Τρία σενάρια για τις τράπεζες του μέλλοντος, τα megatrends

Σε ένα περιβάλλον με συνεχείς ανατροπές, τα τραπεζικά στελέχη εξετάζουν διεξοδικά τον εξελισσόμενο ρόλο του κλάδου τους στην πιο ανταγωνιστική αγορά που έχουν αντιμετωπίσει ποτέ. Τι επιφυλάσσει το μέλλον και πώς μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που έρχονται για να εξασφαλίσουν καλύτερες προοπτικές, τόσο για τον κλάδο, όσο και για τον κόσμο συνολικά; Αυτό είναι το επίκεντρο της νέας μελέτης για το μέλλον των τραπεζών, Banking in 2035: three possible futures, που πραγματοποιήθηκε από το Economist Impact, με την στήριξη της SAS, της κορυφαίας εταιρείας AI και analytics.

Το πρώτο κομμάτι μιας μελέτης που χωρίζεται σε δυο μέρη, παρουσιάζει τρία πιθανά σενάρια για το τραπεζικό τοπίο του 2035. Μέσα από εκτεταμένη έρευνα και συνεντεύξεις ειδικών, η ανάλυση του Economist Impact: 

• Παρουσιάζει τα «megatrends» που έρχονται να αναδιαμορφώσουν το τραπεζικό τοπίο κατά την επόμενη δεκαετία.
• Αποκαλύπτει τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που ενέχουν διάφοροι συνδυασμοί των trends.
• Επισημαίνει συγκεκριμένους τρόπους με τους οποίους οι τράπεζες μπορούν να εξελιχθούν για να υποστηρίξουν ένα πιο δίκαιο, ηθικό και βιώσιμο μέλλον. 

Η μελέτη είναι ξεκάθαρη σχετικά τα διλήμματα που προκύπτουν για τη κλιματική αλλαγή, τον οικονομικό κατακερματισμό και τις διάχυτες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες: Οι τράπεζες βρίσκονται σε μια κρίσιμη στιγμή για το μέλλον τους ως κλάδος. 

«Η γρήγορη εξέλιξη του κλάδου εν μέσω της αβεβαιότητας που επικρατεί θέτει ένα θεμελιώδες ερώτημα: Ποιος είναι ο σκοπός των τραπεζών;» δήλωσε ο Yuxin Lin, Senior Manager of Policy and Insights του Economist Impact. «Ο τρόπος με τον οποίο οι κορυφαίοι του κλάδου απαντούν σε αυτό το ερώτημα - και οι επιχειρηματικές αποφάσεις που λαμβάνουν ως αποτέλεσμα - θα επαναπροσδιορίσουν την τραπεζική εξολοκλήρου.»

«Οι τράπεζες έχουν τη δύναμη να αναβαθμίσουν όχι μόνο την παγκόσμια οικονομία, αλλά και ολόκληρη την ανθρωπότητα,» δήλωσε ο Alex Kwiatkowski, Director of Global Financial Services της SAS. «Αξιοποιώντας την τεχνολογία και την καινοτομία, οι τράπεζες δύνανται να χαράξουν μια πιο προσανατολισμένη πορεία, όπου ο ύψιστος σκοπός  και η κερδοφορία συμβαδίζουν. Αν δεν εκμεταλλευτούν πλήρως τις δυνατότητες της τεχνολογίας, θα σπαταληθεί μια μεγάλη ευκαιρία να κάνουν την διαφορά, ενδεχομένως και με πολύ σοβαρές συνέπειες.» 

1^ο Σενάριο: Μπορούν οι μετασχηματισμένες τράπεζες να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη του κοινού; 

Από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, οι τράπεζες αντιμετωπίζουν προβλήματα αξιοπιστίας και φήμης. Στην πραγματικότητα, οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες κατατάσσονται σταθερά μεταξύ των τομέων με τη μικρότερη εμπιστοσύνη, εμπνέοντας σήμερα εμπιστοσύνη σε μόλις λίγο πάνω από το μισό (54%) του κοινού, σύμφωνα με το Edelman Trust Barometer του 2022.

Αν αναλογιστούμε το 2035, το 1^ο Σενάριο προβλέπει έναν κόσμο όπου οι τράπεζες αξιοποιούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό για να αποκαταστήσουν την εικόνα τους. Οι τράπεζες θα έχουν ενισχύσει τα εργαλεία data privacy και κυβερνοασφάλειας και θα προασπίζονται τη θέσπιση κανονιστικών ρυθμίσεων με επίκεντρο τον καταναλωτή. Η μεγαλύτερη διαφάνεια και η προστασία των καταναλωτών ενισχύουν την εμπιστοσύνη του κοινού, τροφοδοτώντας την ανοικτή τραπεζική και τις συνεργασίες που φέρνουν νέα προσοδοφόρα προϊόντα και υπηρεσίες. Οι ψηφιακές πλατφόρμες ενοποιούν απρόσκοπτα κάθε πτυχή της οικονομικής ζωής των πελατών σε μια εξατομικευμένη και ευέλικτη εμπειρία.

«Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών, που χτίζεται επί πολλά χρόνια, μπορεί να χαθεί μέσα σε μια στιγμή,» δήλωσε ο Stu Bradley, Senior Vice President of Fraud and Security Intelligence της SAS. «Καθώς η ψηφιοποίηση επιταχύνεται, είναι κρίσιμο για τις τράπεζες να δημιουργήσουν μια υπερ-προσωποποιημένη σχέση , αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα τους αυξανόμενους κινδύνους. Η εξισορρόπηση ανάμεσα στην εμπειρία πελάτη και της διαχείρισης κινδύνου απαιτεί μια προσέγγιση λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων, όπου οι αποφάσεις για την πρόληψη και καταπολέμησης της απάτης, τον κίνδυνο και τη δέσμευση του πελάτη ενσωματώνονται ολιστικά σε κάθε σημείο του customer journey ∙ οι τράπεζες έτσι μπορούν να μειώσουν το κόστος και να εξορθολογήσουν τις τεχνολογικές υποδομές τους, ενισχύοντας παράλληλα τα έσοδά τους και διατηρώντας την πελατειακή τους βάση.» 

2^ο Σενάριο: Θα μπορούσαν οι τράπεζες να ενισχύσουν την συλλογική δράση του κλάδου για την κλιματική αλλαγή και να ενισχύσουν την πράσινη μετάβαση; 

Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης θα απαιτήσει πρωτοφανή επίπεδα παγκόσμιας συνεργασίας. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, οι σημερινές δεσμεύσεις των κυβερνήσεων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου υπολείπονται κατά πολύ των όσων απαιτούνται για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 1,5°C, πάνω δηλαδή από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Η αποτροπή των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής απαιτεί γρήγορη και αποφασιστική δράση. 

Το 2^ο Σενάριο προβλέπει ότι το 2035 θα δημιουργηθεί μια παγκόσμια κοινότητα δεσμευμένη να δρα πάντα προς όφελος του κλίματος, όπου η απεξάρτηση από τον άνθρακα θα αποτελεί πρωταρχικό μέλημα σε όλους τους τομείς της ενέργειας, των υποδομών και των μεταφορών. Οι πόλεις θα έχουν επανασχεδιαστεί με στόχο την καλύτερη ενεργειακή απόδοση και την κλιματική ανθεκτικότητα. Οι οικονομικά αποδοτικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι πράσινες τεχνολογίες θα επικρατήσουν. 

«Η ηγετική στάση του τραπεζικού τομέα σε ζητήματα για το κλίμα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη καθολική πρόοδο όλων των κλάδων προς την επίτευξη μηδενικών εκπομπών έως το 2050, και αυτό ξεκινά από τώρα με καλύτερα analytics, μοντελοποίηση και διαχείριση του κλιματικού κινδύνου,» δήλωσε ο Troy Haines, Senior Vice President και Head of Risk Research and Quantitative Solutions της SAS. «Οι τράπεζες μπορούν να συμβάλουν στην προώθηση της πράσινης μετάβασης και να προωθήσουν την παγκόσμια κλιματική ανθεκτικότητα, ενισχύοντας την ικανότητά τους να μοντελοποιούν σενάρια κλιματικού κινδύνου και να κατανοούν τις πιθανές επιπτώσεις στους ισολογισμούς και τα κεφάλαιά τους.» 

3^ο Σενάριο: Πώς θα αποδίδουν οι τράπεζες σε έναν γεωπολιτικά κατακερματισμένο κόσμο; 

Ακόμα και αν ο κόσμος προσπαθεί να αφήσει πίσω του τις επιπτώσεις της COVID-19, οι αβεβαιότητες  της οικονομίας και των αγορών είναι πολλές. Τα κατάλοιπα της πανδημίας έχουν μεγεθύνει τις εντάσεις μεταξύ των παγκόσμιων οικονομικών υπερδυνάμεων, ενώ επιβαρύνουν υπερβολικά τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι πληθυσμοί των οποίων υφίστανται τεράστιες συνέπειες. 

Σε αυτό το πλαίσιο, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το 3^ο Σενάριο, το οποίο περιγράφει μια γεωπολιτικά κατακερματισμένη παγκόσμια σκηνή το 2035, με αγώνα για την επικράτηση διαφορετικών συμφερόντων και μείωση της συνεργασίας ανάμεσα στους παγκόσμιους οικονομικούς κολοσσούς. Διμερείς και περιφερειακές συμφωνίες θα έχουν αντικαταστήσει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα θα έχει διαταραχθεί από τα εναλλακτικά συστήματα πληρωμών των ανταγωνιστών και την άνοδο των ψηφιακών νομισμάτων. 

«Η από-παγκοσμιοποίηση, η οποία επιταχύνθηκε από τα πρόσφατα παγκόσμια γεγονότα, θα διευρύνει πιθανότατα τις συγκλονιστικές κοινωνικές ανισότητες που μαστίζουν τον σύγχρονο κόσμο,» δήλωσε η Theodora Lau, ιδρύτρια της Unconventional Ventures. «Αναμφισβήτητα, οι τράπεζες και το χρήμα βρίσκονται στην καρδιά όλων αυτών. Ο καθένας από εμάς, με τις σημερινές μας ενέργειες, έχει να διαδραματίσει έναν ρόλο στην επίτευξη ενός πιο συμπεριληπτικού και βιώσιμου μέλλοντος.»