Συνταγή… Βαρουφάκη εισηγείται ο Σόρος στον Σούνακ

Πρώτο καθήκον του Ρίτσι Σούνακ είναι να πείσει τις αγορές ότι είναι επαγγελματίας, γράφει σε άρθρο του στους Financial Τimes ο Τζορτζ Σόρος, στο οποίο καταθέτει σειρά προτάσεων. 

Οπως εξηγεί, ο Βρετανός πρωθυπουργός πρέπει να αναγνωρίσει τις ανησυχίες της αγοράς σε ό,τι αφορά τα ελλείμματα, αλλά παράλληλα πρέπει να είναι προσεκτικός και να μην επιβάλει υπερβολική λιτότητα, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει πλήρη οικονομική κρίση σε μια χώρα που αντιμετωπίζει πολλούς αντίθετους ανέμους, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης οικονομικά προσιτών κατοικιών και μιας επικείμενης συνταξιοδοτικής κρίσης.

Για να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα έχει στη διάθεσή του ένα χρήσιμο εργαλείο: την έκδοση perpetual bonds (ομολόγων χωρίς ημερομηνία λήξης), υποστηρίζει (σ.σ. υπενθυμίζεται ότι ανάλογη πρόταση είχε καταθέσει τον Φεβρουάριο του 2015 ο Γιάνης Βαρουφάκης. Τότε είχε εισηγηθεί να αντικατασταθούν με τέτοια ομόλογα οι ελληνικοί τίτλοι που διακρατούσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα).

Ο Σόρος στο άρθρο του εξηγεί ότι τα perpetual bonds έχουν μακρά ιστορία στο Ηνωμένο Βασίλειο. Κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά το 1752 και αργότερα χρησιμοποιήθηκαν για την αντιμετώπιση του χρέους που συσσωρεύτηκε κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων (γι' αυτό και ονομάστηκαν «consols»). Αυτοί οι πόλεμοι ωχριούν σε σύγκριση με την παγκόσμια αγωνία που έφερε η Covid-19. Η έκδοση «Covid Consols» για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των συνεπειών μιας καταστροφής φαίνεται εξαιρετικά λογική, γράφει ο δισεκατομμυριούχος.

Το κύριο πλεονέκτημα των perpetual bonds είναι ότι το κεφάλαιο δεν χρειάζεται ποτέ να επιστραφεί, αρκεί να πληρώνεται το κουπόνι όσο οι ομολογίες είναι σε εκκρεμότητα. Το τρέχον περιβάλλον των επιτοκίων μπορεί να μη φαίνεται η καλύτερη στιγμή για την έκδοσή τους, επειδή το κουπόνι θα είναι μάλλον υψηλό. Αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Τα ομόλογα μπορούν να εξαργυρωθούν (μετά από μια περίοδο κατά την οποία αυτό δεν θα επιτρέπεται) και να αντικατασταθούν με ένα άλλο perpetual bond με χαμηλότερο κουπόνι.

Κατά τον Σόρος, τα ομόλογα αυτά είναι το ιδανικό εργαλείο για την επίλυση μιας σοβαρής οικονομικής κρίσης όπως η παρούσα. Η μη υποχρέωση αποπληρωμής του κεφαλαίου παρέχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα που μειώνει το προσωρινό κόστος ενός υψηλού κουπονιού. Θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση τόσο της στεγαστικής όσο και της συνταξιοδοτικής κρίσης.

Τα συνταξιοδοτικά ταμεία του Ηνωμένου Βασιλείου, εξηγεί, αγωνίζονται να διαχειριστούν τα βρετανικά ομόλογα στα χαρτοφυλάκιά τους, καθώς τα επιτόκια αυξάνονται και η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE) μειώνει τον ισολογισμό της. Τα συνταξιοδοτικά ταμεία δεν ξέρουν τι να περιμένουν.

Στο πλαίσιο της ποσοτικής χαλάρωσης (QE), η BoE αγόρασε μακροπρόθεσμους τίτλους με βραχυπρόθεσμα έντοκα μετρητά, γεγονός που έβαλε την τράπεζα σε δύσκολη θέση. Αυξάνοντας τα επιτόκια για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, η BoE αυξάνει ταυτόχρονα το κόστος χρηματοδότησής της και μειώνει τις τιμές των βρετανικών ομολόγων. Σε συνδυασμό, αυτά θα δημιουργήσουν μεγάλες ζημίες για την τράπεζα.

Εάν η κεντρική τράπεζα ήταν «προστατευμένη» από την πολιτική, θα μπορούσε να αγνοήσει αυτές τις λογιστικές απώλειες. Ωστόσο, αυτοί είναι δύσκολοι καιροί. Δεν μπορεί να αγνοήσει την πολιτική κατά τον καθορισμό της νομισματικής πολιτικής, καθιστώντας δυσκολότερη για τα συνταξιοδοτικά ταμεία τη διαχείριση των χαρτοφυλακίων τους, επισημαίνει.

Το Υπουργείο Οικονομικών θα μπορούσε να αμβλύνει την κατάσταση αντικαθιστώντας (μέσω ανταλλαγής) τα μακροπρόθεσμα ομόλογα της BoE με βραχυπρόθεσμα (από την πλευρά της, η τελευταία θα μπορούσε να μειώσει τα χρήματα που πληρώνει σε μετρητά). Αυτό θα μείωνε την αναντιστοιχία ληκτότητας της BoE, θα περιόριζε την έκθεσή της σε ζημίες και θα χαλάρωνε τους πολιτικούς περιορισμούς που δυσκολεύουν την πρόβλεψη των κινήσεων της κεντρικής τράπεζας. Θα ήταν επίσης μια ανακούφιση για τα συνταξιοδοτικά ταμεία.

Παράλληλα, όμως, υποστηρίζει ο Σόρος, θα μείωνε τον χρόνο ωρίμανσης του βρετανικού χρέους. Το Υπουργείο Οικονομικών θα μπορούσε να το αντισταθμίσει αυτό με την έκδοση perpetual bonds. Αυτό θα αντιμετώπιζε μια άλλη δυσκολία που έχουν τα συνταξιοδοτικά ταμεία -τη σχετική έλλειψη ρευστότητας στα ομόλογα με μακροχρόνιες λήξεις που δημιουργήθηκε από το QE. Έχοντας το Υπουργείο Οικονομικών να εκδίδει perpetual bonds, ο Σούνακ θα έδειχνε ότι είναι σοβαρός και έτσι θα απολάμβανε την υποστήριξη των χρηματοπιστωτικών αγορών.

Πρότεινα διαρκή ομόλογα τον Ιανουάριο του 2020, όταν τα επιτόκια ήταν πολύ χαμηλότερα, εξηγεί ο Τζ. Σόρος. «Δεν υπήρξε ανταπόκριση. Βρίσκω ανησυχητικό τον επαναδιορισμό της Suella Braverman ως υπουργού Εσωτερικών. Ο περιορισμός της μετανάστευσης θα αυξήσει το μισθολογικό κόστος και θα τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό. Εάν αυτή είναι η διαδρομή που επιλέγει ο Σούνακ, η αισιοδοξία που επικρατεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές δεν θα δικαιολογηθεί».