης που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Στην Ουκρανία, γνωρίζουμε πόσο δύσκολο είναι να αμυνθεί κανείς από αυτού του είδους τις αεροπορικές επιθέσεις. Σύντομα και η Ρωσία δεν θα έχει ασφαλείς ζώνες».

Η κυβέρνηση της Ουκρανίας δεν έχει αναλάβει δημόσια την ευθύνη για τα χτυπήματα και πολλές από τις λεπτομέρειες παραμένουν μυστικές, όπως έγινε και στο παρελθόν, για παράδειγμα σε μια συνδυασμένη αεροπορική και θαλάσσια επίθεση με drone σε ρωσική ναυτική βάση στη Σεβαστούπολη.

Αλλά αυτό που ξεχωρίζει στις τελευταίες επιθέσεις της Ουκρανίας είναι το βεληνεκές τους και ότι διαπέρασαν τη ρωσική αεράμυνα για να χτυπήσουν στρατηγικές στρατιωτικές βάσεις που προηγουμένως θεωρούνταν άτρωτες. Μία από τις βάσεις, το αεροδρόμιο Ένγκελς κοντά στο Σαράτοφ στη νότια Ρωσία, περίπου 600 χιλιόμετρα από τα σύνορα με την Ουκρανία, φιλοξενεί ρωσικά βομβαρδιστικά μεγάλης εμβέλειας που μπορούν να μεταφέρουν πυρηνικά. Σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους, από εκεί γίνονται και εκτοξεύσεις επιθέσεων με πυραύλους κρουζ σε ουκρανικές υποδομές.

«Αυτές οι αεροπορικές βάσεις φιλοξενούν στρατηγικά βομβαρδιστικά... που η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει όχι μόνο για να χτυπήσει πολιτικούς στόχους στην Ουκρανία, αλλά και για να απειλήσει ολόκληρο τον κόσμο», δήλωσε ο Serhiy Kuzan, επικεφαλής του Ουκρανικού Κέντρου Ασφάλειας και Συνεργασίας στο Κίεβο. «Αλλά τα χτυπήματα της Ουκρανίας έχουν καταστρέψει την εικόνα της Ρωσικής Ομοσπονδίας... ακόμη και τέτοια σημεία δεν προστατεύονται επαρκώς».

Αξιωματούχοι και αναλυτές υποστηρίζουν ότι αποτέλεσμα των επιθέσεων θα μπορούσε να είναι η Ρωσία να διασπείρει τις ένοπλες δυνάμεις της στο εσωτερικό της χώρας, κάτι που θα συνέβαλλε στη διασφάλισή τους, αλλά θα περιέπλεκε τις επιχειρήσεις. Τον Σεπτέμβριο, ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας μετέφερε ορισμένα από τα υποβρύχιά του σε απόσταση 300 χιλιομέτρων ανατολικά από το λιμάνι τους στην προσαρτημένη από τη Ρωσία Κριμαία, στο Novorossisyk στην ηπειρωτική Ρωσία, εν μέσω ανησυχίας ότι ήταν ευάλωτα σε ουκρανικά πλήγματα.

«Αυτές οι επιθέσεις... σίγουρα θα κάνουν τους Ρώσους λιγότερο σίγουρους... Θα πρέπει να σκεφτούν πώς θα διανείμουν τα στρατιωτικά μέσα και θα τα διατηρήσουν ασφαλή», είπε ένας δυτικός αξιωματούχος. «Οι Ρώσοι θα αμφιβάλλουν για την ικανότητά τους να υπερασπιστούν τα στρατηγικά τους περιουσιακά στοιχεία [στη χώρα]».

Η Ουκρανία ελπίζει επίσης ότι οι επιθέσεις, εάν επαναληφθούν σε επαρκή κλίμακα, θα βοηθήσουν στο να στραφεί η ρωσική κοινή γνώμη ενάντια στη σύγκρουση.

Η Μόσχα έχει εξαπολύσει χιλιάδες επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά ουκρανικών πολιτικών υποδομών που έχουν αφήσει περιοχές της χώρας χωρίς ηλεκτρισμό, θέρμανση και τρεχούμενο νερό. Ωστόσο, όλες οι προηγούμενες ουκρανικές επιθέσεις εντός της Ρωσίας ή σε ρωσικά κατεχόμενα εδάφη έγιναν σε στρατιωτικές βάσεις κοντά στα σύνορα ή στην Κριμαία.

