COP27: Μικρό καλάθι για το κλίμα στη διάσκεψη κορυφής

Ξεκίνησαν στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου οι εργασίες της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ για τον κλίμα, της COP27, εν μέσω αυξανόμενων εκκλήσεων προς τις πλούσιες χώρες να αποζημιώσουν φτωχότερα κράτη που είναι πιο ευάλωτα στην κλιματική αλλαγή.

Αντιπρόσωποι από σχεδόν 200 χώρες θα αρχίσουν τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, που θα διαρκέσει δύο εβδομάδες, με την έγκριση της ημερήσιας διάταξης της διάσκεψης στη διάρκεια της εναρκτήριας συνεδρίασης της ολομέλειάς της, ενώ όλοι περιμένουν να δουν αν τα πλουσιότερα έθνη θα συμφωνήσουν να περιλάβουν τις αποζημιώσεις επισήμως στην ατζέντα.

Μεγάλο μέρος της έντασης γύρω από την COP27 αναμένεται να αφορά τις απώλειες και τις ζημιές, δηλαδή τις αποζημιώσεις που καλούνται να παράσχουν τα πλούσια έθνη σε ευάλωτες χώρες χαμηλότερου εισοδήματος, οι οποίες λίγη ευθύνη φέρουν για τις εκπομπές που προκαλούν την άνοδο της θερμοκρασίας στον πλανήτη.

Διπλωμάτες δέχτηκαν να συμπεριλάβουν το ακανθώδες αυτό θέμα στην ατζέντα της διάσκεψης και συγκεκριμένα συμφώνησαν να συζητήσουν ζητήματα που συνδέονται με τον "διακανονισμό της χρηματοδότησης αναφορικά με τις απώλειες και τις ζημιές (δηλαδή τις αποζημιώσεις), οι οποίες απορρέουν από τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής...".

"Αυτό δημιουργεί για πρώτη φορά ένα θεσμικά σταθερό χώρο στην επίσημη ατζέντα της COP και της Συμφωνίας του Παρισιού για να συζητηθεί το επείγον ζήτημα του διακανονισμού της χρηματοδότησης που απαιτείται για να αντιμετωπιστούν τα υπάρχοντα κενά που αφορούν τις απώλειες και τις ζημιές", είπε κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση της ολομέλειας της διάσκεψης ο πρόεδρος της COP27 Σάμεχ Σούκρι.

Οι φτωχές χώρες περιμένουν περισσότερη αλληλεγγύη

Επί μια δεκαετία και πλέον, οι πλούσιες χώρες απέρριπταν τις επίσημες συνομιλίες για τις απώλειες και τις ζημιές, δηλαδή για τους πόρους που θα πρέπει να διαθέσουν για να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Στην COP26, πέρυσι στη Γλασκώβη, οι πλούσιες χώρες μπλόκαραν μια πρόταση για έναν οργανισμό που θα χρηματοδοτεί τις απώλειες και τις ζημιές, υποστηρίζοντας αντ' αυτού τη διεξαγωγή ενός νέου τριετούς διαλόγου σχετικά με χρηματοδοτήσεις.

Ωστόσο, όπως διευκρίνισε ο Σούκρι, οι συζητήσεις για τις απώλειες και τις ζημιές που βρίσκονται πλέον στην ατζέντα δεν θα περιλαμβάνουν την υπαιτιότητα ή την υποχρεωτική αποζημίωση, αλλά έχουν στόχο να οδηγήσουν σε μια καταληκτική απόφαση "το αργότερο μέχρι το 2024".

"Η ενσωμάτωση στην ατζέντα αντανακλά μια αίσθηση αλληλεγγύης για τα θύματα των κλιματικών καταστροφών", πρόσθεσε ο Σούκρι.

Το ζήτημα κινδυνεύει να προκαλέσει φέτος μεγαλύτερη ένταση σε σχέση με προηγούμενες διασκέψεις καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία, η άνοδος στις τιμές της ενέργειας και ο κίνδυνος της οικονομικής ύφεσης έχουν αυξήσει την διστακτικότητα των κυβερνήσεων να δεσμευτούν ότι θα αποζημιώσουν τις φτωχές χώρες και έχουν ταυτόχρονα τις οικονομικές ανάγκες των φτωχών χωρών.

