Πλαφόν $60 στο ρωσικό πετρέλαιο βάζει η Δύση

Πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου στα 60 δολάρια το βαρέλι θα επιβληθεί τις επόμενες ημέρες, αφού η ΕΕ, η G7 και η Αυστραλία κατέληξαν σε συμφωνία για το θέμα χθες Παρασκευή, τρεις ημέρες προτού τεθεί σε εφαρμογή το ευρωπαϊκό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω θαλάσσης.

«Η G7 και η Αυστραλία (…) κατέληξαν σε συμφωνία για ανώτατη τιμή 60 δολάρια το βαρέλι για το αργό πετρέλαιο ρωσικής προέλευσης που μεταφέρεται διά θαλάσσης», ανέφεραν σε κοινή τους ανακοίνωση.

Η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν χαιρέτισε την εξέλιξη αυτή, η οποία είναι «η κατάληξη μηνών προσπαθειών του συνασπισμού μας».

Νωρίτερα χθες οι 27 χώρες μέλη της ΕΕ συμφώνησαν επίσης στην επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου, αφού κατάφεραν να πείσουν την Πολωνία.

Οι υπουργοί Οικονομικών της G7 είχαν συμφωνήσει ήδη από τις αρχές Σεπτεμβρίου σε αυτό το όριο στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου, ένα εργαλείο που έχει στόχο να στερήσει από τη Μόσχα μέσα για τη χρηματοδότηση του πολέμου της στην Ουκρανία.

Η τιμή που ορίστηκε είναι αρκετά υψηλή ώστε η Ρωσία να έχει συμφέρον να εξακολουθήσει να τους πουλά πετρέλαιο, αλλά είναι μικρότερη από την τρέχουσα τιμή αγοράς προκειμένου να περιορίσει τα έσοδα της Μόσχας.

Ο μηχανισμός αυτός θα τεθεί σε ισχύ τη Δευτέρα «ή λίγο αργότερα», διευκρίνισαν η G7 και η Αυστραλία. Εξάλλου τη Δευτέρα τίθεται σε εφαρμογή το εμπάργκο που έχει επιβάλει η ΕΕ στο ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται διά θαλάσσης.

Μόνο το πετρέλαιο που πουλά η Ρωσία με τιμή ίση ή χαμηλότερη των 60 δολαρίων θα μπορεί να εξάγεται. Πάνω από αυτό το όριο οι εταιρείες θα απαγορεύεται να προσφέρουν υπηρεσίες που αφορούν τις θαλάσσιες μεταφορές (ναύλα, ασφάλιση κτλ.).

Η αντίδραση της Μόσχας

Η Ρωσία, η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγός αργού παγκοσμίως, προειδοποίησε από την πλευρά της ότι δεν θα εξάγει πετρέλαιο στις χώρες που θα υιοθετήσουν αυτό το πλαφόν.

«Αξιολογούμε την κατάσταση. Έχουμε κάνει κάποιες προετοιμασίες. Δεν θα αποδεχτούμε το πλαφόν και θα σας ενημερώσουμε για το τι θα κάνουμε μόλις ολοκληρωθεί η αξιολόγηση» τόνισε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.

Χωρίς το πλαφόν, θα είναι εύκολο για τη Μόσχα να βρει νέους αγοραστές που θα είναι διατεθειμένοι να καταβάλλουν την τρέχουσα τιμή για το αργό της. Αυτή την περίοδο το αργό Ουραλίων κυμαίνεται γύρω στα 65 δολάρια, λίγο πάνω από το ευρωπαϊκό πλαφόν δηλαδή, γεγονός που σημαίνει ότι οι επιπτώσεις του θα είναι περιορισμένες βραχυπρόθεσμα.

«Είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε και να διορθώσουμε την ανώτατη τιμή, αν χρειαστεί», διαβεβαίωσαν η G7 και η Αυστραλία στην ανακοίνωσή τους. Εξάλλου πλαφόν αναμένεται να οριστεί και για τα ρωσικά πετρελαϊκά προϊόντα από τις 5 Φεβρουαρίου 2023.

Το ευρωπαϊκό εμπάργκο τίθεται σε εφαρμογή πολλούς μήνες μετά από αυτό των ΗΠΑ και του Καναδά.

«Η ΕΕ παραμένει ενωμένη και αλληλέγγυα προς την Ουκρανία», τόνισε η Τσεχία, που έχει την εναλλασσόμενη προεδρία του μπλοκ, σε ανάρτησή της στο Twitter.

Η Ρωσία είχε κέρδη ύψους 67 δισεκ. ευρώ από τις πωλήσεις πετρελαίου στην ΕΕ μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, την ώρα που ο ετήσιος στρατιωτικός της προϋπολογισμός ανέρχεται σε περίπου 60 δισεκ. ευρώ, υπενθύμισε ο Πουκ- Βινχ Νγκουγιέν, ειδικός σε ενεργειακά θέματα στο ινστιτούτο Ζαν Ντελόρ.

Φόβοι αποσταθεροποίησης

Κάποιοι ειδικοί φοβούνται ότι θα αποσταθεροποιηθεί η παγκόσμια αγορά και αναρωτιούνται για την αντίδραση των πετρελαιοπαραγωγών χωρών του ΟΠΕΚ, που συναντώνται αύριο Κυριακή στη Βιέννη.

«Το πλαφόν αυτό θα συμβάλλει στη σταθεροποίηση των παγκόσμιων αγορών ενέργειας (…) και θα ωφελήσει άμεσα τις αναδυόμενες οικονομίες και τις αναπτυσσόμενες χώρες», καθώς θα μπορούν να εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο σε τιμή χαμηλότερη από το πλαφόν, διαβεβαίωσε από την πλευρά της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Παράλληλα από τη Δευτέρα τίθεται σε ισχύ το εμπάργκο της ΕΕ στο ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται δια θαλάσσης, γεγονός που θα μειώσει κατά δύο τρίτα τις αγορές του μπλοκ από τη Μόσχα. Η Γερμανία και η Πολωνία έχουν αποφασίσει να αναστείλουν και τις αγορές πετρελαίου που μεταφέρεται μέσω αγωγών ως το τέλος του έτους, με τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου να επηρεάζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90%, σύμφωνα με τους Ευρωπαίους.

Αντιθέτως «ένα πλαφόν στην τιμή του πετρελαίου είναι κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί. Βρισκόμαστε σε άγνωστο πεδίο», ανησύχησε ο Πουκ- Βινχ Νγκουγιέν, υπογραμμίζοντας ότι η αντίδραση των χωρών του ΟΠΕΚ ή των μεγάλων αγοραστών, όπως η Ινδία και η Κίνα, θα είναι κρίσιμης σημασίας.

Το μόνο για το οποίο είναι βέβαιος είναι ότι η επιβολή πλαφόν θα στείλει «ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα» στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, διότι από τη στιγμή που τίθεται σε εφαρμογή ο μηχανισμός, μπορεί να αυστηροποιηθούν οι όροι του.