«Οι επιθέσεις με drone δεν πρόκειται να κερδίσουν τον πόλεμο για την Ουκρανία. Ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να καταστραφούν οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις εντός της Ουκρανίας. Αλλά βοηθά τις επιχειρήσεις επιρροής στη Ρωσία, τις οποίες η Δύση δεν ήθελε να υποστηρίξει», είπε ο Ουκρανός σύμβουλος.

Τα πλήγματα έχουν αυξήσει το άγχος στις ρωσικές περιοχές που συνορεύουν με την Ουκρανία, οι οποίες έχουν αντιμετωπίσει πυρά πυροβολικού και επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη ήδη από τους πρώτους μήνες του πολέμου. Στο Μπέλγκοροντ, μια περιοχή που συνορεύει με την Ουκρανία, αξιωματούχοι προώθησαν μια εκστρατεία «άκουσα την αντιαεροπορική άμυνα» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έσκαψαν χαρακώματα κατά μήκος των συνόρων και δημιούργησαν «τάγματα αυτοάμυνας» ντόπιων πολιτών.

Ενώ οι τακτικές του Κιέβου είναι σαφείς, οι τεχνικές λεπτομέρειες των επιθέσεων αυτής της εβδομάδας παραμένουν ασαφείς. Ο Kuzan είπε ότι τα drones μπορεί να κατασκευάστηκαν από την κρατική εταιρεία παραγωγής όπλων Ukroboronprom, η οποία πρόσφατα δήλωσε ότι δοκιμάζει ένα επιθετικό drone με βεληνεκές 1.000 χλμ. «Αυτό δείχνει ότι η Ουκρανία, ακόμη και κάτω από τέτοιες δύσκολες συνθήκες, είναι ικανή να αναπτύξει εξελιγμένα συστήματα», είπε. Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, ωστόσο, τα drones ήταν ενημερωμένες εκδόσεις μη επανδρωμένων αναγνωριστικών αεροσκαφών TU-141 της Σοβιετικής εποχής που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970.

Με βάση αυτές τις προδιαγραφές, ένας Ουκρανός μηχανικός που κατασκευάζει drones τα οποία ανταποκρίνονται στις στρατιωτικές απαιτήσεις δήλωσε ότι αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στις τελευταίες επιθέσεις θα μπορούσαν να είχαν ταξιδέψει με ταχύτητα κοντά σε αυτή του ήχου. Η αντικατάσταση της αρχικής κάμερας του TU-141 θα επέτρεπε επίσης να μεταφέρει «πάνω από 50 κιλά εκρηκτικής ύλης, ίσως και 100 κιλά. Ουσιαστικά θα ήταν ένας φτηνός πύραυλος κρουζ», είπε.

Ωστόσο, χρειάζεται χρόνος για την παραγωγή τέτοιου εξοπλισμού από την αρχή και την αναπλήρωση των αποθεμάτων, επεσήμανε ο μηχανικός, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Αν πρόκειται για το ίδιο είδος μη επανδρωμένων αεροσκαφών που χρησιμοποιήθηκαν στις επιθέσεις της Σεβαστούπολης [ναυτικής βάσης], αυτό έγινε πάνω από ένα μήνα πριν. Για να αλλάξει η πορεία του πολέμου, η Ουκρανία χρειάζεται επιθετικά drones βαθιάς εμβέλειας που είναι φθηνά και γρήγορα στην παραγωγή».

Ο σύμβουλος άμυνας, εν τω μεταξύ, είπε ότι τα drones δεν ήταν ούτε τα μοντέλα της Ukroboronprom ούτε τροποποιημένα σοβιετικά, αλλά μάλλον μια κοινή πρωτοβουλία κυβέρνησης-ιδιωτικού τομέα που θα μπορούσε να παράγει νέα «συχνά».

Υπονόησε επίσης ότι χρησιμοποίησαν συστήματα αδρανειακής πλοήγησης για να βρουν τους στόχους τους. Αν και λιγότερο ακριβή από το GPS, δεν απαιτούν δορυφορικές συνδέσεις, επομένως δεν μπορούν να μπλοκαριστούν. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιο δύσκολο να αναχαιτίσουν και βοηθά να εξηγηθεί πώς κατάφεραν να διαπεράσουν τις ρωσικές αεροπορικές άμυνες.

«Η τεχνολογία είναι αρκετά ακριβής για να στείλει άνδρες με πυραύλους στο φεγγάρι και αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο από το να πλήξεις μια τεράστια ρωσική αεροπορική βάση 1.000 χιλιόμετρα μακριά».