Οι διαπραγματεύσεις χθες το βράδυ πριν από την υιοθέτηση του φλέγοντος ζητήματος "ήταν υπερβολικά απαιτητικές", είπε ο Χαρζίτ Σινγκ, επικεφαλής παγκόσμιας πολιτικής στρατηγικής στην μκο Climate Action Network International. "Οι πλούσιες χώρες δεν ήθελαν αρχικά να μπει στην ατζέντα το θέμα των απωλειών και των ζημιών".

Κάποιοι άσκησαν κριτική για την απαξιωτική γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε σχετικά με τις ευθύνες, ωστόσο το ότι συμφωνήθηκε να μπει επισήμως το θέμα στην ατζέντα σημαίνει ότι οι πλουσιότερες χώρες θα υποχρεωθούν να εμπλακούν.

"Σωστά περιμένουν μεγαλύτερη αλληλεγγύη από τις πλούσιες χώρες και η Γερμανία είναι έτοιμη γι' αυτό, τόσο ως προς τη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση της κλιματιικής αλλαγής όσο και για τις ζημιές και τις απώλειες", αναφέρεται σε ανακοίνωση της γερμανίδας ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ.

Η Γερμανία θέλει να θεσπίσει μια "προστατευτική ασπίδα απέναντι στους κλιματικούς κινδύνους" στη διάρκεια της διάσκεψης, μια πρωτοβουλία για την οποία συνεργάζεται με ευάλωτες χώρες όπως το Μπανγκλαντές και η Γκάνα.

Η περιβαλλοντική ερευνητική οργάνωση με έδρα το Μπανγκλαντές, το "Διεθνές Κέντρο για την Κλιματική Αλλαγή και την Ανάπτυξη", χαρακτήρισε "ευχάριστη" την είδηση ότι συμφωνήθηκε να περιληφθεί στην ατζέντα το θέμα των ζημιών και απωλειών.

"Τώρα ξεκινάει η πραγματική δουλειά για να χρηματοδοτηθεί μια πραγματικότητα", σχολίασε ο Σαμίλ Χακ, ο διευθυντής του Κέντρου.

Κλιματικό χάος

«Καθώς ξεκινά η COP27, ο πλανήτης μας στέλνει ένα σήμα αγωνίας», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα που μεταδόθηκε στο Σαρμ ελ Σέιχ.

Αυτό το «χρονικό του κλιματικού χάους» δείχνει «τόσο ξεκάθαρα ότι η αλλαγή συμβαίνει με καταστροφική ταχύτητα, καταστρέφοντας ζωές σε όλες τις ηπείρους», πρόσθεσε, ζητώντας την απάντηση σε αυτό με «φιλόδοξες και αξιόπιστες ενέργειες» κατά τη διάρκεια των δύο εβδομάδων αυτής της διάσκεψης για το κλίμα στην Αίγυπτο.

Με εκτιμώμενη μέση θερμοκρασία 1,15°C υψηλότερη από ό,τι στην προβιομηχανική εποχή, το έτος 2022 αναμένεται να καταταχθεί «μόνο» πέμπτο ή έκτο μεταξύ αυτών των θερμότερων ετών, λόγω της ασυνήθιστης επιρροής, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, του φαινομένου στους ωκεανούς, το Niña, που προκαλεί πτώση της θερμοκρασίας. «Αλλά αυτό δεν αντιστρέφει τη μακροπρόθεσμη τάση., είναι μόνο θέμα χρόνου να υπάρξει άλλη μια θερμότερη χρονιά», επέμεινε ο WMO, η εξειδικευμένη υπηρεσία του ΟΗΕ.

Εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για φέτος, η οκταετία από το 2015 έως το 2022 θα περιλαμβάνει τα θερμότερα χρόνια που έχουν καταγραφεί ποτέ, δήλωσε ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) σε έκθεσή του την Κυριακή.

ΠΗΓΕΣ: ΑΠΕ-ΜΠΕ, lefigaro.fr